Psychologische patiëntenzorg in de oncologie

Handboek voor de professional
978-90-232-4505-6De psychosociale oncologie richt zich op psychologische en sociale aspecten van kanker en het bevorderen van psychosociale zorg. De eerste druk van Psychologische patientenzorg in de oncologie heeft een wezenlijke bijdrage kunnen leveren aan de psychosociaal oncologische kennis in het ?Nederlandse taalgebied. Het veld heeft zich echter de afgelopen acht jaar sterk ontwikkeld. Daardoor ontstond behoefte aan een tweede, geheel herziene druk.

Deel 1 richt zich op achtergrondkennis voor de psychologische behandeling van kankerpatienten: epidemiologie, medische behandeling, genetische aspecten, gevolgen van en omgaan met de ziekte, existentiele aspecten, organisatie van zorg en het proces van sterven.In deel 2 staan algemene principes van psychosociale hulpverlening centraal: screening op psychosociale problemen, diagnostiek, behandeling vanuit verschillende psychotherapeutische kaders en revalidatie.

In deel 3 ligt de nadruk op specifieke psychosociale problemen als vermoeidheid, pijn, seksualiteit, ontkenning, depressie en angst, agressie, persoonlijkheidsstoornissen, organisch-psychiatrische factoren en niet-reguliere behandeling.
Psychologische patientenzorg in de oncologie is bedoeld voor alle professionals die te maken hebben met de psychosociale aspecten van kanker: psychologen, maatschappelijk werkenden, verpleegkundigen, huisartsen, medisch specialisten en paramedici. Dankzij de bijdragen van erkende onder?zoekers en psychologen/psychotherapeuten heeft de redactie een uniek, omvattend handboek kunnen samenstellen, bedoeld om de professionalisering van de beroepsgroep te bevorderen en de kennis bijeen te brengen die van belang is voor de kwaliteit van zorg aan patienten.

Commentaren bij de eerste druk:
“Dit rijk gevulde boek mag naar mijn mening niet ontbreken op de boekenplank van psychologen en maatschappelijk werkers die werkzaam zijn in het snel groeiende veld van de psycho-oncologie.” [Trui Vercruysse in Tijdschrift voor Psychotherapie]

“De hoofdstukken volgen elkaar niet alleen logisch op, maar hangen ook sterk met elkaar samen. Het boek kan bovendien modulegewijs geraadpleegd worden, zonder verlies van informatie. (?) Dit is een handboek van formaat geworden.” [Griet De Cuypere in Tijdschrift voor Psychiatrie]

“Alle facetten van de ziekte worden op multidisciplinaire wijze benaderd, met respect voor de beproefde patient en zijn omgeving. Hierdoor wordt dit boek een basisdocument voor iedereen die beroepshalve te maken heeft met oncologische patienten.” [Sonja Geerts in Huisarts Nu]

Boekgegevens: Psychosociale patientenzorg in de oncologie

Titel: Psychologische patientenzorg in de oncologie

Ondertitel: Handboek voor de professional

Redactie: Hanneke de Haes, Leo Gualthérie van Weezel, Robbert Sanderman

Jaar: 2009

Druk: 2e geheel herziene druk

Aantal pagina’s: 476

Prijs:  62,50 EURO

ISBN: 978 90 232 4505 6

Psychologische patientenzorg in de oncologie

Inleiding

DEEL 1 Medische en psychosociale aspecten

1 Epidemiologie van kanker, mate van vóórkomen en risicofactoren
Floor van Leeuwen, Otto Visser
Inleiding
1.1 Huidige omvang van het kankerprobleem in Nederland
1.2 Trends in het vóórkomen van kanker in Nederland
1.3 Vóórkomen van kanker in Nederland en de rest van de wereld
1.4 Risicofactoren voor kanker: een historisch perspectief
1.5 De rol van erfelijkheid, leefgewoonten en omgevingsfactoren bij het ontstaan van kanker
1.6 Toekomstperspectief

2 Psychologische factoren bij het ontstaan en beloop van kanker
Bert Garssen
Inleiding
2.1 Onderzoeksopzet
2.2 Type kanker en ziektestadium
2.3 Resultaten
2.4 Methodologische aspecten
2.5 Discussie

3 Medische aspecten
Alexander de Graeff
Inleiding
3.1 Wat is kanker?
3.2 Pathologie
3.3 Diagnostiek en stadiering
3.4 Behandeling

