Oudere patiënten hebben meer last van postoperatieve vermoeidheid
Heel wat patienten krijgen na een chirurgische ingreep te kampen met postoperatieve vermoeidheid, die in sommige gevallen enkele maanden kan aanslepen. Uit onderzoek van bio-gerontoloog Ivan Bautmans van de Vrije Universiteit Brussel blijkt dat de spiervermoeibaarheid en het vermoeidheidsgevoel van de patient gerelateerd zijn aan een acute ontstekingsreactie op de chirurgische ingreep. Oudere patienten ondervinden een grotere impact van de ingreep op hun spierfunctie dan jongeren.
Postoperatieve vermoeidheid betekent een belangrijke meerkost voor de gezondheidszorg, aangezien patienten moeilijkheden kunnen ondervinden bij dagelijkse activiteiten zoals trappen lopen of winkelen, en minder snel het werk kunnen hervatten. De duur en de intensiteit van de vermoeidheid na een operatie is afhankelijk van het type ingreep. Bij abdominale chirurgie bijvoorbeeld kan de vermoeidheid tot drie maanden na de operatie aanhouden.
Postoperatieve vermoeidheid ontstaat vermoedelijk door de katabole effecten van chirurgische stress gecombineerd met een verminderde postoperatieve voedselinname en mobiliteit, die samen kunnen leiden tot spieratrofie. Tijdens acute fase meteen na de ingreep komen inflammatoire mediatoren vrij in de bloedbaan, zoals CRP en cytokines. De concentratie van circulerend CRP en Interleukine (IL)-6 lijkt verband te houden met de mate van de vermoeidheid.
Totnogtoe werd postoperatieve vermoeidheid geobjectiveerd tot zelf-ervaren vermoeidheid door middel van vragenlijsten. Maar nu heeft Bautmans met zijn collega’s een nieuwe, betrouwbare methode ontwikkeld om de spiervermoeibaarheid bij patienten te meten, gebaseerd op handknijpkracht. Tijdens de test wordt gemeten hoe lang een patient in een rubberen peer kan knijpen voordat zijn kracht afneemt tot 50 procent van de maximale kracht. De onderzoekers toonden ook aan dat gehospitaliseerde patienten met inflammatoire aandoeningen (zoals luchtweginfecties) belangrijke spierzwakte en afgenomen spiervermoeibaarheid vertonen vergeleken met patienten zonder ontsteking.
Bautmans en zijn collega’s volgden 66 abdominale chirurgiepatienten (tussen 24 en 91 jaar oud) voor en na hun operatie. Uit het onderzoek bleek dat de ontstekingsreactie die door een chirurgische ingreep wordt veroorzaakt, gerelateerd is aan een verslechtering van de spiervermoeibaarheid en een toename van het vermoeidheidsgevoel. Vooral bij oudere patienten heeft de ingreep een grotere impact op de spierfunctie. Hun spieren hebben een slechter uithoudingsvermogen, waardoor zij extra kwetsbaar zijn voor het ontwikkelen van beperkingen en fysieke afhankelijkheid. De onderzoekers benadrukken dan ook dat het belangrijk is om oudere patienten die klagen van vermoeidheid na chirurgie ernstig te nemen.
Bron: VUB