Medisch middeleeuwen bijna voorbij

George Halvorson is sinds 2002 de hoogste baas (CEO) van Kaiser Permanente (KP). Hij heeft ooit literatuurwetenschappen gestudeerd. Sinds hij aan de macht is, heeft de invoering van elektronische patientendossiers (EPD’s) de grootste aandacht. Sinds twee jaar kunnen alle KP-leden hun eigen dossier waar ook ter wereld inzien. De invoering van één dossier had een enorme invloed op de arts-patient relatie: patienten gaan meedenken met de arts en geven niet alleen toestemming. Ook veranderde de relatie managers en professionals: voortaan voert men feed back gesprekken op basis van cijfers. Casuïstiek, anekdotes en indrukken zijn niet meer aan de orde. Tenslotte steeg de therapietrouw van de KP-artsen. Omdat de richtlijnen zijn ingebouwd in de EPD’s en er een rode vlag verschijnt als een arts wil afwijken –dat mag altijd- , stijgt de compliance van de arts. George Halverson verwacht dat in 2010 patienten en artsen zullen terugblikken op het werken zonder EPD als a kind of medical dark ages. Hij doet zijn uitspraak op p 262 van het boek The best practice: how the new quality movement is transforming medicine.
The Best Practice
The Best Practice
Charles C. Kenney

Charles Kenney is auteur van het boek, dat vorige maand uitkwam. Hij beschrijft drijfveren en ambities van voorlieden van de Amerikaanse kwaliteitsbeweging. Hoofdpersonen zijn Don Berwick, die de doorbraakmethode uitvond en W. Edwards Deming naar wie de Deming cyclus is genoemd. Ook de levens van de auteurs van het wereldberoemde Institute of medicine rapport To err is human, van de pleitbezorgers van toyotisering en de genoemde George Halverson komen aan de orde. Wat opvalt is dat deze grote pioniers zich ook lieten leiden door privé omstandigheden en toevallige ontmoetingen. Zo speelden de ervaringen van de zieke echtgenote van Don Berwick een grote rol voor Berwick om zich nog meer in te zetten voor verbetering van de kwaliteit van zorg. Het boek geeft een goed, juichend geschreven overzicht van de Amerikaanse kwaliteitsbeweging. Het heeft als ISBN nummer: 978-1-58648-619-8.


Guus Schrijvers, Oud-Hoogleraar Public Health & Gezondheidseconoom

Guus Schrijvers (getrouwd met Els Zwaan, drie kinderen) werd op 24 juni 1949 geboren in Amsterdam als zesde kind in een katholiek onderwijzersgezin. Na het gymnasium B diploma behaald te hebben(1967) ging hij in Amsterdam economie studeren. Hij studeerde cum laude af (1973) bij prof. Wim Duisenberg op de na-oorlogse conjunctuurgolven en bij prof. Joop Hattinga Verschure op zelfzorgafdelingen in ziekenhuizen. In 1980 promoveerde hij in Maastricht op het onderwerp regionalisatie en financiering van de Engelse, Zweedse en Nederlandse gezondheidszorg. Een stelling uit zijn proefschrift werd zijn levensmotto: wie de kleine structuren niet eert, maakt de grote structuren verkeerd.

Hij promoveerde bij de grondlegger van de Nederlandse gezondheidseconomie prof. Lou Groot en bij genoemde Hattinga Verschure. Van 1974 -1984 was Schrijvers lid van de Gemeenteraad van Utrecht voor de Partij van de Arbeid. Hij ‘deed’ daar portefeuilles zoals Volksgezondheid, Welzijn, Cultuur en Financiën. Op 1 juni 1987 werd Schrijvers samen met prof. Joop van Londen hoogleraar Public Health bij de Medische Faculteit Utrecht. Dat betekende voor hem een switch van macro onderwerpen zoals de inrichting van het verzekeringsstelsel naar kleinschalige projecten zoals educatie van diabetespatiënten.

Uit een interview uit 1987 komt het citaat: ‘als de faculteit mij vraagt voor deze leerstoel, wil ik wat betekenen voor de faculteit. Dan geef ik de macro-onderwerpen op.’ Samen met Van Londen richtte hij zich in 1987 op innovaties in de thuiszorg en op ketenzorg bij chronische zieken. Later zou het die activiteiten onder de vlag disease management bundelen. Tien jaar kwam de belangstelling voor ketens in de spoedzorg erbij. Zijn kennis op dit terrein bundelde hij in het boek Moderne Patiëntenzorg in Nederland, dat hij in 2002 samen met de plaatsvervangend hoofdinspecteur drs. Nico Oudendijk voor de gezondheidszorg schreef.

Vanaf het eerste begin had het bevorderen van het onderwijs in de Sociale Geneeskunde en de Volksgezondheid zijn grote aandacht. Toen Van Londen en hij begonnen was er helemaal niets op dit terrein. Schrijvers: ‘Een grote triomf ervoer ik op 2 april 1994 toen na zeven jaar trekken en duwen de eerste medische studenten bij een GGD en een Arbodienst een verplicht co-schap Sociale Geneeskunde liepen.’

In 1999 kwam een nieuw curriculum voor de medische studenten tot stand. Tropenjaren volgden tot 2006 voor hem en zijn collega dr. Gerdien de Weert om alle uitbreidingen van het sociaal geneeskundige onderwijs bij te benen. Zijn collegestof bundelde hij in 1997 en na verschillende drukken in 2002 in het boek Een kathedraal van Zorg en in de Engelse variant daarvan Health and Health Care in the Netherlands.

Per 1 juli 2007 gaan de onderzoeksactiviteiten van Schrijvers over in de Unit Innovaties in de Zorg binnen het Julius Centrum, dat hij in 1996 met collega prof. Rick Grobbee oprichtte. Zijn aandacht blijft liggen bij Disease Management en Spoedzorg. Schrijvers: ‘Ik begrijp nog steeds niet helemaal hoe die kleine structuren binnen Disease management en spoedzorg precies functioneren. Er is tegenwoordig ook veel uitwisseling met collega’s in Noord Amerika en elders in Europa. Dat verrijkt het inzicht in hoge mate. Elk land is op dit terrein een laboratorium voor een ander land..Voorlopig heb ik mijn handen vol aan de nieuwe Unit. Toch zou ik nog twee boeken willen schrijven.Het ene krijgt als titel, De gemoderniseerde kathedraal van zorg. Het tweede boek moet gaan over ondernemersschap en gelijke toegang tot de zorg. Beide zijn belangrijk maar o zo moeilijk te combineren. Hierbij zou ik de kennis van macro econoom weer kunnen gebruiken.’

Als oud hoogleraar Public Health en gezondheidseconoom bij het UMC Utrecht. geeft hij met zijn nieuwe boek ‘Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel.’ zijn visie hoe de gezondheidszorg eruit zou kunnen zien in een maatschappij met schaarste aan zorg. Het boek is bestemd voor het middenkader van zorgorganisaties. Naast schrijver van boeken en artikelen over de gezondheidszorg is Guus lid van enkele stuurgroepen en begeleidingscommissies en geef ik lezingen en workshops.

Guus Schrijvers is voor voordrachten, dagvoorzitterschappen, interviews en onderzoeksopdrachten te bereiken via [email protected] en telefonische via zijn secretaresse Annet Esser op telefoonnummer 030 250 9359.

Recente artikelen