Lasso is het goedkoopst
Array
Het grote bevolkingsonderzoek bij 55-plussers naar darmkanker begint dit jaar. Dat levert een enorme stroom patienten op bij wie bloed in de ontlasting is gevonden. AMC’ers Gijsbert Musters en Renee Barendse gaan na wat de beste behandeling is voor het deel van die groep waarbij verder onderzoek poliepen aan het licht brengt. Hoe moet een grote poliep in de endeldarm worden verwijderd: snijden of met een lasso?
Voor darmkanker geldt hetzelfde als voor de meeste vormen van kanker: hoe eerder je erbij bent, hoe meer kans je hebt om tumoren de weg af te snijden. Centraal in het onderzoek van Musters staan de grotere poliepen, uitstulpingen aan de binnenkant, in de laatste vijftien centimeter van de darm. Veelal zijn ze goedaardig, maar ze kunnen uitgroeien tot een voorstadium van kanker.
Er zijn twee technieken om poliepen te verwijderen. Welke is de beste voor exemplaren die groter zijn dan drie centimeter? Daarvoor zijn twee methoden in zwang, beide uitgevoerd via de anus. Bij de eerste spoort de maag-darm-leverarts de uitstulping op met een endoscoop (flexibele slang met een camera erin), waarna hij de poliep in stukken verwijdert. Musters: `Daarvoor gebruikt hij als het ware een lasso, een stalen draad die hij om de poliep slaat, om hem weg te halen. De arts laat stroom door de draad lopen, waarna de poliep van de darmwand wordt losgebrand.’
Bij de grote poliepen lukt dat niet in een keer. `Meestal moet de lasso drie maal worden gebruikt om alles goed weg te krijgen’, zegt Musters. `Dit is een relatief lastige ingreep en het duurt een tijdje voordat alles weg is.’ Voordeel van deze manier van werken is dat de patient geen zware verdoving nodig heeft en meestal dezelfde dag weer naar huis kan.
De andere methode die Musters onderzoekt, is snijden. Een chirurg brengt door een stalen buis een kleine microscoop en operatie-instrumenten naar de poliep, die dan in een stuk wordt weggesneden. Dat is een zwaardere ingreep waarvoor narcose nodig is. Musters: `De patient moet meestal een dag in het ziekenhuis blijven. Een mogelijk voordeel van deze werkwijze is de grotere kans dat de poliep helemaal is verwijderd.’
Kortom, de keuze is lastig. Er zitten verschillen in de werkwijze, het effect van de behandeling en in de kosten. Aan Musters, die het onderzoek van Barendse voortzet, de taak om uit te zoeken wat uiteindelijk het beste is. Hij gaat uit van de hypothese dat de `lasso’-methode even effectief is als het mes van de chirurg. De lasso-aanpak is goedkoper, dus als beide ingrepen even effectief zijn, is het logisch te kiezen voor de goedkoopste en voor de patient minst belastende ingreep.
Aambei
Het is een relevante kwestie in het licht van de enorme stroom patienten die er in 2013 komt als de landelijke screening naar darmkanker begint. Evelien Dekker is daar vanuit het AMC mee bezig: `De studies van Musters en Barendse beantwoorden een belangrijke vraag die op ons afkomt als het bevolkingsonderzoek gaat beginnen.’
Ze geeft wat cijfers. Als de screening eenmaal goed op gang is gekomen, worden elke twee jaar alle ruim 4,5 miljoen mensen tussen de 55 en 75 jaar uitgenodigd om een monster van hun ontlasting op te sturen. In het laboratorium wordt dat vervolgens onderzocht op bloedsporen. Als die er zijn, volgt een kijkonderzoek in de dikke darm, een coloscopie. Soms is iets onschuldigs, bijvoorbeeld een aambei, de oorzaak van het bloed, soms is er sprake van poliepen of darmkanker.
Dekker: `Op basis van een proefonderzoek verwachten we dat ongeveer zes procent van de mensen bloed in de ontlasting heeft. Bij de helft daarvan is sprake van poliepen. In een klein aantal gevallen wordt dan darmkanker geconstateerd, meestal zijn poliepen de oorzaak. Een fors deel van de deelnemers aan het onderzoek met bloed in de ontlasting (35 tot 40 procent) heeft grote poliepen. Je kunt je voorstellen dat het aantal ingrepen om die te verwijderen, enorm gaat toenemen.’
Het AMC is hard bezig om zijn deel van de coloscopieen op zich te nemen door de oprichting van Procolo, een expertisecentrum voor dit onderzoek op het terrein van het AMC, waar AMC’ers, onder wie Dekker, in het bestuur zitten. Dekker: `We verwachten met dit grote bevolkingsonderzoek jaarlijks 2400 sterfgevallen door darmkanker te voorkomen, nu overlijden jaarlijks vijfduizend mensen aan deze ziekte.’
Patienten gezocht
Voordat de nieuwe stroom patienten op gang gaat komen, moet Musters zijn onderzoek hebben afgerond. Er doen twintig ziekenhuizen mee aan deze TREND-studie, die wordt gecooerdineerd vanuit het AMC en het IJssellandziekenhuis in Capelle aan den IJssel. Musters zoekt nog dertig patienten om zijn studie te kunnen afronden. `We hopen dat huisartsen en specialisten in andere ziekenhuizen ze naar ons doorsturen voor het onderzoek en de behandeling.’
Als patienten met grote poliepen in de endeldarm gaan meedoen aan het onderzoek, wordt de methode om ze te verwijderen via loting aan hen toegewezen. Musters: `Daarna komen ze na drie, zes, twaalf en vierentwintig maanden terug om te kijken of de poliep inderdaad is verwijderd. Overigens volgen patienten die niet aan deze studie meedoen hetzelfde schema, dus er is geen extra belasting voor onze proefpersonen. We gaan ook kijken of ze nog klachten hebben en weer aan het werk zijn. Het uiteindelijke doel is om de beste en goedkoopste ingreep eruit te halen en zoveel mogelijk darmkanker te voorkomen.’
Bron: Nieuwsbank.nl/AMC
