Onderzoekers UMCU ontrafelen structuur van activatie-eiwit

tructuur ontrafeld van activatie-eiwit

Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben het activatie mechanisme opgehelderd van een eiwit betrokken bij signaal overdracht in cellen. Het eiwit behoort tot een grote familie van eiwitten die bepaalde moleculaire schakelaars in een cel kan aanzetten. Voor de eerst keer is nu de volledige structuur van zo'n eiwit in de inactieve èn in de actieve vorm opgelost. De vinding geeft inzicht in het werkingsmechanisme van deze eiwitten op atomair niveau en geeft aanknopingspunten voor het ontwikkelen van nieuwe medicijnen. De resultaten worden deze week online gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.

Door het menselijke lichaam circuleren diverse hormonen en andere stoffen die nodig zijn voor de juiste werking van onze lichaamscellen. De signalen van deze stoffen worden door cellen eerst opgevangen en vervolgens doorgegeven. cAMP is een chemische boodschapper die dergelijke signalen in de cel doorgeeft aan speciale eiwitten. Een aantal jaren geleden hebben Utrechtse onderzoekers onder leiding van Prof. Hans Bos een eiwit ontdekt, Epac, dat door cAMP actief gemaakt wordt. Dit eiwit is betrokken bij een groot aantal verschillende biologische processen, waaronder insuline secretie, integriteit van de vaatwand en de biologische klok.

Epac behoort tot een grote familie van de zogenoemde guanine nucleotide exchange factoren die moleculaire schakelaars in de cel kunnen aan en uitzetten, waarmee een cel op zijn directe omgeving kan reageren. Dr. Holger Rehmann in het Utrechtse team heeft eerder de kristalstructuur van het inactieve Epac eiwit opgehelderd en nu recent ook de structuur van het actieve eiwit. Daarbij is gebruik gemaakt van Röntgen diffractie en in samenwerking met een Spaanse groep, elektronen microscopie. Deze nieuwe structuur laat zien dat Epac door binding van cAMP openvouwt, waardoor de bindingplaats vrijkomt voor het moleculaire schakelaar Rap, die vervolgens wordt aangezet. Daardoor gaat de cel bepaalde taken uit voeren.

Deze resultaten laten zien hoe elegant deze eiwitten gereguleerd worden. Daarnaast biedt de vergelijking van de inactieve en de actieve structuur van Epac inzichten voor het ontwikkelen van stoffen die Epac selectief kunnen activeren. Deze stoffen kunnen mogelijk gebruikt worden als medicijn dat de afgifte van insuline kan stimuleren in patiënten met diabetes of de vaatwand kunnen beschermen tegen lekkage. Stoffen die selectief Epac activeren zijn al in ontwikkeling en worden inmiddels op hun werking getest in diermodellen.

Hans Bos en Holger Rehmann werken in de Divisie Biomedische Genetica van het UMC Utrecht. Het onderzoek werd mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.

Bron: UMCU 

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.