Onthulling monument nabestaanden lichaamsdonoren
Array
Eindelijk een plek om mijn vader te eren’
In Nijmegen is gisteren in het Anatomisch Museum van het UMC St Radboud een bijzonder herdenkingsmonument onthuld. Een bronzen Feniks, symbool van onvergankelijkheid, tegen de achtergrond van een oude marmeren snijtafel, staat symbool voor alle mensen die hun lichaam ter beschikking hebben gesteld aan de medische wetenschap. Het monument is gemaakt door dr. Joop van der Straaten, arts-anatoom, docent en conservator van het Anatomisch Museum. Het monument biedt nabestaanden een tastbare plek om hun geliefden te herdenken en invulling te geven aan hun rouwproces. Voor studenten geneeskunde is het een herinnering aan degenen die hun de anatomie hebben geleerd.
Bijna achthonderd nabestaanden uit het hele land waren aanwezig bij de onthulling, een emotioneel moment voor de meesten. ‘Eindelijk een plek om mijn vader te eren’, aldus een nabestaande.
Tastbaar teken
Jaarlijks melden zich bij het UMC St Radboud zo’n honderd mensen aan die hun lichaam na hun dood ter beschikking van de wetenschap willen stellen. Een veelgehoorde motivatie is het feit dat mensen graag iets terug willen doen of een bijdrage willen leveren aan de verdere ontwikkeling van de medische wetenschap. Voor de nabestaanden heeft deze keuze tot gevolg dat zij op een andere manier afscheid moeten nemen van een geliefde. Een lichaam dat ter beschikking wordt gesteld, wordt namelijk binnen 24 uur na overlijden naar het universitair medisch centrum gebracht. Antropologe Sophie Bolt, een van de sprekers tijdens de onthulling, doet onderzoek naar alternatieve rituelen rond de dood. Zij geeft aan dat bij nabestaanden een toenemende behoefte bestaat aan een herdenkingsplek en dat er vaak sprake is van onverwerkt verdriet in het rouwproces. Nabestaanden hebben immers geen tastbare plek waar ze hun geliefden kunnen herdenken. Een conclusie die wordt beaamd door een van de nabestaanden: ‘Wij respecteerden de keuze van mijn vader om zijn lichaam ter beschikking van de wetenschap te stellen. Na verloop van tijd miste ik een plek om hem te herdenken, dicht bij hem te zijn. Deze plek toont ook dat we voldaan hebben aan de laatste wens van vader: hem afstaan aan de wetenschap. Studenten kunnen van hem leren. De wetenschap groeit erdoor.’
Terbeschikkingstelling
Wie zijn lichaam te beschikking wil stellen, moet een eigenhandig geschreven verklaring opstellen en deze opsturen naar de afdeling Anatomie van een UMC. Het aantal aanmeldingen dat wordt geaccepteerd verschilt per UMC. In Nijmegen zijn jaarlijks zo’n tachtig lichamen nodig, grotendeels voor anatomieonderwijs aan studenten geneeskunde. Elk jaar kunnen honderd mensen van 65 jaar of ouder zich in Nijmegen laten inschrijven. Op dit moment is er een bestand van drieduizend mensen en dat zijn voldoende aanmeldingen voor lichamen die nodig zijn voor het onderwijs en de wetenschap.
