Gevoeligheid voor tuberculose genetisch bepaald

Op het X-chromosoom ligt een gen dat de kans op tuberculose beïnvloedt. Dit verklaart een deel van het verschil in gevoeligheid tussen mannen en vrouwen en tussen verschillende bevolkingsgroepen, zo schrijven onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), de Radboud Universiteit Nijmegen en instituten in Singapore en Indonesie in het online-tijdschrift PLoS Genetics van 10 oktober. De kans op longtuberculose wordt mede bepaald door welke variant van het gen toll-like receptor 8 (TLR8) iemand bezit. Net als de andere toll-like receptoren is TLR8 waarschijnlijk betrokken bij de herkenning van ziekteverwekkers en activering van het afweersysteem. De exacte rol van het gen is echter nog niet bekend. Vaker mannen Interessant is dat het nu gevonden gen op het X-chromosoom ligt. Vrouwen hebben twee X-chromosomen, mannen slechts één. Vrouwen hebben hierdoor twee keer zoveel kans als mannen om een goed functionerende versie van het gen te hebben. Dit verklaart mogelijk waarom tuberculose (TBC) vaker mannen treft dan vrouwen. Voor zowel mannen als vrouwen bleek het risico op longtuberculose af te hangen van welke variant(en) van TLR8 ze hadden. Onderzoeker prof. dr. Tom Ottenhoff (LUMC): “Mannen met de meest risicoverhogende versie van het gen hadden tot dubbel zo vaak TBC als gemiddeld. Een andere variant van dit gen bleek mannen juist tegen TBC te beschermen: dragers liepen slechts de helft van het normale risico om TBC te krijgen. Bij vrouwen zagen we dezelfde trend.” Wat het onderzoek extra sterk maakt is dat in een tweede, in dit geval Russische populatie, de relatie tussen TLR8 en TBC bevestigd werd. Volkeren verschillen De onderzoekers bekeken niet al het DNA van hun proefpersonen, maar selecteerden 18 genen waarvan bekend is dat ze betrokken zijn bij de aangeboren afweer. Van deze genen bestaan verschillende varianten. Van ruim 750 Indonesiers werden deze genen onder de loep genomen. De helft van de proefpersonen had longtuberculose, een veelvoorkomende en besmettelijke vorm van TBC. “Zij hadden duidelijk andere varianten van TLR8 dan de andere helft van de proefpersonen, die wel besmet maar niet ziek waren”, aldus Ottenhoff. “Daarnaast bleek dat de expressie van het TLR8-eiwit verhoogd was tijdens ziekte en tijdens een infectie nagebootst in celkweken in het laboratorium. Dat wijst er ook op dat het gen een rol speelt bij TBC-besmettingen.” Voor de overige 17 onderzochte genen vonden de onderzoekers geen duidelijk verband. De nu gevonden variatie in TLR8 verklaart voor een deel waarom de tuberculosebacterie de ene persoon wel ziek maakt en de ander niet. De verscheidenheid van TLR8 zou ook kunnen verklaren waarom volkeren verschillen in hun gevoeligheid voor TBC. “Bepaalde stammen van Indianen bleken bijvoorbeeld heel gevoelig voor TBC”, vertelt Ottenhoff. “Mogelijk komt de gevoeligmakende variant van TLR8 bij hen meer voor dan bij anderen.” Meer genen Slechts 5 tot 10 procent van de mensen krijgt TBC na besmetting met de tuberculosebacterie Mycobacterium tuberculosis. Daarom werd al langer vermoed dat er genetische verschillen tussen mensen bestaan die de gevoeligheid voor TBC bepalen. “Het nu gevonden gen verklaart een deel van deze gevoeligheid, maar er zijn zeker nog veel meer genen die in samenspel de kans op TBC beïnvloeden. Verder onderzoek zal dat moeten aantonen”, aldus Ottenhoff.


Bron: LUMC

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen