Gupta schetst vertekend beeld over de ziekenhuisbranche
ArrayHet rapport Zen and the Art of Hospital Maintenance van Gupta Strategists is op onderdelen onjuist en onnauwkeurig, stelt de NVZ vereniging van ziekenhuizen. Het rapport geeft een vertekend beeld, dat geen recht doet aan de kwaliteitsverbetering die de branche op verschillende terreinen heeft geboekt.
Efficienter
De verbetering is naar voren gekomen in het vorige maand gepubliceerde NVZ-rapport ‘Vizier op vertrouwen’. Dit rapport bracht de stand van zaken rond kwaliteit, financien, productie en productiviteit voor het voetlicht. Ook uit de recent gepubliceerde studie van Roland Berger Strategy Consultants blijkt dat ziekenhuizen zich duidelijk financieel, operationeel en kwalitatief verbeteren. Dit bureau constateerde evenals de NVZ dat ziekenhuizen efficienter zijn geworden.
Beperkte omzetgroei
Volgens Gupta groeiden de opbrengsten van de ziekenhuizen in 2008 meer dan drie keer zo snel als de Nederlandse economie. De onderzoeker vergelijkt hiermee de nominale opbrengsten van ziekenhuizen – dat zijn hoeveelheden maal prijzen – met de reele groei van het bruto binnenlands product (bbp), de maatstaf voor de productie van Nederland. Het reele bbp wordt echter alleen op hoeveelheden gebaseerd. Als we daaraan de prijstoename van 2,8% toevoegen, ontstaat een toename van het nominale bbp van bijna 5%. Het verschil met de omzetgroei van ziekenhuizen (6,8%) is dus veel beperkter dan Gupta suggereert.
Arbeidsproductiviteit blijft stijgen
De productiviteit van ziekenhuizen is in 2008 wederom gedaald, stelt Gupta verder. Het brancherapport van de NVZ laat echter zien dat de arbeidsproductiviteit van (algemene) ziekenhuizen tussen 2004-2008 gemiddeld met 4,1% is gestegen. Ook in 2008 is de arbeidsproductiviteit toegenomen met 1,7%. Arbeidsproductiviteit wordt in reele termen berekend: de hoeveelheid volume per fte. Gupta trekt ten onrechte een stijging van de loonkosten af van de arbeidsproductiviteitsgroei.
Geen salarisexplosie
Verder stelt Gupta dat het salaris per fte (exclusief extern personeel) in 2008 met 6% ‘explosief’ groeide. Dit percentage ligt twee keer zo hoog als de gemiddelde salarisverhoging van alle sectoren in Nederland, zo stelt het bureau. Gupta vergelijkt hier de loonkostenstijging van ziekenhuizen met de stijging van salariskosten in de bedrijvensector, en vergeet de incidentele loonontwikkeling en stijging van sociale zekerheids- en pensioenpremies in het cijfer voor de bedrijvensector op te nemen. Als daarvoor wordt gecorrigeerd, dan stijgt de bedrijvensector in 2008 met 3,8%. Ook hier is dus sprake van een beperkt verschil met de ziekenhuizen (6%). Bovendien was de salarisstijging (zonder incidentele loonontwikkeling en premies) in de ziekenhuizen in de jaren daarvoor veel minder groot: gemiddeld bijna een half procent per jaar.
De NVZ vindt het van belang dat bij publicaties van rapporten over de ziekenhuisbranche gegevens in de juiste context worden gezien. Anders wordt geen recht gedaan aan de grote inzet van de ziekenhuizen op het gebied van kwaliteitsverbetering en productiviteit.