Maastricht Studie wereldwijd grootste onderzoek naar relatie tussen chronische ziekten

diabetes2Tienduizend Maastrichtenaren gaan deelnemen aan diabetes-onderzoek
Tienduizend veertig-plussers uit Maastricht en Heuvelland gaan deelnemen aan een grootschalig wetenschappelijk onderzoek naar de relatie tussen chronische ziekten. Nu de financiering grotendeels rond is, kan het onderzoek, de zogeheten Maastricht Studie, volgend jaar van start gaan. Het onderzoek duurt tien jaar, en biedt werk aan ongeveer 250 mensen.

Het gaat om een multidisciplinair wetenschappelijk onderzoek naar suikerziekte (type-2-diabetes), hart- en vaatziekten, andere chronische ziekten, en de relaties tussen deze ziektebeelden. De tienduizend deelnemers aan het onderzoek, van wie de helft mensen met diabetes, worden gedurende minstens tien jaar lang intensief gevolgd. Hun gezondheid, inclusief leefstijl en geestelijke gezondheid, wordt met de modernste middelen in kaart gebracht. Ze krijgen een persoonlijk leefstijladvies en zijn bovendien verzekerd van vroege ontdekking van eventuele chronische ziekten. De informatie die klinische waarde heeft, wordt doorgegeven aan de betreffende deelnemer en zijn of haar huisarts.

Het wetenschappelijke doel van de studie is om meer inzicht te krijgen in preventie en behandeling van chronische ziektes als diabetes, hart- en vaatziekten, longziekten, depressie, dementie en osteoporose. Daarbij zal specifiek gekeken worden naar vroege signalen (biomarkers) die duiden op het ontstaan van deze chronische ziekten. Om deze biomarkers op het spoor te komen, zal gebruikgemaakt worden van geavanceerde beeldgeleide technologieen zoals MRI-scan, CT-scan en echografie. De geanonimiseerde gegevens en afgenomen materialen worden opgeslagen in een data- en biobank. Voor de uitvoering van het onderzoek wordt een gebouw buiten het ziekenhuis ingericht.

De Maastricht Studie biedt een ideale structuur om meerdere onderzoeksvragen tegelijkertijd te beantwoorden. Diverse onderzoeksgroepen van het Maastricht Universitair Medisch Centrum+ (en daarbuiten) zullen er aan deelnemen. Leidend daarbij is het onderzoeksinstituut voor cardiovasculaire aandoeningen CARIM.

Context
In 2004 is het Maastricht UMC+ een strategische alliantie aangegaan met het Universitätsklinikum Aachen. Streven is gezamenlijk een internationaal centrum voor toponderzoek en -zorg te ontwikkelen. Achter de schermen wordt er hard gewerkt aan de totstandkoming van een Cardio Vascular Center (CVC) of Excellence. Een van de pijlers waarop dat Europese hart- en vaatcentrum moet gaan leunen, is de kennisinfrastructuur. Die kennisinfrastructuur zal voor een belangrijk gedeelte geleverd worden door de Maastricht Studie. Doel is uiteindelijk het creeren van een economische meerwaarde op basis van de kennisontwikkeling op het gebied van cardiovasculaire aandoeningen.

De Maastricht Studie past daarmee perfect in de Versnellingsagenda van de provincie Limburg en de provinciale plannen om van Limburg een Toptechnologische Regio te maken. De provincie stimuleert grote kennis- en innovatieve projecten die de Limburgse economie aanjagen. Een van de speerpunten is daarbij de cluster Health Care & Cure. De ontwikkeling van het Cardio Vascular Center sluit uitstekend aan bij die provinciale doelstellingen. Vanuit het CVC zullen samenwerkingsverbanden worden aangegaan met bedrijven in de life science sector. Dit stelt de regio in staat zich economisch verder te ontwikkelen en zich te profileren als life science regio.

Maar ook de Maastricht Studie zelf kent een aanzienlijke economische spin-off door de indirecte bedrijvigheid die het met zich mee zal brengen. De studie levert ook hoogwaardige werkgelegenheid op. Behalve promovendi en postdocs zullen er dertig medewerkers worden gerecruteerd die nodig zijn voor de dagelijkse bedrijfsvoering van het onderzoek. Het aantal indirecte banen die voortvloeien uit de Maastricht Studie, is becijferd op nog eens ruim tweehonderd.

Het waarom
Binnen de gezondheidszorg is er een verschuiving van ‘alleen maar’ zorg naar preventie. In Nederland lijdt bijna 50 procent van de volwassenen aan matig tot ernstig overgewicht, en dit percentage neemt nog steeds toe. Overgewicht leidt vaak tot het zogenoemde metabool syndroom, een voorloper van chronische ziekten zoals diabetes. Het aantal Nederlanders met dit metabool syndroom neemt momenteel schrikbarend toe. Dit zal leiden tot een epidemie van chronische ziekten. Daarbij lijkt type-2-diabetes te werken als een versneller van andere chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten, depressieve klachten, dementie en klachten van het bewegingsapparaat. In deze context is de Maastricht Studie van eminent belang, niet alleen om een beter inzicht te krijgen in het ontstaan en de behandeling van chronische ziekten, maar ook om een bijdrage te leveren aan de beheersing van de kosten van de gezondheidszorg door preventie.

