Geen reden kankerpatienten noodzakelijk medicijn te onthouden


Regionale patiëntenverenigingen (RP/CP’s) en zorgverzekeraar Menzis zien geen enkele reden voor ziekenhuizen om kankerpatiënten hun noodzakelijke behandeling te onthouden. Tóch maken de patiëntenverenigingen en Menzis zich zorgen dat patiënten in sommige gevallen noodzakelijke kankerbehandeling wordt onthouden, ondanks de geruststelling van enkele ziekenhuizen. Uit onderzoek van de Borstkanker Vereniging Nederland blijkt namelijk, dat ziekenhuizen in de werkgebieden van Geové en Amicon het dure medicijn Herceptin(r) véél minder vaak voorschrijven dan het landelijk gemiddelde. Daarom worden patiënten opgeroepen om hun ervaringen te melden.

Begin dit jaar heeft Menzis in een brief aan alle ziekenhuizen in haar kernwerkgebied gevraagd eventuele financiële problemen rond behandeling met dure kankermedicijnen kenbaar te maken. De ziekenhuizen die reageerden, hebben toen aangegeven dat er geen belemmeringen zijn. Ook in antwoord op een vergelijkbare brief van het RPCP Groningen hebben de ziekenhuizen laten weten dat er géén financiële problemen zijn voor de behandelingen.

Kankermedicijn wordt nauwelijks voorgeschreven
De Borstkanker Vereniging Nederland heeft onlangs onderzoek gedaan naar de verkoop van een nieuw, duur medicijn Herceptin(r). Dit middel wordt gebruikt tegen borstkanker. Uit het onderzoek blijkt dat dit middel in Nederland relatief veel minder wordt gebruikt dan in andere Europese landen. Per provincie bekeken, blijkt dit medicijn door ziekenhuizen in Noord-Oost Nederland nóg minder dan het landelijke gemiddelde te worden gegeven. Dit ondanks de verzekering van de ziekenhuizen dat geldgebrek geen rol speelt.

Oproep aan borstkankerpatiënten
De vraag is daarom, wat dan wél de reden is. In het onderzoek zijn alleen verkoopcijfers gebruikt. Als het middel gratis wordt verstrekt als onderdeel van onderzoek, ’telt’ dit niet mee. Ziekenhuizen die onderzoek doen, lijken er zo ‘slecht’ uit te komen, terwijl ze wellicht wel volgens de richtlijnen behandelen.
Menzis en de patiëntenverenigingen roepen borstkankerpatiënten op om hun ervaringen hierover te melden bij de Informatie en Klachtenbureaus Gezondheidszorg (IKG), centraal telefoonnummer: 0900 243 70 70

Landelijke richtlijn
Herceptin(r) is opgenomen in de landelijke richtlijn voor de behandeling van borstkanker. Het middel is alleen werkzaam bij bepaalde vormen van borstkanker met voldoende gevoeligheid voor het middel. Deze ‘gevoeligheid’ kan in het laboratorium van het ziekenhuis worden bepaald. Niet ieder ziekenhuis kan die bepaling uitvoeren.

Overleg met ziekenhuizen
Menzis is van mening dat het niet kunnen uitvoeren van dergelijk onderzoek géén belemmering mág zijn om patiënten een noodzakelijke behandeling te onthouden. Daarom zal Menzis met de ziekenhuizen overleggen om noodzakelijke zorg voor haar verzekerden blijvend te garanderen.
Naar aanleiding van de geanonimiseerde meldingen zullen de RPCP’s eveneens in overleg gaan met de ziekenhuizen en waar nodig de zorgverzekeraars in Noord-Oost Nederland.

Bron: ANP

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

One thought on "Geen reden kankerpatienten noodzakelijk medicijn te onthouden"

  1. Zestig procent van de vrouwen met een agressief type borstkanker krijgt niet de levensverlengende therapie waar zij recht op heeft.

    Onderzoek van de BorstkankerVereniging Nederland toont aan dat er grote regionale verschillen zijn bij het volgen van de behandelrichtlijnen.

