Artsen Ter Apel: Medische zorg voor mensen zonder papieren schokkend slecht geregeld
Array
Door Petra van Meedogenloos.nl
Artsenkoppel Elcke en Jacques raakte tijdens hun vakantie toevalligerwijs betrokken bij tentenkamp Ter Apel. Evenals dokter Co van Melle van de No papers clinic in Amsterdam hebben zij gedurende het bestaan van het tentenkamp vanuit een artsentent de mensen medisch kunnen bijstaan en doen dit na ontruiming nog steeds. Ze geraakten daarbij in een Kafkaeske situatie waaruit bleek dat de politiek gecreeerde situatie allesbehalve aansluit bij de maatschappelijke werkelijkheid. Een verslag aan de hand van de brief die zij aan de COA directie stuurden.
‘Samen met enkele collega artsen heb ik gepoogd de eerste dringende nood van deze patienten te ledigen. De enorme toeloop van patienten, de jarenlange ontzegging tot medische hulp, de complexiteit van de ziektebeelden, de omstandigheden waarin we moesten werken (in een tent, in de avond met zaklantaarn, met als instrumentarium en onderzoeksmiddelen slechts een stethoscoop, otoscoop, bloeddruk en glucosemeter) en natuurlijk de gewelddadige ontruiming van het tentenkamp hebben ons het werken moeilijk gemaakt.’ Aldus dokter Elcke.
Het tentenkamp bleek een ‘gelukkige uitkomst’, omdat de artsen de mogelijkheid kregen zich een goed beeld te vormen van de medische behoeften van de uitgeprocedeerde asielzoekers die anders uit het zicht zijn hoewel het ook hier slechts een zeer klein percentage betrof van het totaal aantal mensen dat zich zonder papieren in ons land bevindt.
Na de ontruiming van 23 mei echter zijn zij hun patienten uit het oog verloren. De artsen:’ Bij de ontruiming van het tentenkamp zijn mensen door de politie niet in de gelegenheid gesteld de aan hen voorgeschreven en uitgegeven medicatie mee te nemen. Enerzijds is medicatie onze patienten afgenomen en anderzijds mochten onze patienten de medicatie niet ophalen in hun tent. Getuige hiervan ook de aangebroken en vertrapte medicatieverpakkingen en strips van aangebroken medicatie die we hebben teruggevonden in het door de ME totaal vernielde kamp. Onder andere medicatie voor diabetes en gestarte antibioticakuren voor onder andere longontsteking etc.’
Sinds donderdag 24 mei proberen de artsen medische gegevens over te dragen aan artsen die ter plekke de mensen zonder papieren die weer in een AZC of VBL verblijven kunnen helpen. Dit lijkt een onmogelijke opgave.
‘Met dhr. van Duffelen (COA) is contact geweest, echter we belandden al gauw in een patstelling over de vraag of wij toegang konden krijgen tot de gegevens van het COA in deze. Dhr. van Duffelen gaf aan deze gegevens niet te kunnen verstrekken en beriep zich op de wet Bescherming Persoonsgegevens. Hij verzocht ons de identificatiegegevens van al onze patienten aan hem te verstrekken zodat het CGA kon verifieren welke van deze patienten door het COA gehuisvest waren. Echter, zoals u zeker kunt begrijpen, gezien ons medisch beroepsgeheim kunnen wij nooit een lijst met alle identificatiegegevens van onze patienten die wij gezien hebben verstrekken.
De lijst met onze patienten is groter dan door het COA gehuisvest is. Vele van onze patienten zijn gevlucht dan wel ondergedoken op dit moment. Veel van deze mensen zitten volledig in de illegaliteit ten aanzien van hun verblijfstatus en hebben om te overleven een heel wantrouwen ontwikkeld ten aanzien van onder andere het COA, de IND, politie en nagenoeg helaas alles wat met de overheid te maken heeft. We hebben uitdrukkelijk met alle patienten de afspraak gemaakt dat wij zonder hun toestemming geen gegevens zullen verstrekken, dat is immers het medisch beroepsgeheim.’
De patienten die onder andere van deze artsen een verwijsbrief hebben gekregen voor een specialist wordt vanuit het COA de eis opgelegd dat zij zich niet buiten de gemeentegrens mogen begeven. De praktijk heeft eveneens al uitgewezen dat een patient die in een eerder stadium al door Elke of Jacques was doorverwezen naar een neuroloog bij het ziekenhuis geweigerd werd vanwege ‘illegaliteit’.
