Kinderen op jongere leeftijd wilsbekwaam
Array
Promotie Irma Hein: ‘Children’s competence to consent to medical treatment or research’.
Wilsbekwaamheid bij kinderen kan op een betrouwbare manier worden vastgesteld. Uit het onderzoek van Hein blijkt dat kinderen onder 9,6 jaar niet wilsbekwaam zijn om te beslissen over deelname aan een onderzoek en kinderen boven de 11,2 jaar wel. Nu is de grens 12 jaar.
De belangrijkste voorspellende factor voor wilsbekwaamheid is de leeftijd van het kind, met een kleine invloed van de intelligentie. Andere factoren, zoals geslacht, de invloed van sociale relaties, ervaring met ziekte, etniciteit en sociaaleconomische klasse, zijn niet van invloed. Ook blijkt dat kinderen ingewikkelde of risicovoller beslissingen op dezelfde leeftijd kunnen nemen als eenvoudigere beslissingen. Opvallend is verder dat ouders eerder dan artsen denken hun kind wilsbekwaam is.
Bij kinderen wordt veel minder dan bij volwassenen onderzoek gedaan naar de effecten van medische behandelingen. Hierbij speelt een rol dat kinderen onvoldoende in staat zijn de belasting en risico’s van klinisch onderzoek te overzien. De mate waarin kinderen wilsbekwaam zijn om te beslissen over het meedoen aan medisch onderzoek is nooit goed onderzocht. Een standaard voor wilsbekwaamheid bij kinderen bestaat niet, en de praktijk gaat uit van wettelijk vastgelegde leeftijdsgrenzen. Deze grenzen variëren sterk tussen landen. Hein heeft een gestandaardiseerde methode voor de beoordeling van wilsbekwaamheid ontwikkeld om meer inzicht te krijgen in de validiteit van wettelijk vastgestelde leeftijdgrenzen.
De uitkomsten van dit onderzoek dragen ertoe bij dat er meer recht wordt gedaan aan de vaardigheden van kinderen bij medische beslissingen. Het is nu mogelijk om een leeftijdsgrens vast te stellen die wetenschappelijk is onderbouwd. Deze ligt bijna een jaar lager dan de huidige vastgestelde wettelijke grens van 12 jaar. Voor haar onderzoek heeft Hein gebruik gemaakt van de MacArthur Competence Assessment Tools, de best onderzochte instrumenten voor wilsbekwaamheidsbeoordeling bij volwassenen.
Deze zijn in het Nederlands vertaald en aangepast voor gebruik bij kinderen van 6 tot 18 jaar. Wilsbekwaamheid ten aanzien van onderzoeksdeelname werd onderzocht bij 161 jonge patie?nten die voor de keuze stonden mee te doen aan medisch wetenschappelijk onderzoek. Een pilot-studie in een populatie kinderen die moesten beslissen over het doen van diagnostisch genetisch onderzoek liet zien dat een meetinstrument ook bruikbaar is bij beslissingen over de behandeling.
Bron: AMC
