Controverse over relatie tussen euthanasie en palliatieve zorg
ArrayKan euthanasie deel uitmaken van goede palliatieve zorg, of zijn euthanasievragen net het gevolg van gebrek hieraan? Over deze vraag bestaat nog steeds heel wat controverse, vooral in het buitenland. Het debat over de relatie tussen euthanasie en palliatieve zorg wordt vaak vertroebeld door emotionele argumenten en persoonlijke meningen, maar in een recente studie verzamelden onderzoekers van de onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde van de Vrije Universiteit Brussel voor het eerst objectief cijfermateriaal. De studie deed heel wat stof opwaaien in het toonaangevende tijdschrift British Medical Journal.
Heel wat mensen uit de palliatieve zorgsector in Europa en daarbuiten geloven dat euthanasieverzoeken voortkomen uit een gebrekkige toegang tot palliatieve zorg, en dat het aanbieden van een goede palliatieve zorg een antwoord kan bieden op elk euthanasieverzoek. Dit wordt echter tegengesproken door de studie van prof. dr. Lieve Van den Block en prof. dr. Luc Deliens van de Vrije Universiteit Brussel, die werd uitgevoerd in samenwerking met de Belgische Huisartsenpeilpraktijken en gecoördineerd door het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid. De Belgische Huisartsenpeilpraktijken vormen een netwerk van Vlaamse, Waalse en Brusselse huisartsen, representatief voor alle Belgische huisartsen. Zij registreerden in 2005 en 2006 alle overlijdens in hun praktijk en rapporteerden zowel medische beslissingen aan het levenseinde als de geleverde zorg in de laatste levensmaanden. De onderzoekers bestudeerden alle niet-plotse overlijdens, in totaal waren dat er 1690.
De onderzoekers stelden vast dat mensen die euthanasie krijgen even vaak gebruik maken van gespecialiseerde multidisciplinaire palliatieve zorgequipes dan andere overlijdens. Er bleek ook een duidelijk verband tussen euthanasie en spirituele zorg, een belangrijke component van palliatieve zorg: uit de cijfers blijkt immers dat het aantal mensen dat aan hun levenseinde spirituele of existentiele zorg kregen beduidend hoger ligt in de groep die stierf door euthanasie dan bij de andere overlijdens. Volgens de onderzoekers wijst dit erop dat artsen gesprekken over euthanasie en de dood als een soort van existentiele zorgverlening zien, en dat euthanasie hierdoor vaak impliciet hand in hand gaat met spirituele zorg in Belgie.
Het onderzoek lokte al snel enkele heftige reacties uit van collega’s uit Amerika en Engeland. Volgens hen hebben artsen de morele plicht om het leven centraal te stellen en mogen geen dodelijke drugs gebruiken, ook al vraagt de patient daar expliciet om. Volgens de critici is euthanasie geen palliatieve zorg, omdat het geen liefde, zorg, geduld, klinische vaardigheden of menselijkheid zou omvatten. In een bijhorend editoriaal in het British Medical Journal staat eveneens dat het verkeerd zou zijn ervan uit te gaan dat deze gegevens wijzen op het incorporeren van euthanasie in de palliatieve zorg.
Bron: Endoflifecare.be