Opvang zieke daklozen kan veel effectiever en goedkoper
ArrayNieuwe integrale aanpak Bouman GGZ biedt ook oplossing voor overlast en criminaliteit
Een dakloze verslaafde kost de gemeenschap per jaar zo’n 100.000 euro aan inzet van politie, justitie, gemeente en gezondheidszorg. Door een slimmere manier van opvang, begeleiding en behandeling kunnen deze kosten met misschien wel de helft terug gebracht worden. Dit becijfert verslavingsspecialist Bouman GGZ in Rotterdam in een terugblik op vier jaar intensief beschermd wonen. Deze methode is vanaf 2005 ontwikkeld om de verslaafde heroïneprostituees van de Keileweg beter te kunnen helpen.
Uitgangspunt is een integrale aanpak, waarbij medische behandeling wordt gecombineerd met 24-uurs begeleiding op het gebied van wonen, werken en sociale vaardigheden.
De kern wordt gevormd door strak begeleide woonvoorzieningen in gewone wijken in de stad. Inmiddels heeft Bouman acht van deze `IBW’s (intensief beschermde woonvoorzieningen) gerealiseerd die tot volle tevredenheid van de clienten en buurtbewoners functioneren.
“Wonen en werken gaan niet zonder behandeling. Andersom dragen wonen en werken bij aan het effect van de behandeling. Juist die combinatie blijkt een succesformule, die nog niet eerder op een dergelijke krachtige manier in de praktijk is gebracht”, verklaart bestuursvoorzitter Sjef Czyzewski in het vandaag uitgebrachte evaluatieverslag “Ik kom naar huis; een geïntegreerd programma voor terugkeer in de samenleving”.
Niet alleen is dit concept veel goedkoper dan de traditionele hulpverlening die meestal neerkomt op `eindeloos pappen en nathouden’, maar het blijkt ook vele malen effectiever. De lichamelijke en geestelijke gezondheid van de bewoners verbetert sterk en overlast en criminaliteit nemen drastisch af. De maatschappelijke winst van deze aanpak is groot. Overheid en zorgverzekeraars zien de kosten aanzienlijk dalen, terwijl de voormalige zieke daklozen veel meer als volwaardig burger aan het maatschappelijk leven deelnemen.
Bouman GGZ gaat er van uit dat verslaving bij een bepaalde groep patienten nooit helemaal over gaat, maar wel beheerst kan worden. Door gerichte medisch-psychiatrische behandeling en structurele ingrepen in het leefpatroon, houding en gedrag kan een langdurig chronisch verslaafde toch weer een normaal leven leiden, zij het dat hij daar permanent hulp bij nodig heeft.
In de Rotterdamse IBW’s wonen nu zo’n 150 mannen en vrouwen. In totaal zijn daar de afgelopen vier jaar een kleine 300 verslaafden opgevangen en behandeld. Voor een groot deel vormt een IBW een duurzame oplossing; anderen stromen na verloop van tijd door naar een meer zelfstandige woonvorm of juist een zwaardere of andere vorm van opvang en behandeling.
Volgens Bouman GGZ is het concept ook heel goed toepasbaar op andere groepen patienten, onder andere mensen met een strafrechtelijke titel. Veel mensen in de gevangenis zijn verslaafd en hebben psychiatrische hulp nodig. Na terugkeer in de samenleving zijn hun kansen op een geregeld leven gering. Vaak vallen zij weer in hun verslaving en criminele gedrag terug.
De IBW’s worden gefinancierd vanuit de AWBZ. Hierdoor zijn besparingen gerealiseerd bij gemeente, politie, justitie en zorgverzekeringen. In Rotterdam zijn de afgelopen jaren 2.700 van de 2.900 veelal zieke dak- en thuislozen van straat gehaald en in een zorg- en of behandeltraject terecht gekomen, van wie een groot aantal bij Bouman GGZ.
