Kiem voor kanker al op jeugdige leeftijd gelegd

Op jeugdige leeftijd wordt de kiem gelegd voor kanker op latere leeftijd. Een op de drie Nederlanders krijgt op enig moment de diagnose kanker. Behalve roken en gebrek aan lichaamsbeweging, spelen overgewicht en overmatig alcoholgebruik daarbij een rol. Vooral jongeren beseffen veel te weinig dat zij met een gezonde leefstijl de kans op kanker aanmerkelijk kunnen verkleinen. Dat zegt prof.dr.ir. Ellen Kampman, bij de aanvaarding op 2 oktober van het ambt van persoonlijk hoogleraar Voeding en kanker aan Wageningen Universiteit. Zij is bovendien bezorgd over het gebruik van voedingssupplementen en vitaminepreparaten, speciaal onder kankerpatienten.

Als alle Nederlanders gezond zouden leven en eten, zou dat zo’n 30.000 nieuwe kankergevallen per jaar kunnen schelen. Nu krijgen circa 90.000 Nederlanders per jaar te horen dat zij kanker hebben.

Prof. Kampman wil toe naar duidelijker adviezen voor de consument, de patient en de beleidsmaker, zegt ze in haar inaugurele rede. Ze vindt o.a. dat onderzocht moet worden hoe adviezen zo te formuleren “dat de boodschap overkomt, met name bij jongeren voor wie kanker nog heel ver weg is.”

Kampman realiseert zich dat bij wetenschappers kanker heel anders leeft dan onder de gemiddelde consument. Die lijkt de oorzaak vaak te zoeken buiten zichzelf, bijvoorbeeld in toevoegingen aan producten. Maar dat vindt zij een misvatting: de oorzaken voor kanker liggen vaak in het eigen leefpatroon, zoals overgewicht of bovenmatig alcoholgebruik.

Kanker ontstaat door fouten of beschadigingen in de genetische informatie in cellen. Bij een op de tien kankerpatienten is sprake van aangeboren veranderingen in het DNA in hun cellen. Maar bij de overige patienten ontstaat de beschadiging tijdens hun leven. Het lijkt erop dat voeding een rol kan spelen bij het aan- en uitschakelen van genen, zegt prof. Kampman.

Wereldwijd zijn er tot dusver meer dan 7000 epidemiologische studies uitgevoerd naar de relatie voeding en kanker. Een alomvattende rapportage van deze studies is in december 2007 gepubliceerd door het World Cancer Research Fund (WCRF), waaraan ook prof. Kampman heeft meegewerkt. Ook haar leeropdracht wordt mede mogelijk gemaakt door het WCRF.

Uit al deze onderzoeken is nu een goed beeld beschikbaar van wat de risicofactoren voor kanker zijn, als het gaat om het verband met voeding. En er zijn goede adviezen beschikbaar, zoals: voorkom overgewicht, neem dagelijks minimaal een half uur lichaamsbeweging, wees matig met alcohol (mannen maximaal twee glazen per dag, vrouwen één) en kies voor veel groenten, fruit, volkoren en peulvruchten en varieer zoveel mogelijk.

Foliumzuur
Prof. Kampman zegt dat er nog betrekkelijk weinig onderzoek is gedaan naar wat goede voeding is voor de kankerpatient. Die wil “overleven! Met een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven. En dat het nooit meer terugkomt”, zegt ze. Bij mannen met darmkanker is uit een studie uit de VS gebleken dat degenen die veel varkensvlees, rundvlees, vet-rijke en vezel-arme produkten een drie maal zo kleine kans hebben om na vijf jaar nog in leven te zijn dan mannen met andere voedingsgewoonten

Bekend is dat ongeveer tien procent van de kankerpatienten zijn heil zoekt in voedingssupplementen of vitaminepreparaten. Hoewel patienten zich daarbij heel goed kunnen voelen, is de werking van geen van deze therapieen wetenschappelijk bewezen, aldus Kampman. Integendeel, hoge doseringen vitaminesupplementen, zoals bètacaroteen of foliumzuur, kunnen een risico met zich brengen. Ze kunnen juist het kankerproces bevorderen, omdat ook tumoren voor hun groei de extra voedingsstoffen goed kunnen gebruiken.

Op dit moment wordt door de overheid gedacht aan het toevoegen van foliumzuur aan brood, als middel om het risico op open ruggetjes bij baby’s tegen te gaan. Kampman zou dat juist niet willen adviseren omdat ook al door fabrikanten foliumzuur is toegevoegd aan margarine, ontbijtgranen en sinaasappelsap en we daardoor, als we ook nog supplementen zouden gebruiken, een hoge dosis binnen zouden krijgen. Zij vindt dat zorgelijk: “Het deel van de bevolking dat er dan mogelijk schade door ondervindt is groter dan het deel waarvoor het goed zou zijn.”

Prof. Kampman spreekt haar inaugurele rede Voeding en Kanker; Wat Leeft uit op donderdag 2 oktober, 16.00 uur in de Aula van Wageningen Universiteit. De bijeenkomst is voor iedereen toegankelijk. De inauguratie valt in de week van het Food4You festival in Wageningen. Daar kunnen zowel het grote publiek als mensen uit het voedingsvak alles over voeding, gezondheid en leefstijl beleven. Dat kan via tientallen activiteiten zoals lezingen, proeverijen, een kinderuniversiteit, en een grote publieksdag op zaterdag 4 oktober.

Bron: Wageningen Universiteit

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.