Voorlichting en screening hoog risicogroepen om huidkankerepidemie in te dammen #EADVams
Array#EADVams Specifieke voorlichting en screening bij hoog risicogroepen nodig om huidkankerepidemie in te dammen
Een bevolkingsonderzoek naar huidkanker onder hoog risicogroepen is een belangrijk instrument om een dreigende huidkankerepidemie in te dammen. Daarvoor pleit prof. dr. Tamar Nijsten, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) deze week tijdens het EADV-congres in Amsterdam. Tijdens dit Europese dermatologiecongres bespreken 10.000 dermatologen uit de hele wereld de nieuwste ontwikkelingen en behandelingen op het gebied van huidziekten. De sterke stijging van het aantal nieuwe patiënten met huidkanker van meer dan 5 procent per jaar zorgt op termijn voor het dicht slibben van de dermatologiepoli’s waardoor de juiste zorg voor deze en andere huidpatiënten in het gedrang komt. Op dit moment gaat al 50 procent van de tijd van de dermatoloog op aan de zorg voor verdachte plekjes.
Naast screening, vergelijkbaar met het bevolkingsonderzoek op baarmoederhalskanker (eens in de vijf jaar), is de NVDV voorstander van intensivering van voorlichtingscampagnes die naast melanoom ook de andere vormen van huidkanker belichten. Verder moeten huisartsen beter worden opgeleid in de diagnostiek, follow up en mogelijk de curatieve zorg van patiënten met huidkanker, om de patiënt beter te kunnen dienen en het capaciteitsprobleem en de kosten in de tweede lijn te reduceren.
Dermatologen signaleren een jaarlijkse stijging van het aantal patiënten met huidkanker van meer dan 5 procent. Huidkanker is een van de meest voorkomende huidziekten die door de dermatoloog behandeld wordt in Nederland en tevens de meest voorkomende vorm van kanker die epidemische vormen aanneemt.
Om de epidemie onder controle te krijgen zijn verschillende preventieve maatregelen noodzakelijk. Prof. dr. Tamar Nijsten: “Er moet meer worden geïnvesteerd in goede patiëntenvoorlichting door de arts en algemene, maar ook meer en gerichte, volksgezondheidscampagnes. Maar we weten dat het niet makkelijk is om leefgewoontes, zoals zongedrag, te veranderen en het duurt waarschijnlijk nog decennia voordat deze aanpassingen in leefstijl volledig zijn ingeburgerd en het gewenste resultaat opleveren. Gezien de grootte van het huidige probleem pleiten we daarom voor voorlichting- en screeningsprogramma’s om huidkanker in een vroeg stadium op te sporen bij hoog risicogroepen, bijvoorbeeld voor patiënten die al eens huidkanker hebben gehad. Dertig tot veertig procent van deze patiënten krijgt opnieuw huidkanker in de jaren na de eerste huidkanker. Voorlichting en specifieke screening zijn essentiële instrumenten om dit groeiende probleem onder controle te krijgen.”
Toekomst zorg huidkankerpatiënten
Ook huisartsen moeten een grotere rol krijgen bij de signalering van huidkanker en op termijn de behandeling van laagrisico tumoren. Nijsten: “Niet alleen zijn er straks waarschijnlijk te weinig dermatologen voor het totale aantal patiënten met huidkanker, maar het onderbrengen van deze zorg in de tweede lijn maakt de gezondheidszorg bovendien erg duur. In het geval van huidkanker zou een getrainde huisarts of specialistisch verpleegkundige ook een rol kunnen spelen in de zorg voor laag risicopatiënten met huidkanker. Een slimme organisatie draagt bij aan het reduceren van het capaciteitsprobleem en de kosten. In het geval van twijfel, hoog risicotumoren en melanomen of lastige locaties moet de patiënt altijd worden doorverwezen naar de dermatoloog.”
EADV-congres
Tijdens het Europese dermatologiecongres in Amsterdam worden ook nieuwe behandelingen tegen huidkanker gepresenteerd, die voor patiënten minder belastend zijn, beter gericht op de specifieke tumor van de patiënt en daarmee effectiever en met een beter resultaat. Voor het eerst zijn er in de behandeling van uitgezaaid melanoom enorme sprongen voorwaarts gemaakt door gebruik te maken van slimme geneesmiddelen die zeer specifiek tegen de kanker werken. Alhoewel chirurgie de hoeksteen blijft voor de behandeling van verreweg de meeste huidkankers is er nu ook een medicijn dat ingezet kan worden bij patiënten met een basaalcelcarcinoom. Dit is een vorm van huidkanker die niet uitzaait en door deze nieuwe behandeling niet chirurgisch hoeft te worden verwijderd.
Trends en ontwikkelingen dermatologie
Tijdens het EADV-congres wordt aangetoond dat huidziekten een groter maatschappelijk probleem vormen dan op dit moment gepercipieerd. Deze ziekten zouden daarom meer aandacht en prioriteit in de medische wereld moeten krijgen; zoals efficiëntere behandelingen en betere geneesmiddelen, financiering en erkenning van de ziektelast door ziekenhuizen en specialisten. De World Health Organisation (WHO) heeft recent wereldwijd onderzoek gedaan naar de ‘burden of disease’. Daarbij is voor het eerst de ziektelast van huidziekten gemeten. In het onderzoek zijn onder andere de frequentie van de ziekte, de fysieke en psychologische last, de impact op de kwaliteit van leven en de mortaliteit (hoe groot is de kans dat de patiënt overlijdt aan de aandoening) meegenomen. Op de ranglijst van ziektebeelden inclusief sterfte scoort huidziekten een 17e plaats. Als mortaliteit niet wordt meegenomen en kwaliteit van leven daarmee zwaarder weegt komen huidziekten op de vierde plaats qua ‘burden of disease’. Daarmee wordt bevestigd dat ondanks het feit dat patiënten niet snel aan huidziekten overlijden, de impact van huidziekten voor zowel de individuele patiënt als voor de maatschappij als geheel erg groot is.
‘Dierentuin op de huid’
Ten aanzien van wetenschappelijk dermatologisch onderzoek verschuift de focus van genonderzoek naar de rol van de microbiome van de huid (bacteriële flora) en daardoor verstoring van het immuunsysteem, als oorzaak voor het ontstaan van huidziekten en bij herstel van de huid. Nijsten: “Je kan het populair vergelijken met een dierentuin op de huid; als je daar niet goed voor zorgt kunnen ziekten en een verstoring van het natuurlijk evenwicht ontstaan.” Daarnaast zijn patiënten zelf ook verantwoordelijk om het immuunsysteem in balans te houden door een gezonde levensstijl, gezonde voeding en een goed dag en nacht ritme. Dit inzicht zal leiden tot een grote omslag in de dermatologische wetenschap en betekent een grote vooruitgang als het gaat om meer grip op effectieve behandelingen voor huidpatiënten in de toekomst. Waar voorheen vooral allergieën en stress als boosdoeners werden gezien, ligt de focus nu op het in kaart brengen en behandelen van specifieke infectieziekten die het immuunsysteem verstoren en huidaandoeningen veroorzaken.
Bron: NVDV
