Samenwerking zorg en sociale zekerheid: stijging arbeidsproductiviteit
ArrayBetere samenwerking rond zorg en sociale zekerheid kan forse stijging arbeidsproductiviteit opleveren
Door vroegtijdige signalering van gezondheidsproblemen, snelle behandeling en meer aandacht voor preventie kunnen zorg en sociale zekerheid beter op elkaar aansluiten. Samenwerking tussen werkgevers en verzekeraars en het stimuleren van werknemers met programma's voor gezondheid en welzijn, leidt tot een mogelijke stijging van de arbeidsproductiviteit in Nederland met 2,2 procent (125.000 arbeidsjaren). Dat blijkt uit een rapport van Atos Consulting in opdracht van het Verbond van Verzekeraars. De onderzoekers baseren zich op een doorrekening op landelijk niveau van een negental 'best practices'. "We zien overal tekorten op de arbeidsmarkt. Die worden nu vooral bestreden door mensen die aan de kant staan, weer aan het werk te krijgen. Dat is belangrijk, maar het is minstens zo belangrijk om mensen aan het werk te hóuden", aldus algemeen directeur Richard Weurding van het Verbond van Verzekeraars.
Het onderzoeksrapport 'Synergie in de keten van zorg en sociale zekerheid: utopie of realiteit?' vormt een staalkaart van 'best practices' op het gebied van zorg en sociale zekerheid in Nederland, inventariseert knelpunten en toont aan hoe werkgevers, werknemers, zorgverzekeraars en inkomensverzekeraars praktisch aan de slag kunnen om de kosten van ziekte en verzuim terug te brengen. Door het historisch lage ziekteverzuim in Nederland worden de kosten van ziekteverzuim niet door alle partijen als een urgent probleem ervaren. Voor veel werkgevers is de premie voor de zorg op dit moment vooral een kostenpost, in plaats van een instrument om de gezondheid van werknemers te bevorderen. Preventie vraagt bovendien om extra investeringen, waarvoor het rendement vaak moeilijk inzichtelijk en invoelbaar is te maken. Zorgverzekeraars, inkomensverzekeraars en werkgevers ervaren ook niet altijd dezelfde prikkels; waar het bijvoorbeeld voor inkomensverzekeraars en werkgevers lonend is om het ziekteverzuim zo kort mogelijk te laten duren, vraagt dat van zorgverzekeraars dat zij extra investeren in preventie en snellere zorgpaden. De onderzoekers adviseren daarom onder meer om nieuwe verdienmodellen te ontwikkelen, waarin alle partijen de kosten én de baten van korter ziekteverzuim met elkaar delen.
Preventie, gezondheidsmanagement, verzuimbeleid en re-integratie leiden niet alleen tot kostenbesparing voor werkgevers en verzekeraars. Het betaalt zich tevens uit in een positiever imago en een hogere loyaliteit. Werkgevers hebben belang bij gezonde en gemotiveerde werknemers. Dat levert een hogere arbeidsproductiviteit en minder verloop op. Verzekeraars kunnen zich onderscheiden door mensen met (dreigende) gezondheidsklachten snel en op maat te helpen. En ook werknemers zelf reageren positief op programma's rond welzijn en gezondheid, met name wanneer deze op vrijwillige basis worden aangeboden en er iets te kiezen valt. Overigens blijven succesvolle programma's vaak niet beperkt tot alleen de werknemers; ook gezinnen kunnen veelal meedraaien in projecten en programma's. Wanneer preventie en zorg alleen op de werkvloer gestalte krijgen, blijkt dat doorgaans veel minder effectief.
Volgens het rapport levert iedere euro die wordt geïnvesteerd in meer samenhang tussen zorg en sociale zekerheid een winst van 2,10 euro op. Weurding: "Het rapport van ATOS bevat hele praktische handreikingen waarmee we vandaag al aan de slag kunnen. Dat is laaghangend fruit, dat we allemaal kunnen plukken door de handen ineen te slaan en samen te werken. Ook is meer aandacht nodig voor de factor arbeid in de eerstelijnszorg. Toch zou het een gemiste kans zijn om het hoger hangende fruit dan maar met rust te laten. We moeten blijven aankoersen op verdergaande liberalisering van de zorg door de markt meer ruimte te geven voor zorginkoop. Als dat niet gebeurt, blokkeren we de weg naar verhoging van de arbeidsparticipatie."
