Extreme regulering van tabak: koren op de molen voor de illegale tabak

Extreme regulering van tabak: koren op de molen voor de illegale tabakshandel

British American Tobacco’s (BAT) bestuursvoorzitter Paul Adams waarschuwde recentelijk dat het tabaksontmoedigingsbeleid van overheden verkeerde gevolgen zou kunnen hebben. Het gevaar bestaat namelijk dat de toch al enorme illegale handel in tabak zelfs kan toenemen, als regulering gedreven door pressiegroepen leidt tot extreme en onwerkbare situaties.

Hiermee reageerde Adams op het aannemen van drie extreme ‘richtlijnen’ voor de overheids beleidsvorming over tabak door de zogenaamde “Conference of Parties” van de Lidstaten van de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO), vorige week in Zuid-Afrika. Deze richtlijnen stellen bijvoorbeeld, dat alle overheden het volgende zouden moeten:
– Verbieden van bijna iedere vorm van communicatie door tabaksbedrijven
– ‘Denormaliseren’ van MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen)- activiteiten
van tabaksbedrijven en het hen, of anderen, verbieden om gegeven steun aan
goede doelen openbaar bekend te maken.

– Minimaliseren van overheidscontact met tabaksbedrijven
– Verbieden van enige vorm van uitstalling van tabaksproducten in winkels
– Overwegen om te verplichten dat alle tabaksproductverpakking voortaan ongemerkt
moet zijn, dat wil zeggen dat sigaretten en shag alleen nog maar in ‘plain’ of
te wel eensoortige, generieke verpakkingen verkocht mogen worden .

Deze ‘richtlijnen’ zijn bedoeld als een handleiding voor overheden om hun verplichtingen te implementeren onder het Framework Convention on Tobacco Control1, een WHO verdrag dat een raamwerk biedt voor tabaksregulering
Deze richtlijnen zijn echter hevig beïnvloed door een coalitie van anti-tabaksactivisten en pressiegroepen met speciale toegang tot de officiele procedures van het verdrag – terwijl de tabaksindustrie en menig ander relevante belanghebbenden daarvan feitelijk uitgesloten zijn, met uitzondering van zeer beperkt contact met enkele overheden op nationaal niveau.

Aspecten van deze richtlijnen zijn ronduit strijdig met alom geaccepteerde wettelijke principes en bestaande wettelijke verplichtingen van zowel overheid als bedrijfsleven. Uitvoering van deze richtlijnen zou de handel in tabak nog verder in de handen van smokkelaars, namakers en criminelen kunnen drijven.

Paul Adams: “Wij zijn het er volledig mee eens dat de productie, distributie en verkoop van tabaksproducten moeten worden gereguleerd. Maar deze ‘richtlijnen’ roepen serieuze vragen op over de werkelijke ‘best practice’ in beleidsvorming. Zij zijn een potentieel recept voor het zwartmaken en marginaliseren van legitieme, belastingbetalende, gereguleerde ondernemingen die werk verschaffen aan honderdduizenden mensen. Bovendien riskeren zij dat tabaksproducten in de clandestiniteit worden gedwongen, waar de illegale ongereguleerde handel al floreert. Overheden lopen door deze vorm van handel wereldwijd al miljarden aan accijns mis en deze voorstellen zullen dat alleen maar erger maken.

“Scherpe tactieken”

(1) Adams: “Er is een agressieve en fanatieke anti-tabakslobby actief geweest voor en tijdens de Conference of Parties van de WHO. Overheden worden onzes inziens oneigenlijk onder druk gezet door deze lobby om in te stemmen met maatregelen die iedere vorm van proportionaliteit uit het oog verliezen.

Een betere manier

“Maar er is een betere manier. In weerwil van de roep om ‘denormalisatie’, uitsluiting en extremisme, zoeken vele overheden een gebalanceerde regulering die transparant, verantwoord, proportioneel en gericht wordt ingezet. Sommige hebben zich deze week zelfs uitgesproken tegen de extreme voorstellen.