    Slechts veertig procent van de vrouwen, die volgens de Nederlandse richtlijnen met trastuzumab behandeld had moeten worden voor hun uitgezaaide borstkanker, heeft dit middel in 2004 ook daadwerkelijk gekregen. Dit blijkt uit onderzoek van de BorstkankerVereniging Nederland, in samenwerking met adviesbureau McKinsey. Dit percentage varieert bovendien sterk per provincie. Het gebruik van trastuzumab in Nederland is vrijwel het laagste van alle West-Europese landen.

    BorstkankerVereniging Nederland vindt het onacceptabel dat het merendeel van de patiënten met een HER2-positieve uitgezaaide borstkanker niet de levensverlengende therapie ontvangt waar zij recht op heeft. Zij dringt erop aan dat overheid, verzekeraars, ziekenhuisdirecties en artsen gezamenlijk zorgdragen voor navolging van de vastgestelde richtlijnen en een adequate bekostiging van de medicijnen.

    Trastuzumab (merknaam Herceptin) is een geneesmiddel dat bij vrouwen met uitgezaaide borstkanker van een bepaald agressief type (overexpressie van het HER2-eiwit) de groei van tumorcellen remt en in combinatie met de reguliere chemotherapie een verlenging van het leven geeft van 7 tot 8,5 maanden. Het gebruik van trastuzumab bij HER2-positieve uitgezaaide borstkanker is dan ook opgenomen in de Nederlandse richtlijnen voor behandeling. Deze richtlijn blijkt nu echter onvoldoende te worden toegepast.

    Trastuzumab is al in 2000 geregistreerd voor de behandeling van uitgezaaide HER2-positieve borsttumoren; tot op heden zijn er geen vergelijkbare geneesmiddelen op de markt.

    Ondanks de bewezen werkzaamheid van trastuzumab en de opname van het medicijn in de Nederlandse richtlijn voor behandeling van uitgezaaide HER2-positieve borsttumoren, zijn er ook vanuit patiënten en behandelaren signalen dat dit middel onvoldoende wordt toegepast. Joke Kranenburg, borstkankerpatiënte, kreeg slechts na veel aandringen een HER2-test. Toen bleek dat zij positief getest werd, moest zij opnieuw zelf het initiatief nemen om de behandeling te krijgen waar zij recht op heeft: "Het is toch verschrikkelijk dat veel vrouwen nodeloos dood gaan, en dat alleen vanwege de kosten."

    Professor Sjoerd Rodenhuis, internist-oncoloog en klinisch directeur van het Nederlands Kankerinstituut-Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, noemt de vergoedingsregeling die op dit moment voor dure medicamenten wordt gehanteerd "immoreel". De Nederlandse Vereniging van Medisch Oncologen zal de Nederlandse oncologen op verschillende manieren alert maken op de bestaande behandelingsrichtlijn, zodat alle Nederlandse oncologen deze richtlijn ook daadwerkelijk toepassen.

    Grote regionale verschillen
    Het onderzoek van de BorstkankerVereniging Nederland bevestigt het vermoeden dat Joke Kranenburg geen incident is. Ook blijkt uit het onderzoek dat er grote regionale verschillen zijn in het gebruik van trastuzumab. Zo krijgt in Friesland naar schatting minder dan tien procent van de HER2-patiënten met uitgezaaide borstkanker de behandeling die ze zouden moeten krijgen, terwijl dat percentage in Zeeland boven de 85 procent ligt.

    Onvoldoende bekostiging alsmaar groter probleem
    Hoewel de BorstkankerVereniging Nederland geen onderzoek heeft gedaan naar de oorzaken van het lage gebruik van trastuzumab in Nederland en de grote verschillen tussen regio’s, is het waarschijnlijk dat verklaringen vooral gezocht moeten worden in de wijze van financiering van dit geneesmiddel binnen de ziekenhuizen en de naleving van de landelijke richtlijn voor behandeling van uitgezaaide borstkanker.

    Recente onderzoeksresultaten laten zien dat trastuzumab zelfs uitzaaiingen bij borstkanker kan voorkómen. De BorstkankerVereniging Nederland verwacht dat door onvoldoende budget het probleem in de toekomst nog veel groter zal worden, aangezien er nog meer patiënten voor behandeling in aanmerking zullen moeten komen.

    Details van het onderzoek
    Voor dit onderzoek is een schatting gemaakt van het aantal vrouwen dat in 2004 in aanmerking kwam voor behandeling met trastuzumab en het aantal vrouwen dat in 2004 met trastuzumab is behandeld:

    In aanmerking voor behandeling met trastuzumab komen HER2-positieve vrouwen bij wie in 2004 uitgezaaide borstkanker is vastgesteld. Van de 11.600 patiënten die jaarlijks borstkanker krijgen is circa 25 procent HER2-positief. Op basis van een tienjaarsoverleving bij borstkanker van zeventig procent wordt aangenomen dat dertig procent van de borstkankerpatiënten op enig moment uitzaaiingen ontwikkelt. Omdat HER2-positieve tumoren echter een slechtere prognose hebben dan HER2-negatieve tumoren wordt verder aangenomen dat bij HER2-positieve patiënten niet in dertig maar in veertig procent van de gevallen ooit uitzaaiingen optreden. Een deel van de HER2-positieve vrouwen met uitgezaaide borstkanker komt niet voor behandeling met trastuzumab in aanmerking vanwege bijvoorbeeld zeer hoge leeftijd, persoonlijke wensen en/of co-morbiditeit. Hoewel hierover voor de Nederlandse situatie geen gegevens beschikbaar zijn, wordt op basis van Engels onderzoek verondersteld dat dit om twintig procent van de patiënten met HER2-positieve tumoren gaat.

    Uit bovenstaande volgt dat in 2004 in Nederland naar schatting 928 patiënten (11.600 x 25% x 40% x 80%) in aanmerking kwamen voor behandeling met trastuzumab. Dit aantal te behandelen patiënten is verder ook berekend per provincie en naar rato van het inwoneraantal.

    Het aantal vrouwen dat in 2004 is behandeld met trastuzumab is bepaald aan de hand van verkoopgegevens, welke landelijk worden verzameld door IMS Health en in het kader van dit onderzoek door IMS Health zijn verstrekt. Op basis van eerder onderzoek is er hierbij vanuit gegaan dat de gemiddelde gebruiksduur van trastuzumab 36 weken bedraagt. Gebruiksgegevens zijn verzameld op zowel landelijk als provincieniveau. Op basis van deze gegevens is bepaald welk percentage van de patiënten die in aanmerking kwamen voor behandeling met trastuzumab, ook daadwerkelijk deze behandeling heeft gekregen. Dit is berekend voor zowel Nederland, als geheel als voor individuele provincies. Tot slot is gekeken naar hoe het gebruik van trastuzumab in Nederland –gemeten in aantal verkochte eenheden per 1.000 inwoners – zich verhoudt tot dat in andere West-Europese landen. Deze gegevens zijn verstrekt door Roche Nederland.

    In 2004 zijn 13.069 injectieflacons trastuzumab verkocht. Uit de eenmaal-weekse behandeling en een veronderstelde gemiddelde behandelduur van 36 weken volgt dat in 2004 naar schatting 363 patiënten met trastuzumab zijn behandeld. Dit betekent dat 39 procent (363 / 928) van de patiënten die voor behandeling met trastuzumab in aanmerking kwamen daadwerkelijk hiermee behandeld is. Dit percentage varieert aanzienlijk tussen de verschillende provincies, van zes procent in Friesland tot 86 procent in Zeeland (zie figuur 1). Ten opzichte van andere West-Europese landen neemt Nederland de op twee-na-laatste plaats in wat betreft het gebruik van trastuzumab.

    Bron: HuisartsVandaag

Comments are closed.

Recente artikelen