Nefarma op zoek naar de artsenbezoeker 2.0
ArrayIs de ‘halfwaardetijd’ van het beroep van artsenbezoeker verstreken? Of zal het vak, aangepast aan de mogelijkheden van de moderne tijd, tot in lengte van jaren blijven bestaan? Over dat twistpunt gingen gisteren onder meer Henk van Gerven (SP-Tweede Kamerlid), Paul Habets (Landelijke Huisartsen Vereniging) en Hans Sijbesma (AstraZeneca) in debat.
De aftrap van Nefarma’s eerste Glazen Zaal Debat van 2010 werd gegeven door artsenbezoekers Gerdien Hollander en Wessel Wesseldijk, respectievelijk dertig en veertig jaar in het vak. Zij legden een goedgevulde zaal uit hoe hun vak zich in de loop van al die jaren steeds heeft ontwikkeld: van een strikt voorlichtende taak naar een wat hardere, commercielere aanpak en vervolgens via een rol ‘naast de arts’, gericht op het gezamenlijk verbeteren van de zorg voor de patient, weer terug naar de voorlichting, vaak ook gericht op preventie. Beide artsenbezoekers zagen farmabedrijven steeds meer terugkomen van de commercialisering van hun beroep en noemden dat terecht. “Er was een tijd dat bij de introductie van een nieuw product ook een hele nieuwe buitendienst aantrad. Als de nadruk teveel op de commercie komt te liggen, valt het wel te begrijpen dat artsen terughoudender worden in het ontvangen van artsenbezoekers.†Hollander noch Wesseldijk ontkende dat omzet een rol speelt bij hun werk. “Maar dat betekent niet dat het onze taak is informatie bij de arts door de strot te duwen zodat hij ons product gaat voorschrijven. Wij bieden écht toegevoegde waarde door de dialoog aan te gaan met artsen en specialisten.â€
Dat er verbetering zit in de opstelling én het opleidingsniveau van artsenbezoekers wilde SP-Kamerlid en voormalig huisarts Henk van Gerven wel geloven. Toch poneerde hij de stelling dat het vak de wereld uit moet, en dat Nederland daar het beste maar het voortouw in kan nemen. “Ik besef dat ik me in het hol van de leeuw bevind. Het is natuurlijk altijd prettiger om te spreken voor een zaal die jouw boodschap positief opvat, maar ik kom hier toch echt met het voorstel om u brodeloos te makenâ€, zei hij tegen de aanwezige artsenbezoekers. Volgens de SP’er valt de dubbele taak van artsenbezoekers (realistische voorlichting geven én bijdragen aan de omzet van het betreffende bedrijf) niet te combineren. Hij verwees naar onderzoek waaruit zou blijken dat artsen die artsenbezoekers ontvangen vaker duurdere, innovatieve geneesmiddelen voorschrijven en beoordeelde dat als ‘slecht voor de gezondheidszorg’. Hij ging zelfs zo ver dat hij betoogde dat dergelijke artsen ‘slechtere huisartsen zijn dan artsen die niet ontvangen’.
Hans Sijbesma, algemeen directeur bij AstraZeneca, wees erop dat die innovatieve geneesmiddelen op de langere termijn juist kosten besparen, omdat ze bijvoorbeeld later in het traject langdurige ziekenhuisopnames voorkomen of op een andere manier de patient beter van dienst zijn. Enkel kijken naar het voorschrijfgedrag van de arts en daar een kostenetiket op plakken, geeft een te beperkt beeld, zei Sijbesma. Zijn stelling was dan ook dat artsenbezoekers juist bijdragen aan verbetering van de gezondheidszorg. “Wij luisteren naar artsen en gaan nadrukkelijk na wat hun informatiebehoeften zijn. Daar spelen we op in en in de praktijk blijkt dat veruit de meerderheid van de medisch specialisten ons graag ziet komen. Bij huisartsen ligt dat aantal wat lager, ongeveer de helft.†Sijbesma ageerde tegen critici die zich in de discussie over dit beroep baseren op beelden van tien, twintig jaar geleden. “Die mensen nodig ik graag uit om eens te komen kijken en een keer mee te lopen met een artsenbezoeker. Dan kunnen ze zien wat het beroep écht inhoudt.â€
Paul Habets, vice-voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging en derde inleider tijdens het debat, had daar niet zo’n behoefte aan. Ook al heeft hij de laatste twintig jaar geen artsenbezoekers meer in zijn praktijk in Ommen toegelaten, toch ziet hij wel dat het niveau van de beroepsgroep de afgelopen jaren is gestegen. Zijn pleidooi richtte zich echter op een andere invulling van het werk van de artsenbezoeker, omdat de ‘halfwaardetijd van het beroep in de huidige vorm is verstreken’. “Individueel bezoek heeft de toekomst nietâ€, stelde hij. “De industrie moet op zoek naar een meer gezamenlijke en meer onafhankelijke vorm van voorlichting en nascholing, bijvoorbeeld door aan te schuiven bij het farmacotherapeutisch overleg (FTO). Laat de koepels van farmabedrijven, artsen en patienten gezamenlijk bekijken wat het beste werkt. Ik geloof in dat opzicht sterk in het Senseo-principe: samen kun je iets beters ontwikkelen dan alleen.â€
Volgens Sijbesma hoeft het een het ander niet uit te sluiten. De uitnodiging om onder meer samen met de LHV te kijken naar meer gemeenschappelijke voorlichting, nam hij graag aan. “Maar dat betekent niet dat daarmee de artsenbezoeker moet verdwijnen. Uiteraard verandert het vak en past het zich voortdurend aan aan de veranderende omstandigheden (de ‘artsenbezoeker 2.0’, zoals discussieleider Jeroen Smit het noemde), maar de kern, het één-op-één-contact, blijft altijd een belangrijke factor, zowel voor artsen als voor bedrijven.â€
In een kort beeldverslag van het debat komen Van Gerven, Sijbesma en Habets, alsmede de beide artsenbezoekers aan het woord.
Uitgebreidere stellingnames van de drie inleiders leest u onder het tabblad ‘debat’ op de homepage van de Nefarma-website.
– Klik hier voor een beeldverslag van het Glazen Zaal Debat over artsenbezoekers –
Bron: Nefarma