The pied piper of Hamelin
Gupta Strategists publiceerde evenals vorig jaar op 19 september een fascinerend rapport over de Nederlandse ziekenhuizen. Uit het rapport ‘The pied piper of Hamelin’ blijkt dat de ziekenhuizen na jaren van dalende prestaties hun resultaten in 2004 hebben verbeterd. De omzet per Fte nam met 4,4% toe tot 80.827,- euro.
De arbeidsproductiviteit nam toe van gemiddeld 222 naar 229 patiënteenheden per Fte. De waarde hiervan is zo’n 220 miljoen euro. Dit voordeel werd verdeeld tussen de ziekenhuizen en de verzekeraars en daarmee hun patiënten. Als gevolg hiervan groeide de winst met meer dan 100 miljoen euro. Bijna alle ziekenhuizen deden het beter: 74 van de 90 verbeterden hun productiviteit, en 85 van de 90 ziekenhuizen behaalden over 2004 positieve resultaten. Gupta Strategists concludeert dat er in 2004 in sommige regio’s, zoals Rotterdam, al sprake was van enige mate van marktwerking.
Jaarverslagen van ziekenhuizen geanalyseerd
Prismant kwam een kleine week eerder met een soortgelijk rapport, waarin zij eveneens, zij het minder stellig, concludeert dat de Nederlandse ziekenhuizen onder invloed van toenemende marktwerking op weg zijn naar meer ondernemerschap. Interessant is dat deze rapporten gebaseerd zijn op een analyse van de jaarverslagen van de ziekenhuizen. De jaarverslagen lenen zich daartoe omdat zij aan uniforme eisen moeten voldoen, die zijn vastgelegd in de Regeling jaarverslaggeving zorginstellingen.
De RVZ had daarop in zijn rapport ‘Prikkels tot doelmatigheid’ (1997) aangedrongen. In de regeling staat dat de instellingen niet alleen informatie moeten verschaffen over de financiële resultaten, maar ook over de activiteiten die zij verrichten en de maatschappelijke doelen die daarmee worden gerealiseerd.
Nu nog de caresector
De Regeling jaarverslaglegging zorginstellingen geldt niet alleen voor de ziekenhuizen, maar ook voor de andere zorginstellingen. De sector verpleging, verzorging, thuiszorg en gehandicaptenzorg heeft in 2004 een convenant met de overheid gesloten om in een ‘jaardocument verantwoording’ integraal verantwoording te gaan afleggen over de organisatie en de strategie, het personeel, de middelen, de gerealiseerde productie, de waardering door cliënten en de financiële cijfers en bedrijfsvoering. Dit is een belangrijk project, dat op instellingsniveau verschillen in prestaties zichtbaar zal maken.
Zoals Gupta Strategists de Nederlandse ziekenhuizen op basis van hun strategische, operationele en financiële positie in drie groepen kan verdelen, zal het ook mogelijk worden de goed en de minder goed presterende verpleeghuizen, thuiszorginstellingen en gehandicapteninstellingen van elkaar te onderscheiden. Dat zal voor de hele sector heilzaam zijn, omdat voor iedereen zichtbaar kan worden welke prestaties met de beschikbare middelen mogelijk zijn.
Als over de hele linie minder goed wordt gepresteerd, zal duidelijk worden dat de middelen tekort schieten. Als er naast goede ook minder goede of slechte instellingen blijken te zijn, biedt dat aanknopingspunten voor een beleid van kwaliteitsverbetering. In dat geval hoeft bovendien het imago van de goede instellingen niet onder dat van de slechte te lijden. Nu de verpleeghuizen 200 miljoen euro extra krijgen om een einde te maken aan wantoestanden is een sectorbrede verantwoording meer dan welkom.
Bron: RVZ