Borstzelfonderzoek bij vrouwen met verhoogd risico wel nuttig
Array
Voor vrouwen met een verhoogd risico op borstkanker is regelmatige zelfcontrole van de borsten wel nuttig. De meeste Nederlandse vrouwen hebben wel 2 of meer factoren die leiden tot een verhoogd risico. In sommige gevallen kunnen tumoren zo snel groeien dat zij op die manier eerder aan het licht kunnen komen dan wanneer de jaarlijkse controle door middel van een borstfoto wordt afgewacht.Dat stellen de artsen R. Kaas en E. Rutgers in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde dat zaterdag is verschenen. Borstkanker wordt opvallend vaak opgespoord door vrouwen die zelf hun borsten onderzoeken. Dat stellen kankerspecialisten van het VU medisch centrum in Amsterdam vast in een uitgebreide studie. Van de vrouwen die een voelbare tumor in de borst hebben, ontdekt 64 procent de tumor tijdens zelfonderzoek.
Per jaar komen er 12.500 nieuwe borstkankerpatienten bij. Dat betekent dat 1 op de 8 vrouwen borstkanker krijgt. Slechts bij 5% daarvan spelen erfelijke factoren een rol. Bij de overige 95% spelen andere risicofactoren, zoals leefgewoonten een belangrijke rol. Eén van die leefgewoonten is beweging. Het is belangrijk dat vrouwen weten dat er een aantal risicofactoren zijn waar je zelf niets aan kan doen, zoals je genen, de leeftijd waarop je voor het eerst gaat menstrueren, de leeftijd waarop je in de menopauze komt etc. Er zijn ook een aantal factoren waar je wél zelf iets aan kan doen! En dan hebben we het over overgewicht voorkómen, bewegen, alcoholgebruik beperken, het geven van borstvoeding en het zo kort mogelijk gebruiken van hormonen tegen overgangsklachten.
KWF & Borstzelfonderzoek
In juli besloot KWF Kankerbestrijding vrouwen voortaan niet meer te stimuleren zelf hun borsten regelmatig op knobbeltjes te onderzoeken, omdat uit wetenschappelijk onderzoek was gebleken dat dit niet leidt tot minder sterfte aan borstkanker.
Het zelfonderzoek kon zelfs ook negatieve gevolgen hebben. Vrouwen die zelf hun borsten onderzoeken, stappen vaker naar de dokter en ondergaan vaker ingrepen die achteraf onnodig blijken. Ook Kaas en Rutger vinden dat zelfonderzoek in het algemeen niet zinvol is.
Vraagtekens
Elders in de jongste editie van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde breken andere deskundigen juist wel een lans voor zelfonderzoek. Zij zetten vraagtekens bij de onderzoeken die uitwijzen dat het weinig zin zou hebben. Als het regelmatig en goed wordt uitgevoerd, is zelfonderzoek volgens hen een eenvoudige manier om afwijkingen aan de borsten op te sporen.
Wat kan je zelf doen naast borstzelfonderzoek?
In het rapport viel een aantal zaken op als het gaat om het verlagen van het risico op kanker.
Lichaamsbeweging
Een van de speerpunten van de onderzoekers is de aanbeveling meer te bewegen. De Nederlandse norm daarvoor is een half uur per dag en dat blijkt ook het risico op het krijgen van met name darmkanker te verlagen. Meer bewegen mag zeker, merken de onderzoekers daarbij op. Onderzoek wijst uit dat regelmatig bewegen de hormoonspiegel op peil houdt. Dat is belangrijk omdat te hoge concentraties van bepaalde hormonen het risico op kanker kunnen verlagen.
Alcohol
Iedere hoeveelheid alcohol, zelfs minder dan een glas per dag, geeft een verhoogd risico op kanker. Vrouwen kunnen best één en mannen twee glazen per dag drinken. Hierin is meegenomen dat zeer matig alcoholgebruik juist weer goed is tegen hart- en vaatziekten en diabetes. Ellen Kampman van de Universiteit Wageningen: ,,Soms is wat goed is tegen het ene, slecht voor het andere, dan moet je concessies doen.’’
Borstvoeding
Vrouwen moeten hun kinderen ten minste een half jaar borstvoeding geven. Daarmee verlagen ze de kans op het ontwikkelen van borstkanker. Ook verlaagt borstvoeding het risico op kanker bij de baby omdat de baby beter is beschermd tegen overgewicht en vetzucht. Baby’s die kunstvoeding krijgen, ontwikkelen namelijk vaker overgewicht.
Wat is dan wel gezond?
Plantaardig voedsel helpt bij het verlagen van het risico op het krijgen van kanker. De onderzoekers adviseren ervoor te zorgen bij elke maaltijd het bord ten minste voor tweederde te hebben gevuld met groenten, rijst, pasta, linzen of graanproducten. Verder: Bruine rijst, volkoren brood, volkoren granen, muesli, havermout en aardappels in de schil. Nogmaals: garanties zijn er niet, maar de risico’s kunnen dus aanmerkelijk worden verkleind.
8 aanbevelingen om het risico op kanker te verkleinen
- Streef naar een slank postuur, maar vermijd ondergewicht.
- Zorg ervoor om iedere dag ten minste een half uur lichaamsbeweging te nemen.
- Vermijd dranken met suiker en beperk de consumptie van calorierijk voedsel.
- Kies voor veel groenten, fruit, volkoren producten en peulvruchten en varieer zoveel mogelijk.
- Beperk de consumptie van rood vlees zoals rund-, varkens- en lamsvlees en vermijd bewerkt vlees.
- Beperk het aantal glazen alcohol per dag tot twee (mannen) of één (vrouwen).
- Beperk de consumptie van zout.
- Vertrouw niet op voedingssupplementen om u tegen kanker te beschermen.
Hoe doe je goed borstzelfonderzoek?
Hieronder een aantal instructiefilmpjes voor borstzelfonderzoek