Zuid-Limburg is daarbij een voor de hand liggend onderzoeksterrein, gezien de vergrijzing/ ontgroening in deze regio en de gemiddeld veel lagere levensverwachting (10-12 jaar) als gevolg van een gemiddeld ongezondere leefstijl (meer roken en minder bewegen).

Imago
De Maastricht Studie heeft de potentie om de internationale bekendheid van de regio te vergroten. Over tien jaar moet de Maastricht Studie net zo bekend zijn als het Verdrag van Maastricht. Het onderzoek vult een niche in de internationale onderzoekswereld. Op dit moment is er geen onderzoek van soortgelijke omvang en focus. Wereldwijd is de Maastricht Studie het grootste cohort-onderzoek naar de relatie tussen diabetes en andere chronische ziekten.

Financiering
De financiering van het project is inmiddels grotendeels rond. Stichting De Weijerhorst deed onlangs een schenking van 3 miljoen euro ten behoeve van de Maastricht Studie. Bovendien is er in het kader van het subsidieprogramma OP-Zuid een subsidie uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) toegekend ter grootte van 5 miljoen euro. Het Ministerie van Economische Zaken heeft daar nog eens 2 miljoen bij gedaan, en de provincie Limburg 1 miljoen. Het Maastricht UMC+ zelf investeert 5 miljoen euro en sponsort verder in natura via de inbreng van wetenschappers die aan de instelling verbonden zijn en door faciliteiten beschikbaar te stellen.

Het Operationeel Programma Zuid-Nederland 2007-2013 (OP-Zuid) is een gezamenlijk subsidieprogramma van de provincies Limburg, Noord-Brabant en Zeeland, samen met de steden Breda, Tilburg, ’s Hertogenbosch, Eindhoven, Helmond, Venlo, Sittard-Geleen, Heerlen en Maastricht voor activiteiten die mede gefinancierd worden uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).

De kerndoelstelling van het OP-Zuid programma is het versterken van Zuid-Nederland als toptechnologische regio. Zuid-Nederland wil dit realiseren door de reeds aanwezige sterke vermogens verder te ontwikkelen en zich als kenniseconomie te profileren.

Bevordering van innovatie en ondernemerschap staan in het OP-Zuid programma voorop. Dit wordt onder meer gerealiseerd door het stimuleren van onderzoek & ontwikkeling (met name in de private sector) en het ondersteunen van het traject kennis-kunde-kassa.

Stichting De Weijerhorst

Stichting De Weijerhorst heeft statutair twee doelstellingen:

1. het in stand houden en bevorderen van renderende industriele en handelsactiviteiten – in het bijzonder in Limburg – met inbegrip van aan die activiteiten verbonden werkgelegenheid via haar 100% dochteronderneming Particon B.V.

2. het ondersteunen en bevorderen van activiteiten op het terrein van medisch-wetenschappelijk onderzoek.

De activiteiten van Stichting De Weijerhorst zijn eind 2007 gestart. De Stichting is gevestigd te Maastricht.


Maastricht Universitair Medisch Centrum+

Met ingang van januari 2008 zijn het academisch ziekenhuis Maastricht (azM) en de Faculteit Health, Medicine and Life Sciences van de Universiteit Maastricht gefuseerd tot het achtste universitair medisch centrum van Nederland. De nieuwe organisatie heet Maastricht UMC+.

Het Maastricht UMC+ heeft als belangrijkste kerntaken: patientenzorg, onderwijs en opleiding en onderzoek. Daarin nemen, naast de standaard patientenzorg, topklinische zorg en topreferente zorg een belangrijke plaats in. Deze zijn nauwgezet afgestemd met het fundamenteel en het (experimenteel) klinisch onderzoek. Dit resulteert in de klinische onderzoeksspeerpunten hart en vaten; oncologie, chronische ziekten en geestelijke gezondheidszorg en neurowetenschappen.

Maastricht UMC+

Met ingang van januari 2008 zijn het academisch ziekenhuis Maastricht (azM) en de Faculteit Health, Medicine and Life Sciences van de Universiteit Maastricht gefuseerd tot het achtste universitair medisch centrum van Nederland. De nieuwe organisatie heet Maastricht UMC+.
Het Maastricht UMC+ heeft als kerntaken: patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs en opleiding. Daarin nemen, naast de standaard patiëntenzorg, topklinische zorg en topreferente zorg een belangrijke plaats in. Deze zijn nauwgezet afgestemd met het fundamenteel en het (experimenteel) klinisch onderzoek. Dit resulteert in de klinische onderzoeksspeerpunten hart en vaten; oncologie, chronische ziekten en geestelijke gezondheidszorg en neurowetenschappen.

Recente artikelen