Manisch depressieve stoornis onnodig laat opgemerkt’
Array
Onlangs verscheen er in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde een artikel over ‘Manisch depressieve stoornis onnodig laat opgemerkt’. Veel mensen lopen lang rond met een manisch depressieve (bipolaire) stoornis voordat de aandoening wordt geconstateerd door de arts. Laat staan dat er juiste medicijnen worden voorgeschreven. Doordat deze stemmingsstoornis moeilijk is vast te stellen, ligt er gemiddeld 12 jaar tussen de eerste symptomen en het stellen van de juiste diagnose. Een nieuw screeningsintrument helpt bij het eerder signaleren van deze aandoening die bij 1,9% van de Nederlanders voorkomt.
Dat meldt het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde morgen in een artikel van de psychiaters mw. drs. D.H. Postma van GGNet in Zutphen en dr. P.F.J. Schulte van GGZ Alkmaar. Volgens de artsen kan het niet onderkennen van de diagnose een inadequate behandeling tot gevolg hebben. Ze pleiten dan ook voor invoering van een vragenlijst waardoor in enkele minuten aanwijzingen kunnen worden gevonden of een patient lijdt aan een bipolaire stoornis. In een huisartsenpraktijk heeft naar schatting 10-26% van de patienten met een depressie eigenlijk een bipolaire stoornis.
Bipolaire stoornissen manifesteren zich vaak op jongvolwassen leeftijd met depressie als eerste uiting. Ze kunnen ernstige gevolgen hebben voor de kwaliteit van leven. Het gaat om een aandoening die het hele leven kan blijven terugkomen en die vrijwel altijd met onder meer medicijnen moet worden behandeld. Bipolaire stoornissen zijn echter moeilijker vast te stellen dan ‘gewone’ depressies. Dit is deels te verklaren doordat een eerste uiting van de stoornis een depressie kan zijn en er nog geen sprake van een manie is geweest. Ook kan schaamte van de patient een belemmering zijn om de arts te raadplegen. Daarnaast blijkt dat 20% van de patienten met deze stoornis eerdere lichte manische klachten niet aan de arts meldt omdat deze niet als ziekelijk werd ervaren.
Volgens de psychiaters herkennen artsen veelal alleen de depressies en dat kan belangrijke gevolgen hebben. ‘In Nederland ontvangt tweederde tot driekwart van de patienten met een manische depressieve stoornis geen adequate behandeling. Bij depressie worden antidepressiva als medicijn aanbevolen, terwijl dat bij manische depressieve stoornissen in veel gevallen juist wordt afgeraden. Want antidepressiva kunnen bij sommige patienten manieen veroorzaken. Hoe meer aanvallen, hoe slechter het psychosociaal functioneren op lange termijn. Terwijl het toedienen van bijvoorbeeld lithium bovendien een antisuïcidaal effect heeft, maar dat middel krijg je alleen bij de juiste diagnose.’
De psychiaters pleiten voor invoering van een zogenoemde Mood Disorder Questionnaire, ofwel een zelfinvulvragenlijst zoals die in enkele andere landen al wordt gebruikt (zie www.kenniscentrumbipolairestoornissen.nl). Deze kan binnen 5 minuten door een patient worden ingevuld en daarna in dezelfde tijd door een arts worden geevalueerd. Men kan er weliswaar geen diagnose mee stellen, maar bij een positieve uitslag kan een psychiater dan een gericht diagnostisch onderzoek beginnen.
