In het nieuwe jaar meer griep

NL5jan2015Nu de kerstvakantie voorbij is, kan de griep zich verder uitbreiden. Dat verwacht de Grote Griepmeting (www.degrotegriepmeting.nl of www.degrotegriepmeting.be), de website, die sinds 2003 griep en verkoudheid in kaart brengt met de hulp van zestienduizend vrijwilligers.

Griep wordt voornamelijk via kinderen verspreid. Tijdens de schoolperiode zijn soms hele klassen ziek. Kinderen steken hun ouders aan, en die nemen het op hun beurt weer mee naar het werk. Samenlevingsverbanden zonder kinderen krijgen doorgaans iets minder griep. Ook jongere senioren zijn normaal gesproken minder griepgevoelig doordat zij tijdens hun leven enige immuniteit hebben opgebouwd door natuurlijke infectie en/of regelmatig de griepprik halen.

Influenza, de officiële naam voor griep, komt in 3 typen voor: Influenza A, B en C. Type A veroorzaakt de meeste ziektegevallen en komt voor in mens en dier. Type B en C alleen in mensen. Er bestaan verschillende subtypen. Voorbeelden hiervan zijn A(H1N1) en A(H3N2) die bij de mens voorkomen en de vogelgriepvirussen A(H5N1) en A(H5N8) . De subtypen die bij de mens voorkomen circuleren niet allemaal tegelijk, maar vaak in begrensde tijdvakken.

Vaccin minder effectief tegen nieuwe griep
De griepprik beschermt traditioneel tegen twee typen A-griep en één lijn van B-griep. In februari vorig jaar is door de wereldgezondheidsorganisatie (WHO) op grond van de toen circulerende subtypen A en lijnen B de samenstelling van het griepvaccin voor deze winter op het noordelijk halfrond bepaald. De twee typen A-griep zijn daarbij A(H1N1) en A(H3N2). In april vorig jaar werd echter ontdekt dat er een ‘antigene mismatch’ (*) was ontstaan ten opzichte van het in de griepprik opgenomen subtype van A(H3N2). Dat zorgde voor een vroege griepepidemie in de Verenigde Staten. In de media wordt thans gesproken van ‘Amerikaanse griep’. Deze Amerikaanse griep, waartegen de griepprik dus geen goede bescherming biedt, waart ook rond in onze streken. In Nederland en België ontstond eveneens een vroege epidemie, die echter een pas op de plaats maakte door de kerstvakantie. Nu de scholen weer zijn begonnen, wordt nu een nieuwe stijging van het aantal griepgevallen verwacht, met een mogelijke piek eind januari of begin februari.

Hoewel het griepvaccin dit seizoen minder effectief kan zijn, is er wel sprake van  gedeeltelijke bescherming tegen het uitgekozen subtype van A(H1N1) en A(H3N2) en de lijn B-griep. 84% van de in Nederland aangetroffen griep is tot nog toe A(H3N2), 14% is A(H1N1) en 2% B.

(*) Van tijd tot tijd ontstaan nieuwe virusvarianten door veranderingen in de eiwitten (antigenen) op het oppervlak van het griepvirus: zogenoemde ‘antigene drift’. Doordat de afweer van ons lichaam is gericht tegen oppervlakte-antigenen, omzeilt het griepvirus de immuniteit die in de bevolking door natuurlijke infectie of vaccinatie is opgebouwd. Plotselinge veranderingen in een subtype kunnen ook leiden tot een sterk afwijkende antigeenstructuur: antigene shift. Het influenzavirus kan zich dan op grote schaal verspreiden doordat mensen weinig of geen immunologisch verweer hebben tegen dit geheel of gedeeltelijk vernieuwde virus. Er kan dan een wereldwijde epidemie (pandemie) ontstaan.

De afbeeldingen tonen de griep in Nederland en Vlaanderen gedurende de afgelopen vier weken, en de griepachtige ziektebeelden (ILI = influenzalike illness) in Nederland en Vlaanderen. De grijze krommen in deze grafieken tonen de epidemische grenswaarde.

De Grote Griepmeting is één van de onderzoeksprojecten van Science in Action (www.science-in-action.nl), online platform voor publieksonderzoek. Doe ook mee aan de Grote Longontstekingmeting (www.degrotelongontstekingmeting.nl) .

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.

Recente artikelen