Belangrijk congres over afweersysteem
Array
In het UMC St Radboud
Hoe herkennen de cellen uit ons immuunsysteem schadelijke indringers en schadelijke lichaamscellen zoals kankercellen? De kennis over dit onderwerp ontwikkelt zich razendsnel. Een mondiale aanjager van dit type onderzoek is het NCMLS, het Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences van het UMC St Radboud. Het NCMLS organiseert nu een belangrijk wetenschappelijk congres, waarvoor de absolute wereldtop van onderzoekers naar Nijmegen komt.
Cellen uit ons immuun(afweer-)systeem herkennen ziekteverwekkende bacterien, virussen en kankercellen en maken ze onschadelijk; andere lichaamscellen kunnen dat niet. Het immuunsysteem zorgt er zo voor, dat schadelijke indringers worden opgeruimd, voordat ze ons ziek kunnen maken. Hoe werkt dit bijzondere systeem? Tot voor kort hadden wetenschappers geen flauw idee, maar tegenwoordig worden de patroonherkennende mechanismen van het immuunsysteem in snel tempo ontrafeld.
Streepjescode
‘Je moet je voorstellen, dat indringers zoals schadelijke virussen en ziekteverwekkende bacterien een unieke streepjescode dragen,’ aldus internist prof.dr. Mihai Netea, één van de organisatoren van het congres ‘Pattern Recognition Receptors: seeing the enemy’ in Nijmegen. ‘De cellen van ons immuunsysteem hebben aan de buitenkant een gespecialiseerde lezer, die een bepaalde streepjescode herkent. Gewone lichaamscellen hebben zo’n speciale lezer niet.’
Als één van de lezers van het immuunsysteem kapot of afwezig is, wordt de alarmerende streepjescode niet herkend en kan de ziekteverwekker zich in het lichaam vermenigvuldigen en het individu ziek maken.
De afgelopen jaren hebben wetenschappers wereldwijd al vele lezer-streepjescode combinaties ontcijferd en ontbrekende of kapotte lezers ontdekt. Zo konden ze een aantal infectieziekten en auto-immuunziekten verklaren. Vaak ligt een fout in de genen hieraan ten grondslag. Onlangs ontdekten Nijmeegse onderzoekers onder leiding van Netea in het immuunsysteem nog een slecht functionerende lezer, die steeds terugkerende vaginale schimmelinfecties veroorzaakt.
De kennis over lezers en streepjescodes biedt uitzicht op gerichte therapieen, zowel preventieve (het verbeteren van vaccins) als curatieve (het verbeteren van kankerbehandelingen). De medische wetenschap is bijvoorbeeld hard op weg om moleculen te ontwikkelen die detectiereceptoren (de lezers van de streepjescodes) extra stimuleren tot de productie van afweerstoffen. Deze moleculen kunnen als hulpstof de werkzaamheid van een vaccin sterk vergroten.
Topsprekers
Het NCMLS heeft de beste onderzoekers ter wereld bereid gevonden om op het Nijmeegse congres een lezing over dit vakgebied te geven. De congresorganisatie is verheugd met de komst naar Nijmegen van prof. Shizuo Akira van de Osaka Universiteit als key-notespreker. Hij heeft een zeer grote bijdrage geleverd aan het onderzoek naar detectiereceptoren. Samen met prof. Jules Hoffmann uit Straatsburg, één van de twee andere key-notesprekers, ontving hij in 2004 de Kochprijs, die beschouwd wordt als een belangrijke opstap naar de Nobelprijs. De derde key-notespreker is prof. Michael Karin, hoogleraar farmacologie en tumorgroei aan de Universiteit van Californie, San Diego. Karin is eerste in een recente ranglijst van meest-geciteerde moleculair biologen en genetici, samengesteld door het Institute of Scientific Information (ISI).
Er hebben zich meer dan vierhonderd deelnemers voor het congres ingeschreven. Ook onder de deelnemers bevinden zich vooraanstaande wetenschappers, naast redacteuren van de wetenschappelijke topbladen Nature en Nature Immunology.
Zie ook: www.ncmls.eu.
