Fysiotherapie tijdens chemotherapie houdt patiënten actief
Array
Kankerpatienten die tijdens hun behandeling een trainingsprogramma volgen blijven goed in conditie en behouden hun spierkracht. Ze hebben minder last van vermoeidheid en ervaren een hogere kwaliteit van leven. Dit blijkt uit resultaten van het zorgvernieuwingsprogramma CytoFys, een door zorgverzekeraar Agis gesubsidieerd samenwerkingsproject van VU medisch centrum, het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis en Motion Fysiotherapie.
Patienten met kanker die behandeld worden met chemotherapie hebben vaak een forse achteruitgang in kracht en conditie die hen belemmert in het dagelijks leven. Het aanbieden van intensieve training tijdens de behandeling leidt tot behoud en verbetering van kracht en conditie.
CytoFys (cytostatica en fysiotherapie) bestaat uit een op maat gemaakt trainingsprogramma waarbij onder leiding van een fysiotherapeut twee maal per week in groepsverband intensief wordt bewogen. Daarnaast is er ruimte voor advies en uitwisseling van ervaringen. Het programma start na de eerste chemokuur en loopt door tot drie weken na de laatste kuur. Aan het trainingsprogramma hebben 43 patienten deelgenomen die na een operatie werden behandeld met chemotherapie vanwege darm- of borstkanker. Omdat het programma succesvol blijkt te zijn zal het worden uitgebreid.
CytoFys is een begeleid trainingsprogramma voor kankerpatienten die adjuvante chemotherapie ondergaan. Het programma streeft naar behoud van kracht en conditie tijdens de chemotherapie. CytoFys is ontwikkeld en in pre-experimentele opzet geevalueerd door AVL, VUmc en Motion Fysiotherapie. CytoFys blijkt een haalbare en effectieve interventie. Chemotherapie gaat vaak gepaard met afname van inspanningscapaciteit en spierkracht, kwaliteit van leven en self-efficacy. Vermoeidheid is een veel gerapporteerd probleem. De trend om patienten te adviseren tijdens de behandeling vooral rust te houden is sinds enige jaren aan het keren. Er is toenemende evidence voor positieve effecten van bewegen en training tijdens de chemotherapie. Aanvankelijk werd training laag gedoseerd. Recente studies laten zien dat het mogelijk is hoger intensieve training aan te bieden, waarbij ondanks de chemotherapie toename van kracht en VO2max wordt waargenomen. Tijdens chemotherapie kan sprake zijn van een snel wisselende gezondheidstoestand. Bijwerkingen zijn maar ten dele voorspelbaar. Deskundige begeleiding is daarom een voorwaarde voor het veilig en effectief toepassen van ‘overload’ principes bij deze patientengroep. Hoewel toenemend initiatieven ontstaan voor het aanbieden van bewegingsinterventies tijdens de chemotherapie is er in Nederland nog geen breed toegepast en goed geprotocolleerd aanbod dat in deze behoefte voorziet. CytoFys is opgezet als zorgvernieuwingsprogramma, met als doel het ontwikkelen en evalueren van een trainingsprogramma voor adjuvant behandelde kankerpatienten op basis van de ‘best available evidence’ en het implementeren hiervan in de praktijk. Een projectgroep uit NKI-AVL, VUmc en eerstelijns praktijk Motion Fysiotherapie heeft hiertoe een financiering van Agis ontvangen. In juli 2007 is het programma gestart. Het trainingsprogramma bestaat uit een tweewekelijkse trainingssessie van een uur, ingevuld met 30 minuten aerobe training en 20 minuten krachttraining. Tussendoor is tijd voor onderling patientencontact en ongestructureerde voorlichting over bijvoorbeeld lymfoedeem. Voorafgaand aan de eerste kuur wordt een baselinemeting gedaan, waarna getraind wordt tot 3 weken na de laatste kuur. CytoFys blijkt een goed uitvoerbare interventie te zijn, zowel voor patienten als voor de deelnemende instituten. Deelnemers behouden of verbeteren kracht en conditie gedurende de chemotherapie.
Bron: VUmc
