Mensen met hiv hebben eerder ouderdomsziekten
ArrayAlertheid van arts en patient kan veel problemen voorkomen
Oud worden met hiv. Wie had dat gedacht? Terwijl vroeger hiv een doodsvonnis betekende, hebben tegenwoordig mensen met hiv een vrijwel normale levensverwachting. Het aantal vijftigplussers met hiv zal de komende jaren verdubbelen tot ruim 7.500. Oud worden met hiv verloopt echter niet probleemloos. Er zijn aanwijzingen dat mensen met hiv vroegtijdig ouderdomsziekten krijgen, zoals hartinfarcten en botontkalking. De kans dat ze – naast hun hiv – een of meer andere chronische ziekten ontwikkelen is groter. Veel problemen kunnen worden voorkomen door op tijd met hiv-remmers te beginnen. En door de ziektes die met veroudering samenhangen vroegtijdig op te sporen en te behandelen. Dat zeggen de auteurs van Oud worden met hiv, een uitgave van het Aids Fonds. Het boek wordt morgen op Wereld Aids Dag aangeboden aan staatssecretaris Jet Bussemaker van VWS.
Toename van vijftigplussers met hiv
De levensverwachting van mensen met hiv is aanzienlijk toegenomen. De overlevingskansen van patienten die met succes combinatietherapie gebruiken zijn vergelijkbaar zijn met die van de algemene bevolking, zeker als die combinatietherapie niet te laat wordt ingezet Er zijn inmiddels 3.319 patienten van 50 jaar of ouder. Verwacht wordt dat over tien jaar zon dertig procent van de hiv-geïnfecteerden ouder dan zestig jaar zal zijn.
Mensen met hiv verouderen eerder
Het lijkt erop dat hiv-geïnfecteerde patienten sneller ouder worden en dat sterftekansen overeenkomen met die van niet-geïnfecteerde mensen die ongeveer tien jaar ouder zijn. Mensen met hiv hebben een grotere kans een (of meerdere) chronische ziekte(n) te ontwikkelen die geassocieerd worden met veroudering. Het gaat om hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, verminderde nierfunctie, diabetes, botontkalking, huidkanker, anuskanker, de ziekte van Hodgkin en chronische hepatitis.
Niet alleen ziektes
Maar het gaat niet alleen om ziektes. Artsen horen regelmatig verhalen van patinten over het verdwijnen van libido, over moeheid en over energietekort – iets waar ook ouder wordende mensen mee kampen. Daarnaast zien artsen bij sommige vrouwen met hiv een vervroeging van de menopauze optreden.
Oorzaken van de eerdere veroudering
Hoe het komt dat mensen dat mensen met hiv sneller verouderen is niet bekend. Wordt het veroorzaakt door het hiv-virus of door de medicijnen die gebruikt worden? Of komt het simpelweg doordat mensen met hiv een chronische ziekte hebben? Zoals mensen met diabetes en reuma ook eerder last hebben van ouderdomsziekten? Nader onderzoek is nodig.
Screening
Zolang niet duidelijk is wat er de oorzaak van is dat deze ziekten zich bij mensen met hiv ontwikkelen, is screening en tijdige behandeling van de aandoeningen de beste aanpak. Voor mensen met hiv is er dus allesbehalve reden tot paniek. Zolang arts en patint maar alert zijn op het ontstaan van de aandoeningen. Met behulp van medicatie of door verandering van levensstijl kan een hoop leed worden voorkomen.
Op tijd beginnen met hiv-remmers
Maar het begint uiteraard met het op tijd ontdekken van het hiv-virus zelf. In dit verband is zorgwekkend dat te veel mensen te lang wachten met een hiv-test. Ze komen laat bij de dokter binnen, waardoor behandeling met combinatietherapie minder succesvol is. Het is moeilijk om de afweer van deze mensen weer snel op peil te krijgen. Met een lage afweer is de kans op hart- en vaatziekten, ernstige nier- en leverschade en bepaalde kankers groter. Wie het allemaal niet zover laat komen heeft dus de beste gezondheidsverwachting. Vroegtijdig testen betekent dat er op tijd met hiv-remmers gestart kan worden.
Grotere rol voor de huisarts
Met het oog op de toekomst zal de hiv-behandelaar in Nederland niet alleen verstand van infectieziekten en hiv moeten hebben, maar vooral ook van bijkomende ziekten en van ouderengeneeskunde. Het is daarbij belangrijk om de huisarts meer bij de behandeling van hiv te betrekken dan nu gebruikelijk is. De huisarts is bij uitstek deskundig in de zorg voor oudere mensen.
Meer onderzoek hard nodig
De auteurs van het boek pleiten bovendien voor meer onderzoek naar de invloed van het hiv-virus op het ontstaan van andere chronische aandoeningen. Ook moet er onderzoek worden gedaan naar effecten van hiv-medicatie op het verouderingsproces. Het AMC heeft intussen de eerste stap gezet met het onderzoek Comorbidity and Aging with HIV van hoogleraar interne geneeskunde Peter Reiss. Het Aids Fonds is medefinancier van dit onderzoek.
Bron: Aidsfonds