De verhalen die de artsen de afgelopen tijd hebben verzameld met betrekking tot de medische dienst van het COA stemmen hen zeer treurig. ‘De trend binnen de medische dienst van het COA schijnt gericht te zijn in het opwerpen van barrières voor toegang tot echte zorg. Het lijkt meer op een administratief doekje voor het bloeden. Er werken vele managers, maar naar zover ik heb begrepen geen enkele arts. Om überhaupt een arts te consulteren is binnen het AZC al een moeilijke opgave. Toen ik afgelopen donderdag nog probeerde van onderaf in de organisatie een en ander voor patienten te regelen werd mij medegedeeld dat er geen artsen Werkzaam zijn bij het COA en dat deze extern gecontracteerd worden. Voor de overdracht van patienten kon ik me wenden tot gediplomeerde doktersassistenten. Ik geloofde eerst mijn oren niet.’
De artsen vragen zich dan ook af of alle vluchtelingen als ze zich in Nederland aanmelden
Wel volledig medisch gescreend worden. En hoe en door wie. Ze geven de bedenking mee aan het COA om ook vooral aan de algemene volksgezondheid in deze te denken. Al is het maar voor het voorkomen en verspreiden van venerische ziektes.
Vanuit het COA is vrijdag toegezegd dat er een Zorgpas komt voor de mensen in deze huidige situatie. Het lijkt er echter op dat een proces waarbij een verpleegkundige de diagnose stelt bij een patient dan alsnog teveel hiaten wat betreft borging van kwaliteit van de zorg openlaat.
De artsen geven het COA een suggestie mee:’ Een pragmatische oplossing voor alle mensen zonder papieren om de medische zorg te kunnen garanderen, en daarmee ook de algemene volksgezondheid te dienen, is een zogenaamde CVZ zorgpas zoals eerder genoemd, die eventueel ook gecombineerd zou kunnen worden met een gedoogpas, we zouden hem de Leerspas kunnen noemen.’
Een laatste update:’Het COA wil de medische dienst (die ik blijkbaar geen medische dienst kan noemen omdat het een aparte ingehuurde dienst schijnt te zijn; het CGA, waar ook geen artsen werken) met ons laten overleggen over een medische screening van alle mensen die vanuit het tentenkamp gekomen zijn.
Ik heb het als een stap in goede richting benoemd, maar wel als een druppel op de gloeiende plaat, ook nadat ik had begrepen dat de screening dan zal worden uitgevoerd door assistentes en verpleegkundigen.
Maar we staan natuurlijk open voor overleg; na de afgelopen ervaringen en een week praten zonder concreet resultaat, zijn onze verwachtingen eerlijk gezegd laag gespannen.
We gaan door.’
Brondocumentatie:
Deze documenten mogen door een ieder verspreid worden. Teneinde echter de insteek en quotes authentiek te houden, moeten aanpassingen even van te voren in overleg.
Aanvulling Redactie MedicalFacts
Het terrein in Ter Apel waar tot woensdag een tentenkamp stond van uitgeprocedeerde asielzoekers is afgesloten met een hekwerk. Na de afsluiting van het terrein heeft de gemeente inmiddels de noodverordening ingetrokken die het opslaan van een tentenkamp verbood.Advocaat Marcel Schuckink Kool, die een aantal asielzoekers bijstaat, starte een procedure tegen het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Schuckink Kool eist namens zijn clienten dat het terrein weer wordt vrijgegeven. De advocaat weet nog niet of de gemeente Vlagtwedde ook partij is in de zaak.
De afgelopen weken zetten een paar honderd uitgeprocedeerde asielzoekers, onder wie Irakezen, Somaliers en Iraniers hun tent op bij het asielzoekerscentrum in Ter Apel. Woensdag besloot burgemeester Leontien Kompier het kamp door de mobiele eenheid te laten ontruimen. De rechter noemde die maatregel donderdag disproportioneel.De gemeente meende dat ontruiming noodzakelijk was omdat de gezondheid van de asielzoekers op het spel stond. Bovendien zou de veiligheid in het geding zijn, onder meer door brandgevaar, waarop de noodverordening inging. De ontruiming was een te zwaar middel, oordeelde de rechter. Er had ook een andere oplossing kunnen worden gezocht. Uitgeprocedeerde asielzoekers en actievoerders hebben dinsdag met een kort geding geprobeerd een nieuw tentenkamp bij Ter Apel mogelijk te maken. Volgens hen hebben de gemeente Vlagtwedde en het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) misbruik van hun bevoegdheden gemaakt door eerst het kamp te ontruimen en daarna het terrein waarop het stond af te sluiten met een hek.
Sinds vrijdag is het terrein waarop het tentenkamp stond, afgezet met een hekwerk, om te voorkomen dat opnieuw honderden asielzoekers daar hun tenten opnieuw opslaan.
De rechtbank doet donderdagmiddag om 3 uur uitspraak.
