CBS: einde uitstel moederschap

“De gemiddelde leeftijd waarop vrouwen moeder worden, neemt niet meer toe. (…)

Vrouwen die voor de eerste keer moeder werden, waren in 2006 gemiddeld 29,4 jaar, even oud als in 2004 en 2005. In 1970 waren vrouwen gemiddeld iets ouder dan 24 jaar bij de eerste geboorte. (…) De laatste tien jaar stelden vrouwen de geboorte van hun eerste kind nog steeds uit. De afgelopen twee jaar lijkt het uitstel tot een einde gekomen.” (CBS, 11 juni 2007)

Dat klopt niet
De afgelopen weken namen diverse kranten dit bericht van het CBS over en koppelden dit aan het signalement Uitstel van ouderschap: medisch of maatschappelijk probleem? dat de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg eerder dit jaar uitbracht. De Raad wijst in dit signalement op de medische risico`s van laat ouderschap en op de maatschappelijke barrières die tijdig ouderschap in de weg staan. De Raad wilde hierover een politieke en publieke discussie openen.

De berichtgeving van het CBS en van de diverse kranten is suggestief, omdat de indruk wordt gewekt dat uitstelgedrag is opgehouden en het verschijnsel niet meer bestaat. Wat de Raad in maart signaleerde en ter discussie stelde, lijkt nu al niet meer relevant. Dat aan `uitstel een einde is gekomen`, zoals het CBS concludeert, is natuurlijk allerminst waar. Ook al blijft de gemiddelde leeftijd al drie jaar `hangen` op 29,4 jaar (en krijgen hoogopgeleide vrouwen zelfs hun eerste kind als ze ruim 33 jaar oud zijn), daarmee is het uitstelgedrag helemaal niet `tot een einde gekomen`. Uitstelgedrag is nog volop een feit, er is alleen geen sprake van stijging, maar ook niet van daling van de gemiddelde leeftijd waarop moeders hun eerste kind krijgen.

Vroeg moeder worden is medisch verstandig …

Wanneer is er sprake van uitstel? De Raad verstaat onder `uitstel van ouderschap` of `laat ouderschap` ouderschap dat begint na het 30e levensjaar. Want vanaf dat moment neemt de vruchtbaarheid bij vrouwen af en nemen de kansen op miskramen en aangeboren afwijkingen toe. Met deze medische, aan leeftijd gebonden, definitie van `laat ouderschap` is geen normatief oordeel gegeven over de ideale leeftijd voor startend ouderschap. Maatschappelijk kan het namelijk wenselijk en vooral verstandig zijn juist laat aan kinderen te beginnen.

…maar maatschappelijk nog steeds onverstandig
Er zijn nogal wat voorwaarden waaraan je eerst moet voldoen, wil je maatschappelijk en vooral op de arbeidsmarkt meetellen. Eerst een behoorlijke opleiding genieten, dan misschien nog wat van de wereld te zien, vervolgens je bewijzen op de arbeidsmarkt, een carrière opbouwen, financiële zekerheid hebben en goede huisvesting zien te krijgen. De inrichting en de moraal van de huidige samenleving sturen je ook die richting op. Ben je daar wars van en doe je het anders, dan moet je het bezuren. Zo bleek ook weer uit programma Kassa (26 juni jl.) waar twee studerende moeders lieten zien hoe moeilijk het is om de zorg voor kinderen en het volgen van een studie te combineren. Of het verhaal van Roos Wouters, die in medisch opzicht keurig op tijd haar eerste kind kreeg, maar maatschappelijk het helemaal verkeerd aanpakte en als parttimer, en inmiddels 32 jaar oud, nog steeds geen volwaardige plek op de arbeidsmarkt heeft kunnen vinden (NRC Next, 12 december 2006). Ben je nog jong en wil je wat bereiken op de arbeidsmarkt, dan zul je eerst een aantal basiszekerheden veilig moeten stellen. Dat is de maatschappelijke boodschap die nog steeds geldt. Aan die boodschap gehoor geven, kost tijd en in dat patroon past geen kind.

Eerder ouder worden gemakkelijker maken
Van een vrije keuze om kinderen vroeg te krijgen is dus op dit moment geen sprake. Om een vrije keuze mogelijk te maken zullen de randvoorwaarden waaronder dat kan, verbeterd moeten worden. Ontwikkel een beleid waar levensloop en loopbaanplanning beter op elkaar zijn afgestemd. Waarom niet ook carrièreperspectieven bij deeltijdwerk en na je 40e? Maak het mogelijk om arbeid en zorgtaken beter te combineren, geef ruimer ouderschapsverlof in het eerste levensjaar van het kind. En zorg dat mensen die laat of lang een opleiding volgen die kunnen combineren met kinderen krijgen. Maak het voor jonge starters gemakkelijker om op de woningmarkt passende huisvesting te vinden. Met deze suggesties voor verbetering van de randvoorwaarden voor ouderschap opende de Raad in maart de discussie.

Daarover discussie voeren
Die discussie blijft nodig, ook nu de gemiddelde leeftijd waarop moeders hun eerste kind krijgen stabiliseert. Als we vinden dat uitstelgedrag teruggedrongen moet worden, bijvoorbeeld om medische risico`s te voorkomen, dan zal er maatschappelijk nog veel moeten veranderen. Daarvoor is eerst draagvlak nodig en dat zal moeten blijken uit de politieke en de maatschappelijke discussie die gevoerd moet worden. Aan uitstelgedrag is nog lang geen einde gekomen, de discussie kan dus worden hervat!

Bron: RVZ

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen