Gezondheidsvaardigheden op Europese agenda

Mensen met minder gezondheidsvaardigheden zijn minder gezond en kunnen minder goed voor zichzelf zorgen. Niet alleen in Nederland maar overal in Europa. Gezondheidsvaardigheden worden wereldwijd steeds vaker gezien als belangrijke voorspeller voor gezondheid. En ze krijgen steeds meer aandacht van onderzoekers, politici en zorginstituties, zo blijkt uit een onderzoek voor de Europese Commissie door het EPHORT-consortium waarin het RIVM participeert.

Ondanks de aandacht in steeds meer Europese landen, is het thema gezondheidsvaardigheden in de meeste landen nog geen speerpunt in gezondheidsbeleid. Slechts zes Europese landen hebben nationale doelstellingen geformuleerd op het gebied van gezondheidsvaardigheden. Nederland zit daar niet bij. Wel blijkt uit een inventarisatie van de onderzoekers dat in veel landen activiteiten worden ondernomen om gezondheidsvaardigheden te bevorderen óf om de zorg beter af te stemmen op mensen met minder vaardigheden. De meeste daarvan zijn echter (nog) niet grondig onderzocht. Over de effectiviteit van deze activiteiten valt dan ook nog niet veel te zeggen.

Voorwaarden
Uit de studies die wél in Europa gedaan zijn, blijkt dat succesvolle acties in ieder geval aan twee voorwaarden moeten voldoen: initiatieven moeten specifiek worden toegespitst op de patiënten met minder gezondheidsvaardigheden en niet op ‘de patiënt’ in het algemeen, en ze moeten zich ook richten op communicatieve of kritische vaardigheden en competenties en niet alleen op kennis. Bij gezondheidsvaardigheden gaat het niet alleen om de vraag of je kunt lezen en gezondheidsinformatie kunt begrijpen. Het is een breder begrip dat ook gaat om zaken die motivatie, zelfvertrouwen en beoordelingsvermogen vereisen. Tegen de dokter durven zeggen dat je iets niet snapt bijvoorbeeld.
Modellen

Veel Europese landen willen nu graag weten hoe het gesteld is met het niveau van gezondheidsvaardigheden in hun bevolking. Niet in alle landen is er geld om dat te doen met vragenlijstonderzoek. Daarom zijn in deze studie modellen ontwikkeld door het RIVM om redelijk accuraat de niveaus van gezondheidsvaardigheden in Europese landen te voorspellen op basis van reeds beschikbare gegevens over de bevolking.
Samenwerkingspartners

EPHORT-consortium: NIVEL (projectleider), RIVM en EPHA. Het project wordt gefinancierd met de steun van de Europese Commissie.

Bron: RIVM

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

https://www.medicalfacts.nl

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.