Positief effect van mannelijk hormoon op seksualiteit na de menopauze

Vrouwen die na hun menopauze kampen met seksuele problemen, zijn vaak het meest gebaat bij een goed gesprek met hun arts. 

Kiezen ze voor een behandeling, dan is tibolone het beste middel vanwege de gecombineerde werking van vrouwelijke hormonen en het mannelijke hormoon androgeen. Dat stelt Esmé Nijland in haar proefschrift waarop ze 14 mei 2008 promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ondanks dat tibolone al sinds 1988 op de markt is, toont Nijland voor het eerst aan dat het een positief effect heeft op het seksueel functioneren en met name de seksuele interesse van postmenopauzale vrouwen.

Het ‘mannelijke’ hormoon androgeen speelt een belangrijke rol bij de vrouwelijke seksualiteit. De productie ervan neemt bij vrouwen geleidelijk af naarmate ze ouder worden. De abrupte daling van het vrouwelijke hormoon oestrogeen rond het vijftigste levensjaar maakt het tekort aan androgeen dan vaak duidelijk merkbaar.

Twee op de drie vrouwen hebben na de menopauze minder plezier in seks, blijkt uit een enquête onder 3000 vrouwen en 600 artsen in zes Europese landen. Meestal komt dat door een verminderde seksuele interesse en seksueel verlangen. Seksuele disfunctie kan een grote impact hebben. Een ruime meerderheid van de vrouwen in Nijlands onderzoek geeft aan dat ze nu minder genieten van het leven dan vóór de overgang.

De meeste vrouwen zeggen dat hun seksuele problemen niet zo groot zijn dat ze daarvoor medicamenteus behandeld zouden willen worden, bijvoorbeeld met hormonen. Wel zouden ze het probleem willen bespreken met een deskundige op dit gebied en zouden ze graag zien dat hun arts het probleem ter sprake zou brengen. Volgens Nijland is dit inderdaad het beste medicijn. “De wetenschap dat seksuele disfunctie een veelvoorkomend probleem is neemt veel stress en onzekerheid weg, zeker in een ‘overgeseksualiseerde’ maatschappij”, aldus Nijland.

Nijland testte in haar onderzoek de werking van verschillende hormonen op het seksuele welbevinden na de menopauze. Tibolone (merknaam Livial) blijkt het meest geschikte middel. Dit komt omdat tibolone een gecombineerde vrouwelijke en mannelijke hormoonwerking heeft. Het oestrogeen verlicht opvliegers en vaginale droogte en door het mannelijke hormoon androgeen neemt de seksuele interesse en het seksuele verlangen toe. Nijland ontdekte dat vrouwen door het androgeen duidelijk meer openstaan voor seksuele avances van hun partner en meer plezier hebben in het vrijen. Het is voor het eerst dat wordt aangetoond dat tibolone een positief effect heeft op het seksueel functioneren en met name de seksuele interesse van postmenopauzale vrouwen. Tibolone is al sinds 1988 op de markt voor de behandeling van overgangsklachten en vaginale klachten zoals vaginale droogte, ook al is dit – zo stelt Nijland – voor de meeste vrouwen een ondergeschikt probleem.

Curriculum vitae
Esmé Nijland (Haaksbergen 1970) deed haar promotieonderzoek bij de afdeling Obstetrie en Gynaecologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Het onderzoek werd mede gefinancierd door Organon. De titel van haar proefschrift is ‘Effects of hormone treatment on sexual functioning in postmenopausal women’. Esmé Nijland werkt sinds haar onderzoek als arts bij de Rugpoli Twente.

Recente artikelen