Migraine en depressie: gedeelde genetische factoren
Array
Dat migrainepatienten somber worden door hun ziekte ligt voor de hand. Toch komt hun depressie niet voort uit de hoofdpijn maar uit een genetisch aanleg. Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en het Erasmus MC tonen dat aan.
In een gezamenlijk onderzoek van het Leids Universitair Medisch Centrum en het Erasmus MC, gepubliceerd in het internationale vaktijdschrift Neurology, wordt voor het eerst aangetoond dat het gezamenlijk voorkomen van migraine en depressie ten minste deels verklaard wordt door gemeenschappelijke genetische factoren.
De studie omvatte 2.652 personen die eerder deelnamen aan de Erasmus Rucphen Familie (ERF) studie, een genetisch geïsoleerde populatie. Genealogische informatie heeft aangetoond dat alle deelnemers afstammen van 22 echtparen die tussen 1850 en 1900 in de plaats Rucphen woonden.
Van de deelnemers aan de studie hadden er 360 migraine. Van hen hadden 151 personen migraine met aura, een vorm van migraine waarbij de hoofdpijn voorafgegaan wordt door bijvoorbeeld het zien van lichtflitsen of zigzaglijnen, en 209 personen migraine zonder aura. In totaal waren er in de studie 977 personen met een depressie, waarbij 25 procent van de migrainepatienten ook een depressie had. Van de proefpersonen zonder migraine had slechts 13 procent een depressie.
De auteurs van de studie hebben door middel van een statistische berekening kunnen schatten wat de relatieve bijdrage van genetische factoren is voor beide aandoeningen. Voor migraine werd de erfelijkheid geschat op 56 procent. Dat wil zeggen dat 56 procent van de aandoening wordt verklaard door genetische factoren. Voor migraine met aura was dit 96 procent. Deze bevinding laat zien dat de kans op het vinden van migrainegenen het grootst is voor migraine met aura.
In de vergelijking van de erfelijkheid van migraine bij migrainepatienten met en zonder depressie blijkt dat er gedeelde genetische factoren zijn voor deze twee aandoeningen. Dit geldt vooral voor migraine met aura. Dit suggereert dat er een gezamenlijk genetisch mechanisme is dat beide aandoeningen kan veroorzaken.
Meer inzicht in het onderliggende ontstaansmechanisme kan ertoe leiden dat er gerichter medicijnen ontwikkeld kunnen worden om zowel migraine als depressie te voorkomen. Binnen het LUMC zijn de afdeling Neurologie en Psychiatrie samen met GGZ Leiden bezig een gezamenlijke aanpak voor migraine en depressie te ontwikkelen.
Achtergrond
Een op de tien Nederlanders lijdt regelmatig aan migraine. Patienten krijgen op onvoorspelbare momenten ernstige hoofdpijn. De pijn is vaak kloppend, veelal eenzijdig en neemt toe bij beweging. Aanvallen duren tussen de één en drie dagen en gaan gepaard met misselijkheid, braken en overgevoeligheid voor licht en geluid (migraine zonder aura). Bij eenderde van de migrainepatienten wordt de hoofdpijn voorafgegaan door problemen met zien, bv. het zien van lichtflitsen (migraine met aura).
Migraine kost de Nederlandse gemeenschap jaarlijks enkele miljarden euro’s. Het LUMC doet al sinds 1977 wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaken en behandeling van migraine. Meer informatie: www.lumc.nl/hoofdpijn
Migrainepatienten met depressie lopen een hoger risico op een zodanige toename van de migraine dat deze chronisch wordt, wat wil zeggen dat de aanvallen steeds vaker optreden zodat patienten de helft van de dagen hoofdpijn hebben. 3 procent van de Nederlanders lijdt aan chronische migraine. Vaak gaat dit gepaard met medicatie-afhankelijkheid waarbij patienten minstens 15 dagen per maand pijnstillers of migrainemedicatie gebruiken.
