Zorg voor samenhang in de dementiezorg
Array
`Casemanagement moet volgend jaar deel uitmaken van het totale aanbod van dementiezorg. Want mensen met dementie en hun naasten hebben veel behoefte aan een vast persoon die hun kan bijstaan in alle fasen van het ziekteproces.’ Dit zei staatssecretaris Bussemaker. Ze sprak op de bijeenkomst `Op weg naar samenhangende dementiezorg in heel Nederland’ op dinsdag 26 januari 2010 in Nieuwegein.
Bussemaker citeerde uit een boekje over dementiezorg. Naast interviews met mantelzorgers staat in het boekje uitgebreid beschreven waar dementerenden en hun mantelzorgers in Deventer terecht kunnen voor informatie, diagnostiek en behandeling. Het boekje staat op de lijst met goede voorbeelden op de website zorgprogrammadementie.nl.
Samenhangende dementiezorg.
Met Zorgverzekeraars Nederland, Alzheimer Nederland en Actiz streeft mijn departement naar een structureel aanbod. Daarbij houden we continu goed voor ogen dat de zorg vraaggericht moet zijn. Dus moet aansluiten bij de behoeften en de wensen van mensen met dementie en hun naasten. Dit geldt voor alle zorg en ondersteuning die we aanbieden, óók binnen de Wmo. Want dat is mijn visie op Welzijn nieuwe stijl. Kijk altijd naar de vraag áchter de vraag. Ga uit van de eigen kracht van de burger en zijn of haar omgeving. Zorg ervoor dat hij of zij zoveel mogelijk de eigen regie behoudt.
Ketenzorg dementerende
De dementerende man of vrouw heeft baat bij ketenzorg en dat geldt ook voor zijn of haar mantelzorgers. Maar ook de partijen die deel uitmaken van de dementieketen zijn erbij gebaat. Ketenzorg dementie bestaat bij de gratie van onderlinge afspraken, afstemming en samenhang. Daardoor is het voor alle partijen veel eenvoudiger om een overzicht te hebben van de doelgroep. Dat geldt voor de huisarts en voor de geriater; voor de gemeente en voor de vrijwilligersorganisatie. Voor álle betrokkenen. Door onderling goed af te stemmen is er minder `onplanbare’ zorg nodig. Kan crisiszorg wellicht zelfs worden voorkomen.
Ketenzorg is daarom ook een instrument voor kostenbeheersing. Preventie kost relatief weinig en levert veel op. Ook binnen de dementiezorg geldt dat met meer preventief handelen geld kan worden bespaard, omdat er uiteindelijk minder dure zorg nodig is.
Kosten
Kostenbeheersing. Het is geen onderwerp waar ik graag over spreek, maar het is noodzakelijk. Zeker als het om dementie gaat, omdat deze aandoening ontzettend veel mensen treft. Nu, in 2010, lijden ongeveer 230.000 mensen aan dementie. De komende 20 jaar stijgt dit tot 380.000. Die stijging is onvermijdelijk, want in het jaar 2030 wonen er in Nederland bijna 4 miljoen mensen van 65 jaar en ouder.
Heden
Het SCP heeft uitgerekend dat er gemiddeld 3,7 personen betrokken zijn bij de informele zorg voor een oudere tussen 75 en 95 jaar. Dit betekent dat ruim 850.000 partners, kinderen, andere familieleden en vrienden direct betrokken zijn bij de zorg voor mensen met dementie.
Programma Ketenzorg
Dementie dat in maart 2008 van start ging. Ik herinner mij dat we met tien koploperregio’s wilden beginnen. In deze regio’s zou ketenzorg dementie worden opgenomen in de zorginkoop AWBZ 2009. We deden een oproep aan regio’s zich hiervoor aan te melden en wat was het goed om te zien wat deze oproep opleverde! De goede voorstellen stroomden binnen. Uiteindelijk besloten we dat niet tien, maar zestien regio’s aan de slag zouden gaan.
De resultaten die al in het eerste jaar geboekt werden, stemden tevreden. De tweede fase van het programma loopt tot februari 2010 en is dus bijna afgerond. De opgebouwde kennis en ervaring is verder verspreid. Er was veel belangstelling voor de landelijke bijeenkomsten, de helpdesk is een succes en ik ben ook heel blij met de site zorgprogrammadementie.nl, die Vilans beheert. Aan deze tweede fase deden 39 regio’s mee, ongeveer tweederde van Nederland. De doelstelling voor 2011 is dat in héél Nederland een aanbod is van samenhangende dementiezorg. Dat de bijbehorende AWBZ-inkoop eveneens praktijk is in heel Nederland.
De doelstelling voor 2011: casemanagement moet volgend jaar deel uitmaken van het totale aanbod van dementiezorg. De volgende stap: projecten inzetten voor structurele activiteiten.
Zorgstandaarden
Toelichting op de zorgstandaarden, die de basis zijn voor ketenzorg worden door zorgverleners en patientenorganisaties gezamenlijk opgesteld. Er staat in waaraan goede zorg moet voldoen, zónder dat rekening wordt gehouden met overgangen tussen zorgverleners of bekostigingssystemen. De bouwstenen zoals die in de `Leidraad ketenzorg dementie’ staan, kunnen een goede basis zijn voor de zorgstandaard dementie. Daarmee nemen we een eerste stap om de schotten tussen bijvoorbeeld de huisarts, thuiszorginstellingen en welzijnsorganisaties weg te nemen.
Een zorgstandaard is van en voor patienten en zorgverleners. VWS zet de komende jaren flink in op de integrale zorg voor chronisch zieken. Hierbij is zorg, georganiseerd rondom de client, op basis van een persoonlijk zorgplan, het uitgangspunt. In dat kader stimuleren wij de ontwikkeling van zorgstandaarden.
Een zorgstandaard geeft clienten en mantelzorgers helderheid over wat goede zorg inhoudt. Daarnaast vormt de zorgstandaard de basis voor zorginkoop. Niet onbelangrijk, want integrale bekostiging is een belangrijke prikkel om tot ketenzorg te komen. Dit is een volgende stap die tot grote verbeteringen kan leiden.
De zorgstandaard dementie past dus uitstekend in de huidige ontwikkelingen. Maar met deze zorgstandaard gaan we een stap verder. Het zal de eerste worden die niet alleen het domein van de Zorgverzekeringswet, maar ook die van de AWBZ en de Wmo gaat dekken.
Bron: VWS
