Mechanismen voor plasticiteit van endotheelcellen in kaart gebracht
Jan-Renier Moonen: Endothelial plasticity: shaping health & disease
Endotheelcellen (EC) vormen de ‘binnenbekleding’ van bloedvaten. Uit onderzoek van UMCG-promovendus Jan-Renier Moonen blijkt dat ze een hoge mate van plasticiteit bezitten. Hij onderzocht hoe de plasticiteit van EC gestuurd wordt door lokale omgevingsfactoren.
Moonen heeft aangetoond dat de plasticiteit van endotheelcellen van belang is voor behoud van gezondheid en herstel van beschadigde bloedvaten maar ook kan bijdragen aan vaatziekten. Door schadelijke prikkels kunnen EC en hun voorlopercellen namelijk veranderen in spiercelachtige cellen die zorgen voor vaatvernauwing. Moonen heeft niet alleen aangetoond welke mechanismen deze verandering van celtype veroorzaken maar ook welke mechanismen dit tegen kunnen gaan. Deze kennis kan worden gebruikt om therapieen te ontwikkelen die zowel het ontstaan als de progressie van hart- en vaatziekten tegengaan.
De functionele diversiteit van endotheel vereist dat EC plastische eigenschappen bezitten, dat wil zeggen van vorm en functie kunnen veranderen. Chronische ontstekingsziekten zorgen voor verminderde aantallen voorloper EC die daarnaast ook minder functioneel zijn. Ook laat hij zien dat zowel volwassen EC als voorlopercellen transities kunnen ondergaan die leiden tot verandering naar spiercelachtige cellen. Factoren die fibrosevorming en ontsteking bevorderen blijken synergistisch te werken op dit proces en ook hemodynamische factoren, oftewel de krachten veroorzaakt door de bloedstroom, blijken dit proces zowel te kunnen afremmen als te kunnen stimuleren. Door zijn bevindingen verkreeg Moonen inzicht in de regulatie van endotheelplasticiteit en de mogelijke bijdrage ervan aan (vaat)ziekten.
Datum: 09 januari 2013
Tijd: 16:15
Locatie: Aula Academiegebouw Rijksuniversiteit Groningen
Adres: Broerstraat 5 te Groningen
Promotor: prof.dr. M.J.A. van Luyn
Curriculum Vitae
Jan-Renier Moonen (Olst, 1983) studeerde Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek in het kader van een MD/PhD traject bij de Cardiovascular Regenerative Medicine Research Group van de sectie Medische Biologie van het UMCG. Moonen vervolgt zijn loopbaan als arts-onderzoeker binnen dezelfde groep. De titel van zijn proefschrift is ‘Endothelial plasticity: shaping health & disease.’
Bron: UMCG