“Sociaaleconomische gezondheidsverschillen stijgen door verkeerde aanpak”

Oratie Hans Bosma, hoogleraar Sociale Epidemiologie
Sociaaleconomische gezondheidsverschillen blijven in Nederland een groot probleem, ondanks allerlei vergaande interventies om deze verschillen kleiner te maken. Nederland is relatief welvarend, maar nog altijd geldt dat mensen met lagere opleidingen en lagere inkomens zeven jaar korter leven dan mensen met een hoog opleidingsniveau. “Dat kortere leven wordt ook nog eens vijftien jaar langer doorgebracht met beperkingen, en er lijkt te weinig met deze kennis gedaan te worden”, zegt hoogleraar Sociale Epidemiologie Hans Bosma. Op 19 december aanvaardt hij formeel zijn leerstoel met het uitspreken van zijn oratie getiteld ‘Sociale epidemiologie: schipperen tussen upstream en downstream’. Daarin pleit hij voor meer fundamenteel onderzoek naar de oorzaken van sociaaleconomische gezondheidsverschillen.

Bosma is van mening dat er een betere verklaring moet komen van sociaaleconomische gezondheidsverschillen, om het probleem effectief te kunnen aanpakken. “De huidige interventies zijn gebaseerd op onvolledige informatie. Jammer is dat het huidige onderzoeksklimaat vooral gedomineerd wordt door interventie- in plaats van fundamenteel onderzoek. De uitkomsten moeten direct van toepassing zijn en liefst binnen vier jaar geëvalueerd en geïmplementeerd. Dat is niet realistisch bij een dergelijk complex probleem”, aldus Bosma.

De hoogleraar vindt bijvoorbeeld dat individuele factoren, zoals intelligentie- en persoonlijkheidsverschillen (downstream factoren) nog onvoldoende onderzocht zijn in relatie tot sociaaleconomische gezondheidsverschillen. “Al op jonge leeftijd zijn er, los van sociaaleconomische achtergrond, verschillen in persoonlijkheid en intelligentie. Ook afhankelijk daarvan ontwikkelen mensen zich verschillend, krijgen ze later een goed of laag inkomen en blijven ze lang of minder lang gezond. Als dergelijke factoren een belangrijke rol spelen in de (latere) levensloop van mensen, wat betekent dit dan voor interventies? Zijn sociaaleconomische verschillen dan wel zo makkelijk veranderbaar?”

Verantwoordelijkheid niet alleen binnen individu
Het is bekend dat in lagere sociaaleconomische milieus bepaald gedrag vaker voorkomt (zoals meer roken en minder lichaamsbeweging), maar dat is volgens Bosma zeker niet het gehele verhaal. Hij wil, naast individuele risicogedragingen, ook blijven wijzen op het belang van verschillen in omgevingsfactoren (upstream factoren), om verantwoordelijkheid voor (on)gezondheid ook buiten het individu te leggen. De hoogleraar doelt daarbij niet alleen op zaken als woon- en werkomgevingen, maar ook op de verdere maatschappelijke context, gekenmerkt door toenemende inkomensongelijkheid en negatieve beeldvorming over mensen onderaan de sociale ladder. “We leven in een tijd waarin een groter beroep wordt gedaan op mensen zelf en hun netwerken. De aanstaande veranderingen in de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en de Wet Langdurige zorg vragen om zelfredzaamheid, mantelzorg en (grotere) eigen bijdragen. Niet iedereen kan daaraan voldoen; gezondheidsverschillen nemen daardoor alleen maar verder toe”, aldus Bosma.

Prof. dr. Hans Bosma spreekt zijn oratie getiteld ‘Sociale epidemiologie: schipperen tussen upstream en downstream’ uit op vrijdag 19 december om 16.30 uur in de aula van het bestuursgebouw aan de Minderbroedersberg 4-6, Maastricht.

Bron: Maastricht University.nl

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.