4 De terminale fase
Dick Willems, Hanneke de Haes
Inleiding
4.1 Wat is sterven?
4.2 Psychologische aspecten van het stervensproces
4.3 Medische beslissingen rond het levenseinde

5 Kindertumoren
Martha Grootenhuis, Huib Caron
Inleiding
5.1 Medische achtergrond
5.2 Lichamelijke gevolgen
5.3 Psychische gevolgen
5.4 Palliatieve fase

6 Familiaire tumoren
Eveline Bleiker, Daniela Hahn, Ellen Smets
Inleiding
6.1 Kanker en erfelijkheid
6.2 Preventieve mogelijkheden
6.3 Organisatie van de erfelijkheidsvoorlichting in Nederland
6.4 Hulpverlening bij besluitvorming en keuzen
6.5 Psychosociale problematiek en zorg voorafgaande aan de DNA-test
6.6 Psychosociale problematiek en zorg na de DNA-test
6.7 Informeren van bloedverwanten en het testen van kinderen
6.8 Maatschappelijke gevolgen 1
6.9 Toekomst

7 Organisatie van de zorg, de weg door het medisch en psychosociaal
circuit
Fenna Postma, Leo Gualthérie van Weezel, Hanneke de Haes
Inleiding
7.1 Diagnostiek
7.2 Behandelfase
7.3 Ziektevrije periode
7.4 Palliatieve fase
7.5 Terminale fase
7.6 Informatie en voorlichting

8 Gevolgen van de ziekte
Ellen Smets, Mirjam Sprangers, Mariet Hagedoorn, Josette Hoekstra-Weebers
Inleiding
8.1 Lichamelijk functioneren
8.2 Psychisch functioneren
8.3 Sociaal en maatschappelijk functioneren
8.4 Epiloog

9 Kanker, een existentiele opgave
Grieteke Pool
Inleiding
9.1 Kanker een trauma?
9.2 Kanker en emotionele verwerking
9.3 Kanker als existentieel proces
9.4 Existentiele verwerking: een model
9.5 Besluit

10 Omgaan met kanker, de rol van coping en controle
Adelita Ranchor, Maya Schroevers, Inge Henselmans
Inleiding
10.1 Omgaan met een bedreigende situatie (coping)
10.2 Controle
10.3 Controle en coping

DEEL 2 Verwerken en behandelen

11 Signalering van psychosociale problematiek
Josette Hoekstra-Weebers, Gerleen Leenhouts
Inleiding
11.1 Belang van psychosociale signalering
11.2. Aspecten van psychosociale signalering
11.3 Implementeren van psychosociale signalering in de dagelijkse klinische praktijk

12 Diagnostiek en behandelplan
Christien de Jong, Leo Gualthérie van Weezel
Inleiding
12.1 Draaglast en draagkracht bij patienten met kanker
12.2 Aanmelding en klachten
12.3 Het onderzoek naar het ontstaan van de klachten
12.4 Anamnese, werkhypothese en interventieplan

13 Een casus, benaderd vanuit vanuit verschillende psychotherapeutische referentiekaders
Leo Gualthérie van Weezel
Inleiding

14 Psycho-educatie
Leo Gualthérie van Weezel, Christien de Jong
Inleiding
14.1 Wat is psycho-educatie in de oncologie?
14.2 Psycho-educatie in de oncologie: 3 stappen
14.3 Psycho-educatie bij het echtpaar Boot

15 Cognitieve gedragstherapie
Maya Schroevers, Marije van der Lee, Anette Pet
15.1 Wat is cognitieve gedragstherapie?
15.2 Wat is mindfulness-based cognitievetherapie?
15.3 CGT voor mensen met kanker
15.4 Effectiviteit van CGT
15.5 De casus behandeld vanuit CGT invalshoek

16 Clientgerichte experientiele psychotherapie
Bert Vedder, René Maas
16.1 Wat is clientgerichte experientiele psychotherapie?
16.2 De experientiele theorie en de casus: het begrijpen van het probleem
16.3 Therapeutische houding en interventies
16.4 Verloop en evaluatie van de therapie

17 Psychodynamische therapie
Anna Bentinck van Schoonheten, Leo Gualthérie van Weezel, Marian Ploegmakers-Burg
17.1 Wat is psychodynamische psychotherapie?
17.2 Kanker en psychodynamische therapie
17.3 Psychodynamische hypothesen
17.4 Het psychodynamische behandelingskader