“Overheden zijn niet verplicht tot het volgen en implementeren van deze extreme voorstellen – de richtlijnen zijn niet bindend. Zij kunnen extremisme de rug toekeren – zoals vele al doen – en in overleg treden met de deugdelijk bestuurde en verantwoorde spelers van de tabaksindustrie. Samen kan men komen tot deugdelijke en evenwichtige regulering die leidt tot vermindering van de gevolgen van tabak op de volksgezondheid maar die tevens oog heeft voor de chaos van ongereguleerde handel geleid door partijen die zeker geen oog hebben voor de volksgezondheid en de schatkist”.

“De gevestigde tabaksindustrie kan bijdragen aan het blokkeren van illegale verkoop aan kinderen, het tegengaan van illegale handel, het opstellen van regels voor verantwoorde marketing, investeren in onderzoek naar minder schadelijke producten – en daarbij duizenden banen in stand houden en waardevolle belastingen afdragen, juist in deze moeilijkere economische periode.

Canada – een waarschuwing

British American Tobacco roept overheden op naar Canada te kijken als een serieuze waarschuwing.

Het lijkt erop dat Canada er niet op voorbereid was dat goed bedoelde pogingen in de gezondheidsregulering, het onbedoelde resultaat zou opleveren van een wijdverbreide ongereguleerde, illegale tabakssector.

Terwijl Canada geleidelijk een van de meest sterk gereguleerde landen voor tabak werd, heeft het een groei van de illegale tabakshandel gezien die nu niet meer te controleren is. In sommige gebieden reguleert de overheid slechts de helft van de industrie, omdat illegale handelaren de andere helft hebben ingenomen en nu daar nu de vruchten van plukken.

Regulering heeft geleid tot sterke verhogingen van de belasting op tabak en het verbod op het uitstallen van producten in winkels. Maar in de grote ongereguleerde markt, zijn 200 goedkope illegale sigaretten in polytheen zakken te koop voor minder dan $6, die zeker ook voor kinderen een grote aantrekkingskracht hebben. Recent onderzoek heeft aangetoond dat een derde van alle sigaretten die gerookt worden in Canada illegaal zijn(2).
Deze cijfers zijn zelfs nog slechter in de dichtstbevolkte provincies – 48,6% van alle sigaretten in Ontario en 40% in Quebec zijn smokkelwaar.

Intussen laten overheidsstatistieken zien dat in 2007 hetzelfde aantal Canadese volwassenen rookte als in de twee voorgaande jaren (3). En in de provincie Saskatechewan, nadat in 2002 het verbod op uitstalling van producten in winkels werd ingevoerd, steeg het aantal volwassen rokers van 21% in 2001 tot 24% in 2003 (4).

Wereldwijde illegale tabakshandel

British American Tobacco schat dat er zo’n 335 miljard nagemaakte en gesmokkelde sigaretten gerookt zullen worden in 2008, een recordaantal. Dit is ongeveer 6% van de totale wereldconsumptie en zal overheden ongeveer een US$20 miljard aan verloren belastinginkomsten kosten (5).

Georganiseerde misdaad wordt in toenemende mate dominant, omdat de winsten hoog kunnen zijn. Eén 40-foot lange container van 8,5 miljoen sigaretten die het Verenigd Koninkrijk wordt in gesmokkeld en verkocht wordt voor de helft van de aanbevolen detailhandelsprijs, kan een nettowinst van US$ 2 miljoen opleveren. Interpol, de internationale politie organisatie, heeft gezegd dat het de bendes die handelen in drugs, wapens en mensen zijn, die achter de illegale sigaretten- en drankhandel zitten, en het Amerikaanse Ministerie van Justitie heeft verklaard dat banden met terroristische organisaties zijn aangetoond.

Pogingen om de verkoop aan kinderen te voorkomen zijn ondermijnd door ‘ondergrondse’ illegale verkoop. Namaak sigaretten zijn ook schadelijker voor de gezondheid dan het echte product, doordat ze gemaakt worden met niet goedgekeurde ingredienten en niet volgens de wettelijk bepaalde regels met betrekking tot teer, nicotine en koolmonoxide.

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.

Recente artikelen