Intensief sporten lokt astma uit
Array
Steeds meer gegevens wijzen er op dat intensief sport beoefenen astma uitlokt. Dat verklaarde het medische weekblad de Huisarts. Eerdere onderzoeken wezen al uit dat astma bij sporters dubbel zoveel voorkomt als bij niet-sporters. Terwijl zo’n 10 procent van de bevolking lijdt aan astma, loopt dit percentage bij sporters op tot 20 procent. Dit komt omdat bij sportinspanningen onverwarmde en droge lucht wordt ingeademd langs de mond waardoor de longen worden afgekoeld en uitgedroogd. Bovendien zorgt een snelle ademhaling er ook voor dat sporters meer worden blootgesteld aan vervuilende stoffen in de lucht.
Bronchiale hyperreactiviteit of overgevoeligheid van de kleine luchtwegen in de longen is een van de symptomen van astma. Die overgevoeligheid treedt op bij 25-79 procent van de duursporters en bij twintig procent van de snelsporters. Door het intensief sporten kan de structuur en de functie van de luchtwegen veranderen en zo hyperreactiviteit veroorzaken. Deze overgevoeligheid wordt ook wel ‘inspanningsastma’ genoemd. Vooral langlaufers en schaatsers hebben hier last van door het beoefenen van deze duursport in koude en droge lucht.
Voor veel astmapatienten in Nederland is dit een periode waarin de astmaklachten erger worden. Door de overgang van de lekker warme huiskamer naar de koude buitenlucht krijgen veel patienten last van kortademigheid, hoesten of piepen op de borst. Uit onderzoek van TNS NIPO blijkt dat 84% van de astmapatienten ervaart dat de astmaklachten erger worden door kou. Sommige patienten vermijden bij kou zelfs buitenactiviteiten of blijven zoveel mogelijk binnenshuis. Een goede behandeling van astma en seizoensgebonden allergieen in combinatie met een aantal handige tips kunnen de klachten in de winter zo veel mogelijk te beperken.
Luchtwegen vernauwen bij blootstelling aan allerlei prikkels. Deze prikkels worden specifiek of aspecifiek genoemd. Prikkels die een immunologische respons uitlokken worden specifiek genoemd. De belangrijkste immunologische respons is type I, IgE gemedieerd en wordt in gang gezet door allergenen (atopie). Deze specifieke immunologische respons staat tegenover die op niet-allergische (niet-specifieke) prikkels, zoals histamine, methacholine en koude lucht. De reactie op stoffen met antigene eigenschappen is een kenmerk van atopisch astma.
Er zijn veel antigenen bekend die luchtwegvernauwing kunnen uitlokken. Zo leeft de huisstofmijt van huidschilfers afkomstig van mensen en dieren. De uitwerpselen van de huisstofmijt bevatten antigenen die zich in huisstof en bedden ophopen. Inademing van dit antigene materiaal kan tot een ontstekingsproces in de luchtwegen van atopische individuen leiden. Andere antigene stoffen zijn dierlijke huidschilfers (bijv. van kat, hond, paard), pollen van planten (bijv. gras- en boompollen), of schimmelsporen. Bronchi van niet-astmatici vertonen geen reactie op zulke agentia, echter wel op ‘niet-specifieke’ prikkels, maar minder sterk en pas bij hogere doses dan bij astmatici.
Fijn stof
Daarnaast zijn er nog andere factoren die het optreden van astma kunnen beïnvloeden. Wanneer sporters door hun mond ademen, krijgen ze droge, onverwarmde lucht binnen, waardoor de longen worden afgekoeld en uitgedroogd. Als de luchtwegen na de sportactiviteit opnieuw warmer worden, kan dit op termijn leiden tot de vernauwing van de luchtwegen, aldus de huisarts. Sporters worden ook blootgesteld aan omgevingsfactoren, zoals luchtvervuiling, die astmaklachten kunnen uitlokken. Het is ook aangetoond dat bij atleten zonder astma het inademen van fijn stof een ongunstige weerslag heeft op de sportprestaties.
