Farmaceuten gebruiken onderzoek voor marketing doeleinden
Array
Voor artsen is het vaak niet duidelijk dat ze meedoen aan onderzoek van de geneesmiddelenindustrie met commerciele doeleinden. Feitelijk is de fabrikant geen onderzoek aan het doen, maar zet hij onderzoek in als een marketinginstrument. Het doel is om het geneesmiddel ‘in de pen van de arts’ te krijgen zodat deze het aan zoveel mogelijk patienten voorschrijft. Dit wordt ook wel een ‘seeding trial’ genoemd. Dit schrijft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) in het rapport ‘Fase IV-onderzoek als marketinginstrument’. De IGZ constateert dat artsen tijd besteden aan onderzoek dat geen nut of noodzaak heeft.
De IGZ nam twaalf zogeheten Fase IV-onderzoeken naar veel gebruikte geneesmiddelen onder de loep. Van deze twaalf onderzoeken hadden er zeven marketingdoeleinden. Het gaat dan voornamelijk om onderzoek dat nÃet valt onder de wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (WMO). Het gaat om geneesmiddelen die al op de markt zijn en al door patienten worden gebruikt.
Om de omzet te vergroten wordt onder het mom van onderzoek marketing bedreven. Het gaat dan om geneesmiddelen – zoals nieuwe geneesmiddelen – met een grote winstmarge, geneesmiddelen die sterk moeten concurreren met soortgelijke geneesmiddelen, geneesmiddelen voor langdurig gebruik.
Een dergelijk onderzoek zorgt ervoor dat het geneesmiddel door de arts vaker wordt voorgeschreven doordat de arts de naam van het geneesmiddel vaker hoort en leest en intensiever contact heeft met de fabrikant.
De IGZ vindt dat de huidige reclameregels een weinig concreet kader geven voor de beoordeling van fase IV-onderzoek op marketingdoeleinden. Voor beroepsbeoefenaren is er te weinig houvast bij het invullen van hun professionele verantwoordelijkheid. De IGZ heeft daarom een lijst opgesteld van vijf kenmerken. Als een onderzoek één of meer van deze kenmerken bezit, wijst dit op marketingdoeleinden:
- Nut en noodzaak van het onderzoek ontbreken
- Te hoge vergoeding in verhouding tot de te verrichten werkzaamheden
- Er worden minimale (wetenschappelijke) gegevens verzameld
- Schriftelijke dienstverleningsovereenkomst ontbreekt of is onvolledig
- Er wordt reclame gemaakt
De IGZ adviseert om niet deel te nemen en het onderzoek onmiddellijk te melden bij de IGZ.
De IGZ beveelt de minister aan om in de wet regels op te nemen over niet-WMO-plichtig fase IV-onderzoek. De beroepsbeoefenaren (artsen organisaties) moeten voor de beoordeling van fase IV-onderzoeken beroepsnormen ontwikkelen. De zelfreguleringsinstantie Stichting Code Geneesmiddelen reclame (CGR) moet een effectief systeem voor toetsing van, of toezicht op fase IV-onderzoek opzetten.
Deze maatregelen zijn nodig om te voorkomen dat het voorschrijven van geneesmiddelen door marketing wordt beïnvloed en dat de patient een geneesmiddel krijgt voorgeschreven om andere redenen dan dat voor hem of haar het beste is.
Ga hier naar het rapport ‘Fase IV-onderzoek als marketinginstrument’
Bron: IGZ
