Vetbobbeltjes in vaatwand opgespoord met palpografie

Array

Een hart- of herseninfarct bedreigt het leven van vele duizenden mensen. Over de oorzaak van het infarct is veel bekend. De grote boosdoener is aderverkalking, die op zijn beurt afsluiting van het bloedvat of trombose veroorzaakt. Uit nieuw onderzoek blijkt echter dat niet alle vormen van aderverkalking gelijk zijn. Met behulp van palpografie kan het verschil worden aangetoond.
Vorig jaar zijn meer dan 25.000 Nederlanders gestorven aan een hersen- of hartinfarct, veroorzaakt door het plotseling scheuren van een „vetbobbeltje” in de vaatwand. Veruit de meeste mensen die dit overkwam, hadden geen idee dat ze deze vorm van aderverkalking hadden. De afdeling biomedische technologie van het Thoraxcentrum van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam ontwikkelde een methode om kwetsbare, op vetbobbeltjes lijkende aderverkalkingsplekken, te kunnen onderscheiden van normale aderverkalkingsplekken. Johannes Schaar beschrijft deze nieuwe methode in zijn proefschrift ”Palpografie”, waarop hij eerder deze maand aan de Erasmus Universiteit Rotterdam promoveerde.
Bij aderverkalking ontstaat een vernauwing van de aderen doordat weefsel zich ophoopt aan de binnenkant van de vaatwand. Dit weefsel, ook wel plaque genoemd, bestaat soms uit kalk, soms uit bindweefsel en soms uit vet. Kalk en bindweefsel kunnen een stukje loslaten (trombus) dat door de bloedbaan worden meegevoerd. Daardoor kunnen ze een hart- of herseninfarct veroorzaken.

Vliesje
Een plaque die uit vet bestaat, wordt omgeven door een dun vliesje. Als dat vliesje scheurt, vergelijkbaar met een rijpe puist die openspringt, komt het vet in de bloedbaan terecht, wat leidt tot een chemische reactie. Die reactie kan ook weer een hart- of herseninfarct veroorzaken. De vraag die medici al heel lang bezighoudt is hoe een normale plaque van een vette plaque is te onderscheiden. Met de door biomedicus en cardioloog in opleiding Schaar ontwikkelde methode (palpografie) kan dat nu worden gemeten. Met zijn meetmethode is hem gebleken dat patiënten met duidelijke symptomen van hartfalen meer vettige plaques in hun vaatwanden hebben. Slechts 25 procent van alle hartinfarcten wordt veroorzaakt door het scheuren van zogenaamde harde plaques. Schaar stelt vervolgens vast dat 75 procent van de infarcten veroorzaakt wordt door het scheuren van vette plaques. Uit verder onderzoek bleek dat een intensivering van behandeling met medicijnen als cholesterolremmers leidt tot aanwijsbare vermindering van het aantal vette plaques bij patiënten. Alleen daarom al is het van belang vette plaques op te sporen en daar vervolgens behandeling op in te zetten.
Katheter
Bij palpografie wordt een speciale katheter in het bloedvat ingebracht waarmee met ultrageluid de hardheid van een plaque wordt gemeten. Schaar heeft deze methode eerst uitgebreid onderzocht bij dwergvarkens en konijnen voordat ze in de kliniek op patiënten is toegepast. Tot nu toe was het niet mogelijk om normale en vette plaques op te sporen, laat staan om ze van elkaar te onderscheiden. Palpografie is nu een uitvoerig gevalideerde techniek, aldus Schaar. Met de methode is het zelfs mogelijk om de leeftijd van een trombus vast te stellen. Palpografie wordt op dit moment alleen nog in het Rotterdamse Hartcentrum toegepast, maar is sinds kort over meerdere behandelcentra gedistribueerd. Op korte termijn starten twee grote klinische studies over palpografie in veertig medische centra over de hele wereld.

Bron: Reformatorisch Dagblad

Recente artikelen