18 Systeemtherapie
Anke Savenije
18.1 Wat is systeemtherapie?
18.2 Systeemtherapie en ziekte
18.3 Het theoretisch kader toegepast op het gezin Boot
18.4 Het ziekte-gezinssysteem
18.5 Wat te doen in de praktijk: fasen in de therapie
18.6 De therapeut
18.7 Research
18.8 Samenvatting en discussie

19 Groepstherapie
Anette Pet, Hans de Ruiter, Gerda Barkmeijer
19.1 Wat is groepstherapie?
19.2 Groepstherapievoor mensen met kanker
19.3 Indicatiestelling
19.4 Rol en taken therapeut
19.5 Groepsinterventies voor het gezin Boot

20 Oncologische revalidatie, multidisciplinaire nazorg bij kanker
Brigitte Gijssen, Ria Koppejan-Rensenbrink, Jan-Paul van den Berg
20.1 Toename vraag naar nazorg en revalidatie
20.2 Oncologische revalidatie
20.3 Vormen van oncologische revalidatie
20.4 Groepsrevalidatie Herstel & Balans
20.5 Resultaten oncologische revalidatie
20.6 Verdere ontwikkeling van revalidatie

21 Psychologische behandeling bij kinderen met kanker
Martha Grootenhuis, Jantien Vrijmoet-Wiersma, Esther Meijer-van den Bergh
Inleiding
21.1 Acute fase (diagnose en start behandeling)
21.2 In behandeling
21.3 Kort na het einde van de behandeling
21.4 Chronische fase
21.5 Als het niet goed gaat

DEEL 3 Capita selecta

22 Vermoeidheid tijdens en na de behandeling van kanker
Gijs Bleijenberg, Martine Goedendorp, Marieke Gielissen
Inleiding
22.1 Vermoeidheid en de gevolgen
22.2 Vermoeidheid tijdens de behandeling van kanker
22.3 Vermoeidheid kort na afloop van de behandeling van kanker (< 1 jaar)
22.4 Vermoeidheid lang na de behandeling van kanker (> 1 jaar)
22.5 Beschikbaarheid van CGT voor vermoeidheid na kanker
Appendix

23 Pijn bij patienten met kanker
Rianne de Wit
Inleiding
23.1 Dimensies van pijn
23.2 Het meten van pijn
23.3 Pijnbehandeling
23.4 Psychologische behandeling en begeleiding

24 Kanker en seksualiteit
Harry van de Wiel, Willibrord Weijmar Schultz, Jan Wouda
Inleiding
24.1 Een casus
24.2 Diagnostiek
24.3 Therapie
24.4 Reflectie

25 Ontkenning
Tineke Vos
Inleiding
25.1 Begripsbepaling
25.2 Ontkenning in de oncologie
25.3 De klinische praktijk
25.4 Richtlijnen voor de benadering van patienten die ontkennen

26 Depressie en angst bij kankerpatienten
Marjolein Bannink, Arthur Van Gool
Inleiding
26.1 Depressieve stoornissen
26.2 Angststoornissen

27 Boosheid en agressie bij patienten met kanker
Mecheline van der Linden, Leo Gualthérie van Weezel
Inleiding
27.1 Bronnen van woede: klinische ervaringen met boze patienten
27.2 Theorieen over emoties c.q. boosheid
27.3 Interventies

28 Persoonlijkheidsstoornissen
Leo Gualthérie van Weezel, Christien de Jong, Marike Lub
Inleiding
28.1 Persoonlijkheidsstoornissen en persoonlijkheidstrekken
28.2 Persoonlijkheid en hechtingsstijlen
28.3 Algemene richtlijnen voor behandeling

29 Organisch-psychiatrische factoren in de oncologie
Arthur Van Gool, Marjolein Bannink
Inleiding
29.1 Hierarchie van psychiatrische stoornissen
29.2 Alertheid op psychiatrische problematiek
29.3 Psychiatrische voorgeschiedenis
29.4 Onvoldoende psychologische verklaring
29.5 Relevantie herkenning psychiatrische stoornissen

30 De betekenis van niet-reguliere behandelwijzen voor patienten met kanker
Nicolette van der Zouwe, Frits van Dam
Inleiding
30.1 De omvang van het gebruik van niet-reguliere kankerbehandelingen
30.2 Wat zijn niet-reguliere behandelwijzen?
30.3 De werkzaamheid van niet-reguliere behandelwijzen
30.4 Psychologische betekenis van het gebruik van niet-reguliere behandelwijzen
30.5 Afwijzing van de reguliere zorg
30.6 Houding van psychosociale zorgverleners
30.7 Beschouwing


Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen