Standaarden onontbeerlijk bij het verbeteren van de kwaliteit van de zorg

Het gebruik van standaarden is een vereiste om gegevensuitwisseling tussen ICT-systemen in de zorgketen optimaal te kunnen laten verlopen. Dit verhoogt de kwaliteit en effectiviteit van processen. Zeker een gewenste ontwikkeling binnen de zorg, waar, naast kostenbeheersing, verhoging van de efficiëntie en kwaliteit bovenaan de agenda staat. Maar kunnen we in de zorg al wel spreken over standaarden? En zo ja, hoe hoog staat het gebruik ervan op ieders agenda?

Auteur Jan Wouda

Auteur Jan Wouda

Elektronisch uitwisselen van gegevens 
Zorgverleners registreren hun bevindingen in dossiers, waarbij steeds vaker gebruik wordt gemaakt van een elektronisch patiëntendossier (EPD). Daar lopen we echter tegen een aantal zaken aan. Zo verschilt de registratie in aantal en soort gegevens die men vastlegt. Ook is er soms een Babylonische spraakverwarring door het gebruik van termen die synoniemen zijn, of juist termen met meerdere betekenissen. Daarnaast is er nog variatie mogelijk in de manier waarop iets in het elektronisch patiëntendossier wordt ingebouwd en opgeslagen. Kortom, een nogal verwarrende situatie. Zorgverleners willen elkaar begrijpen en dan is digitale spraakverwarring, zeker bij het elektronisch uitwisselen van patiëntgegevens, niet gewenst.

Als het gaat om de veiligheid van patiënten, is er een groot belang bij het juist interpreteren van gegevens. Om elektronische informatie-uitwisseling mogelijk te maken, is het van belang dat gegevens uitwisselbaar zijn en dat de systemen eenzelfde betekenis aan de gegevens toekennen. Essentieel is ook dat op de langere termijn de investeringen in de gegevensspecificatie teruggebracht worden.

Inzet van standaarden 
Om tot betekenisvolle gegevensuitwisseling te komen, zullen afspraken moeten worden gemaakt over het gebruik van (welke) standaarden. De verschillende zorgpartijen zullen het binnen de kaders van standaarden nader eens moeten zijn over de structuur en het soort gegevens dat wordt uitgewisseld. Zo moet worden bepaald welke gegevens worden uitgewisseld, hoe deze gegevens worden vastgelegd (in vrije tekst of in code) en hoe ze worden weergegeven (bijvoorbeeld een datum als 2012-09-10, gaat het hier nu om september of oktober?). Bovendien moet worden bepaald over welke infrastructuur de gegevens worden uitgewisseld.

Grotere betrokkenheid en mondigheid maken dat ook de patiënt steeds meer behoefte heeft aan een goed overzicht in zijn eigen gegevens. De patiënt wil de gegevens kunnen inzien en controleren en zeker bij chronische aandoeningen zelf kunnen bijdragen met zelfzorggegevens. De zorg voor de patiënt wordt in het laatste decennium steeds meer opgevat als een doorlopend en aansluitend geheel van diagnoses en behandelingen. Hierbij zijn in de gehele zorgketen meerdere disciplines betrokken, die goed van elkaars handelingen en bevindingen op de hoogte moeten zijn. Een goed en actueel overzicht van deze gegevens is cruciaal voor de juiste en veilige zorg aan de patiënt en kan dubbel werk voorkomen.

Nederland en optimalisatie van gegevensuitwisseling 
Iedereen is het er eigenlijk wel over eens dat zorg moet worden ondersteund met elektronisch uitwisselbare gegevens en dat zorgverleners deze gegevens moeten kunnen lezen en eenduidig moeten kunnen interpreteren, ongeacht hun IT-systeem. Dat er in Nederland iets gedaan moet worden aan optimalisatie van gegevensuitwisseling in de zorgketen, is daarbij een open deur. Daar waarvoor standaarden zijn ontwikkeld, vereist het implementeren en ‘gedragen’ naar de standaarden aandacht. Het creëren van draagvlak en bewustwording van standaardisatie vergt veel tijd en inspanning. De noodzaak wordt wel erkend, maar het gebruik daarvan in de dagelijkse praktijk staat onder druk van de verschillende prioriteiten.

Waar nog geen standaarden voor zijn, zal concreet en gescoped naar toepassingsgebied, tijd genomen moeten worden om te valideren wat er is of ontwikkeld moeten worden.

We hebben standaarden echter nodig om gegevensuitwisseling te optimaliseren, waarmee alle ketenparteners zorg van een nog hogere kwaliteit kunnen leveren.

Jan Wouda is product marketing manager bij McKesson

Recente artikelen