Hoogleraar evaluatie en assessment in gezondheidsonderzoek, Job van der Palen over roken

Roken is heftiger verslaving dan heroine of cocaine

De longziekte COPD is na kanker en hart- en vaatziekten de belangrijkste doodsoorzaak in Nederland. Genezing is niet mogelijk maar patienten kunnen wel via speciale programma’s de kwaliteit van hun leven verbeteren. Job van der Palen ontwikkelt die behandelingen als coördinator wetenschappelijk onderzoek aan het Medisch Spectrum Twente. Per 1 april is hij benoemd tot bijzonder hoogleraar Evaluatie en Assessment in Gezondheidsonderzoek aan de UT.

Een computer, een boekenkast met daarin een paar boeken en een vouwfiets, veel meer staat er nog niet in zijn gloednieuwe kantoor in het nieuwe gebouw Chalet. `Ik heb net de sleutel opgehaald en nog niet de gelegenheid gehad om het hier in te richten’, legt Job van der Palen uit. De UT is hem niet helemaal vreemd want sinds 1993 werkt de kersverse hoogleraar vanuit het MST samen met de universiteit. Zo ontwikkelde hij onlangs samen met GW-onderzoekers een stoppen-met-roken programma voor patienten met de longziekte COPD, een verzamelnaam voor longemfyseem en chronische bronchitis.

In de nieuwe leerstoel gaat hij zich vooral richten op het verbeteren van vragenlijsten die longpatienten voor, tijdens en na behandelingen invullen. Daarmee wordt bijvoorbeeld tijdens stoppen-met-roken trajecten en zelfmanagementprogramma’s gemeten hoe de patient zich emotioneel en fysiek voelt. Nu wordt nog gebruikt gemaakt van een paar vaste vragenlijsten maar die geven vaak een vertekend beeld, vertelt Van der Palen. `Stel je kunt de trap niet oplopen zonder te pauzeren maar toch voel je je redelijk happy, dan vul je in dat het goed gaat. Vooral in Twente klagen mensen niet snel, “’t geat wa”, zeggen ze vaak. Na de behandeling blijkt dat mensen ineens langer kunnen lopen. Omdat de kwaliteit van hun leven is verbeterd vullen zij op de vragenlijst wederom in dat het goed gaat. Dan is er wel verbetering maar dat zie je niet terug in de uitkomsten.’

Om dat plafondeffect te omzeilen gaat hij samen met de vakgroep onderzoeksmethodologie, meetmethoden en data-analyse flexibele lijsten ontwikkelen, met behulp van computerized adaptive testing. Dat houdt in dat patienten vragen krijgen naar aanleiding van het antwoord dat zij bij een eerdere vraag hebben ingevuld. Omdat niet alle patienten dezelfde vragen krijgen is er ook een nieuw analysemodel nodig. `Item response theorie is goed voor die analyses te gebruiken en dat is toevallig iets waar de vakgroep OMD steengoed in is.’

Inmiddels is COPD na kanker en hart- en vaatziekten de belangrijkste doodsoorzaak. De grote boosdoener: roken. Zo’n negentig procent van de patienten heeft ooit flink gerookt, een pakje of meer per dag. Een derde daarvan rookt volgens Van der Palen ook na de diagnose stug door. Terwijl stoppen juist dé manier is om de klachten te verminderen. `Niet iedereen realiseert zich dat roken de heftigste verslaving is, erger nog dan heroïne en cocaïne. Omdat het een lichamelijke verslaving is kun je er moeilijk vanaf komen. Het beste werken groepsbijeenkomsten, zoals we die bij het MST aanbieden, in combinatie met medicatie. Maar die medicijnen worden niet vergoed. Waarom niet?

Er is veel belastinggeld mee gemoeid en bij de overheid leeft het onderliggende idee dat het de eigen schuld is van patienten.’ COPD is niet te genezen maar patienten kunnen door de zelfmanagementprogramma’s wel leren hun leven zo goed mogelijk in te richten. Door gezond te eten, te bewegen en vooral door te stoppen met roken. De flexibele vragenlijsten en de nieuwe meetmethoden worden in eerste instantie ontwikkeld voor longpatienten maar de bedoeling is dat ze in de toekomst ook gebruikt worden voor patienten met andere aandoeningen.

Van der Palen (1962) studeerde gezondheidswetenschappen, richting epidemiologie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Sinds 1993 is hij als klinisch epidemioloog en coördinator wetenschappelijk onderzoek verbonden aan het Medisch Spectrum Twente. Van september 2002 tot augustus 2003 werkte hij aan het Department of Epidemiology van de University of Washington in Seattle.

Bron: UT

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.