Vrouwen herkennen hartinfarct vaak niet

Veel mensen denken dat hart- en vaatziekte vooral bij mannen voorkomt. Maar de feiten zijn anders: er zijn zelfs meer vrouwen die eraan overlijden dan mannen. Vrouwen zijn zich daarvan niet bewust. Zij zijn bang om borstkanker te krijgen, maar dat hart- en vaatziekte een veel groter risico is, weten de meesten niet. Veel vrouwen (en ook artsen) herkennen specifieke klachten niet als hartklachten. Want de symptomen bij vrouwen zijn soms anders dan bij mannen. Dit blijkt uit het onderzoek van Anneke Compagne-de Jong, net afgestudeerd als Nurse Practitioner in het GHZ.


Herkenning klachten
Voor haar opleiding heeft Anneke Compagne-de-Jong aan 25 vrouwen die een hartinfarct hebben doorgemaakt, gevraagd welke symptomen zij hebben ervaren. Er kwamen bijzondere resultaten naar voren:


  • 82% van de vrouwen herkenden zelf niet dat hun klachten te maken hadden met hun hart. Zij dachten dat zij last hadden van stress, de overgang, spierklachten, maagklachten of longklachten.
  • 35% van de artsen bij wie de vrouwen een consult vroegen, herkenden de symptomen niet meteen als hartklachten. Vooral bij vrouwen die andere klachten hadden dan pijn op de borst, werd de diagnose niet altijd goed gesteld. Artsen dachten eerder aan hyperventilatie, stress en griep.

Maar vrouwen kunnen ook heel andere verschijnselen hebben die veel vager zijn: plotselinge duizeligheid, hevige vermoeidheid, kortademigheid, of ernstige slaapproblemen (vaak in combinatie met een in korte tijd aanzienlijke afname van de conditie). Allemaal klachten die je ook aan andere oorzaken kunt toeschrijven. Dikwijls hebben vrouwen daarom niet in de gaten dat er iets mis is met hun hart. Maar ook veel artsen herkennen de typisch vrouwelijke symptomen niet en schatten deze nogal eens verkeerd in. Vrouwen hebben daardoor minder kans dan mannen op tijd de juiste behandeling te krijgen, en meer kans om te sterven. Van de Europese vrouwen overlijdt 42 procent binnen een jaar na een hartinfarct, van de mannen 24 procent.


“Er moet meer aandacht komen in de media om vrouwen bewust te maken van het risico dat zij lopen op hart- en vaatziekte,” zegt Anneke.


“Vrouwen moeten geïnformeerd worden dat ‘pijn op de borst’ niet altijd voorkomt bij een hartinfarct. En dat ze andere klachten kunnen hebben, zoals: druk op het gehele bovenlichaam, pijn in de armen, schouders, tussen de schouderbladen, rug, nek, keel, kaken, maag of buik. Met daarbij vaak: kortademigheid, vermoeidheid, zweten en misselijkheid. En dat deze klachten lang niet altijd als ‘erg’ worden ervaren. Als vrouwen en artsen eerder herkennen wat er aan de hand is, kan tijdig ingegrepen worden met minder ernstige gevolgen.”


Een hartkwaal kan bij vrouwen andere klachten geven dan bij mannen. Het klassieke symptoom van een hartinfarct is bij mannen en vrouwen een beklemmende, drukkende pijn midden op de borst die kan uitstralen naar armen en kaken. Wanneer u last hebt van de genoemde klachten zónder dat daar een duidelijke verklaring voor is, zoals extreme stress, is het dus van levensbelang te laten nakijken of het misschien om het hart gaat.

Naar het begin van dit item

Een hartziekte ontwikkelt zich bij mannen en vrouwen niet altijd op dezelfde wijze. Een klassiek hartinfarct ontstaat door een verstopping (door een opeenhoping van ‘plaque’) in een van de kransslagaders.
Maar bij nogal wat vrouwen die herhaaldelijk ineenkrimpen van de pijn op hun borst, kunnen dokters een dergelijke verstopping helemaal niet vinden. Weken, maanden, of zelfs jaren later liggen sommigen van deze vrouwen op de eerste hulp. Met een hartinfarct.

In Amerika besloot een aantal experts op het gebied van hartziekten dit medische mysterie te ontrafelen. Jarenlang deden zij onderzoek: de Women’s Ischemia Syndrome Evaluation en volgden duizend vrouwen met pijn op de borst bij wie geen afwijkingen konden worden gevonden. Wat bleek? Een hartziekte kan zich bij vrouwen heel anders ontwikkelen: de plaque legt zich niet altijd ‘netjes’ neer op een hoop, zoals in de mannelijke kransslagaders, maar kan zich verspreiden over de hele lengte van de wand van de slagaders óf zich schuilhouden in de kleinere vertakkingen. Dit bemoeilijkt wel degelijk de bloedtoevoer naar het hart, maar is zelfs met een hartkatheterisatie niet te zien.

Bij ongeveer 15 procent van de hartziekten bij vrouwen blijkt het te gaan om dit typisch vrouwelijke, microvasculaire syndroom. Het kan in het ziekenhuis alleen worden vastgesteld met een Multislice CT scan. Hiermee zijn de kransslagaders en de kleinere vertakkingen binnen enkele seconden gedetailleerd en driedimensionaal te bekijken, en is de hoeveelheid plaque in de vaatwand duidelijk te zien. Het microvasculaire syndroom is nog niet te genezen, maar wel te vertragen: met cholesterolverlagers, het verlagen van de bloeddruk, en met leefstijlveranderingen als meer bewegen, afvallen, gezond eten en niet roken.


Bron: GHZ & Women’s heart foundation


Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen