Waar bloed goed voor is

bloedtestInzicht in onderzoek ????
Iedereen heeft zo’n 5 tot 6 liter bloed in zijn lijf. En iedereen heeft wel eens wat bloed af moeten staan voor onderzoek, want er is niets dat zoveel informatie geeft over je lichaam als bloed. Daan Touw, ziekenhuisapotheker in het UMCG, weet daar alles van. Hij onderzoekt hoe je medicijnen in het bloed kunt meten, wat de beste hoeveelheid medicijn voor een patiënt is en hoe de patiënt vanuit huis bloed af kan staan.

??”Bloed is belangrijk, omdat we daar medicijnen in kunnen meten. Op die manier kunnen we inschatten wat er in het lichaam gebeurt. Want wat er precies gebeurt, dat kunnen we gewoonweg niet zien”, vertelt Touw. “Door naar de hoeveelheid medicijn in het bloed te kijken, kunnen we bepalen of een patiënt wel genoeg van het middel krijgt.” Want de hoeveelheid medicijn in het lichaam bepaalt de werking, maar ook de bijwerkingen. Dat moet natuurlijk zo optimaal mogelijk zijn, zodat het medicijn zo goed mogelijk werkt en de bijwerkingen minimaal zijn.

Persoonlijke therapie
??Welke dosering medicijn het best is, is niet voor iedereen gelijk. Daardoor ontstaan persoonlijke therapieën. “We proberen in groepen patiënten te achterhalen welke dosering medicijn optimaal is voor hen. Dat doen we door het bloed te onderzoeken. Bij een volgende patiënt die binnen die groep past, weet je dan hoeveel medicijn je moet geven”, legt Touw uit.

?”Zo doen we bijvoorbeeld onderzoek naar medicijngebruik bij patiënten op de intensive care.” De werking van medicijnen wordt vaak onderzocht in jonge, gezonde vrijwilligers of in patiënten die wel ziek zijn, maar niet heel complexe ziekten hebben. Dat is eigenlijk niet goed te vergelijken met patiënten op de intensive care. “Medicijnen kunnen zich bij deze patiënten soms heel anders gedragen. Daarom onderzoeken we hoe we het medicijngebruik bij deze patiënten kunnen verbeteren.”

Ook doet Touw onderzoek naar patiënten met taaislijmziekte. “Deze patiënten krijgen vaak langdurig medicijnen die daar officieel niet voor bedoeld zijn”, vertelt Touw. “In plaats van de gebruikelijke paar dagen, geven wij patiënten dat medicijn jarenlang, omdat ze geen baat hebben bij een paar dagen. Wij onderzoeken of het veilig is dat we dat medicijn zo’n lange periode gebruiken.”

Spiegeltje Spiegeltje
De hoeveelheid medicijn in het bloed heet de bloedspiegel. Hoewel mensen het vaak over de bloedspiegel op zich hebben, is het eigenlijk een containerbegrip. Elke medicijn heeft namelijk een eigen bloedspiegel. “Een diabetespatiënt heeft het over een suikerspiegel en zo zijn er ook digoxinespiegels of carbamazepinespiegels”, vertelt Touw. Dat klinkt een stuk ingewikkelder, maar het geeft wel aan om welk medicijn het gaat.

De bloedspiegel van een medicijn wordt meestal bepaald door een buisje bloed af te nemen en dat te onderzoeken. “Om bloed af te nemen, moeten patiënten altijd naar de prikpost komen”, vertelt Touw. In afgelegen gebieden is dat soms lastig, als mensen afhankelijk zijn van het openbaar vervoer, een taxi of familie. Maar er is een nieuwe manier, de bloedspotmethode, die daar verandering in kan brengen. Dit kan een patiënt namelijk gewoon thuis doen. “De patiënt doet dan een druppeltje bloed op een stuk papier, laat het drogen en stuurt het met de post naar het ziekenhuis waar het wordt onderzocht.”

Dit klinkt ontzettend handig, maar nog niet alle medicijnen kunnen via deze methode worden bepaald. Er wordt dan ook veel onderzoek naar gedaan. “Per geneesmiddel moeten we opnieuw uitzoeken hoe je de bloedspiegel bepaalt via deze methode. Dat is natuurlijk veel werk, maar het zal de thuisbehandeling een stuk eenvoudiger maken.”

T??oekomst
Maar ook via een buisje bloed kunnen nog niet alle medicijnen worden bepaald. “Ik hoop dat we in de toekomst ook de bloedspiegels van een nieuw soort medicijnen, biologicals, kunnen meten”, vertelt Touw. Deze medicijnen worden bij ziekten zoals kanker, reuma en de ziekte van Crohn gebruikt. Die medicijnen kunnen op dit moment nog niet goed gemeten worden. “Daarom is het een enorme uitdaging. Als er een methode is ontwikkeld om deze medicijnen te meten, kan het bij veel ziekten worden toegepast en kunnen ook deze patiënten advies krijgen over de optimale hoeveelheid medicijn.”

Bron: UMCG/KennisInZicht/09 juni 2015 – Door Jeanine Bronsema

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.

Recente artikelen