Nieuw combinatiemedicijn remt kankergroei
Array
Europese subsidie voor Maastrichts spin-off bedrijf voor verdere ontwikkeling medicijn
Maastrichtse onderzoekers hebben een medicijn ontwikkeld dat een tumor kan bestrijden door kankercellen te verzuren, zonder dat het nadelige bijwerkingen heeft. Het effect van dit medicijn, dat uit twee componenten bestaat, is nog groter in combinatie met chemotherapie en bestraling. Recent heeft DualTpharma (www.dualtpharma.com), een spin-off bedrijf van Maastricht UMC+, samen met het Belgische bedrijf Sepspharma (www.sepspharma.be) en de Universiteit van Aachen een Europese subsidie gekregen om dit medicijn verder te ontwikkelen en binnen enkele jaren geschikt te maken voor gebruik in de patiëntenzorg. Momenteel is het medicijn dan ook nog niet beschikbaar voor patiënten.
Onlangs zijn twee onderzoeken uitgevoerd die aantonen dat het zogenoemde eiwit CA-9 (dat staat voor Carbonic Anhydrase-IX) een belangrijke rol speelt in de overleving van kankercellen en dat bestrijding van dit eiwit de tumorcellen fataal is. Aangezien CA-9 prominent aanwezig is in zeventig procent van alle solide tumoren, en niet in normale cellen, is het een veelbelovend doelwit voor de ontwikkeling van nieuwe behandelingen. De resultaten van deze studies zijn recent verschenen in de wetenschappelijke tijdschriften Radiotherapy and Oncology en Journal of Medicinal Chemistry.
Zuurniveau
Het bewuste eiwit zorgt er voor dat het zuurniveau in een kankercel neutraal blijft. Een verhoogde aanwezigheid van CA-9 in een tumor betekent vaak een slechte prognose voor een patiënt.
Het Maastrichtse onderzoeksteam, onder leiding van hoogleraar radiotherapie Philippe Lambin, heeft aangetoond dat CA-9 een geschikt doelwit is om kanker te bestrijden, vanwege de rol die het speelt in zuurregulatie. Wetenschappers van de universiteiten van Maastricht, Montpellier en Florence hebben de voorbije jaren daarom al verschillende CA-9 remmers ontwikkeld om het therapeutisch effect ervan te onderzoeken. Ook het nieuw ontwikkelde medicijn is een CA-9 remmer die er voor zorgt dat de kankercel verzuurt en de bestrijding van de tumor succesvoller maakt.
Verzuren
“De grote moeilijkheid bij het ontwikkelen van een kankertherapie is om tumorcellen aan te pakken zonder dat normale cellen aangetast worden,” zegt Lambin. “We zijn er van overtuigd dat we nu de achilleshiel van de meest kankercellen hebben gevonden. Ze produceren namelijk veel zuur dat geneutraliseerd moet worden door het CA-9-eiwit. Als we dat proces remmen met een specifiek molecuul met twee actieve delen, zien we dat de kankercel bestreden wordt zonder schadelijke bijwerkingen: de kankercel wordt zuurder en kan niet meer functioneren. Vergelijk het met een auto waarbij de uitlaatgassen in het compartiment terecht komen in plaats van dat ze worden uitgestoten.”
Combinatiemedicijn
“Dat ons kandidaat medicijn berust is op een dubbel werkzaam mechanisme maakt onze aanpak uniek,” zegt Ludwig Dubois, één van de onderzoekers. “Allereerst verhoogt het de zuurgraad van tumorcellen en daarnaast maakt het behandelingsresistente tumorcellen gevoeliger voor therapie.” Het kandidaat medicijn kan op zichzelf gebruikt worden of parallel aan de standaard behandelingen (radiotherapie en chemotherapie). “De preklinische resultaten zijn veelbelovend en we willen deze nieuwe systemische therapie in Maastricht UMC+ zo snel mogelijk onderzoeken bij kankerpatiënten. Het feit dat het medicament in tabletvorm beschikbaar is ook heeft meerdere voordelen,” zegt Patricia Soetekouw, medisch oncoloog van het Maastricht UMC+. Het multifunctionele kandidaat medicijn zal verder worden ontwikkeld en gecommercialiseerd via DualTpharma, een spin-off bedrijf van Maastricht UMC+, dat al eerder is opgestart dankzij een zogenoemde Pre-Seed Grant van ZonMw-NWO. “We zijn nu heel blij dat ons project ook is aangemerkt voor een grote Europese subsidie,” aldus de CEO van DualTpharma. “Dit project vormt voor ons een belangrijke stap naar een eerste klinische studie die we in 2015 willen beginnen.”
