Foute intelligentietest oorzaak explosie Wajong-autisten

Sinds het begin van dit decennium is het aantal autisten dat door de overheid levenslang arbeidsongeschikt wordt verklaard schrikbarend gestegen.  En de vraag waarom dit het geval is, blijft vooralsnog onbeantwoord. Zijn er  daadwerkelijk meer autisten dan vroeger, of is de maatschappij dusdanig veranderd dat er meer oog is voor pluriformiteit ten nadele van de individualiteit?

Wetenschappers en onderzoeksbureaus die op verzoek van het vorige kabinet onderzoek deden naar de instroom van autisten in de Wajong, blijven ons het antwoord schuldig. Het enige dat ze weten is dat het gaat om een groep autistische kinderen uit het speciaal onderwijs met een laag IQ (tussen 50 en 85, een IQ van 100 is gemiddeld) met gedrags- en/of psychische stoornissen.

Diagnostiek
Volgens Jolanda Clement, moeder van een ‘licht’ autistische zoon in het VSO (Voortgezet Speciaal Onderwijs), liggen er nauwelijks maatschappelijke redenen te grondslag aan de explosieve groei van Wajong-autisten, maar zit er een cruciale fout in de diagnostiek waaraan de meest ‘passende’ leerweg van deze kinderen wordt getoetst en ingezet.Een ijkmaat van 50% verstandelijke en 50% communicatieve capaciteiten van de autist wordt gebruikt om kinderen te begeleiden richting het VSO. Daarin ligt een spectrum aan keuzes, van de praktische leerweg (praktische dagbesteding), VMBO-Basis Kader, en van VMBO-t tot VWO niveau, zoals we dat ook in het reguliere kennen.

Foute IQ test
De communicatieve (zachte) capaciteiten van het kind worden aan de hand van de beleving van de betrokken orthopedagoog bepaald, en deze zijn vaak jong en onervaren. De verstandelijke capaciteiten, die eveneens voor 50% bepalend zijn voor het vervolgtraject van het autistisch kind, worden bepaald door het afnemen van een IQ-test. En juist met deze IQ test gaat het op grote schaal mis, aldus Clement.

In Nederland zijn vijf, door de overheid goedgekeurde IQ-testen, en in het (basis) onderwijs wordt het meest gebruik gemaakt van de WISC-test. Met name omdat deze test goed aansluit op het onderwijspakket en redelijk goed meet of kinderen voldoen aan de gemiddelde norm. De WISC test meet min of meer of de onderwijsstof aangeboden in het regulier basisonderwijs beklijft. Ook diagnostiserende orthopedagogen die werkzaam zijn in onderwijsbegeleidingsdiensten (OBD’s) of verbonden aan speciaal onderwijs voor autisme of aanverwant maken hoofdzakelijk gebruik van de WISC-test.

Dagbesteding vs. HAVO
De zoon van Jolanda Clement  nam in 2005 een WISC af, en scoorde gemiddeld 72 punten. Hetgeen in de realiteit garant staat voor de instroom in de praktische dagbesteding, en een levenslange arbeidsongeschiktheidsverklaring, ofwel een veroordeling tot de Wajong. En inmiddels zit Joulyan ook op de praktische dagbesteding, maar moeder laat het er niet bij zitten. “Je hoeft geen specialist te zijn om te bepalen of iemand slim is of niet,” zegt ze. “Die jongen is hartstikke slim. Thuis doen we onder andere wiskunde op HAVO niveau, en dat doet hij prima en rechtstreeks met de instructie uit het boek. Natuurlijk moppert hij en is hij niet gemotiveerd, maar dat doen alle tieners. Dat is bij autisten niet anders.”

De Prof. Dr. Leo Kannerschool in Oegstgeest reageerde in eerste instantie positief op de ontwikkelingen bij Joulyan thuis, en bood aan om een tweede WISC-test te doen. Maar Clement twijfelde over het nut hiervan, en zocht contact met Dr. Peter Tellegen, docent toegepaste psychologie aan de Universiteit van Groningen. Hij is auteur van twee van de vijf goedgekeurde intelligentietesten in Nederland, en hij publiceert regelmatig in protest tegen scholen die IQ cijfers veel te strikt nemen. Volgens Dr. Tellegen bestaat er überhaupt geen IQ. Wel een schoenmaat of een lengte, maar geen IQ.

De SON-test
Op de vraag van Clement welke test voor haar zoon het beste is, reageert Tellegen met de opmerking dat de WISC-test bij uitstek ongeschikt is voor autisten. “De WISC-test is een verbaalcommunicatieve test,” verklaart hij. “Hierdoor worden autisten – die al zo veel moeite met communiceren hebben – enorm benadeeld.” Daarnaast hekelt Tellegen het afnemen van klassikale intelligentietesten bij uitstek, maar vooral bij autisten, wat bij de Prof. Dr. Leo Kannerschool eveneens een gebruikelijke meetmethode is. Tellegen adviseert Clement om de SON-test te laten afnemen, die heel visueel is, en daarmee uitermate geschikt is als hulpmiddel voor indicatiediagnostiek bij autisten. Maar bijvoorbeeld ook voor kinderen met een andere moedertaal dan het Nederlands.

Toch Wajong?
Joulyan kan zijn IQ van 72 punten gelukkig verwerpen. Maar daar staat een achterstand van vijf jaar verkeerd onderwijs tegenover, en een onwelwillend instituut dat zich op de vingers getikt voelt en zich vastklampt aan regels. “Over de bereidheid om af te wijken van “het gebruikelijke” wil ik  het volgende aangeven,” reageert de Leo Kannerschool op het verzoek van moeder om Joulyan naar een hoger niveau te plaatsen. “Als school zijn wij gebonden aan regelgeving onder andere vanuit de wet, de inspectie, de Commissie van Indicatie cluster IV en het beleid van de stichting.” Joulyan mag binnen de praktische dagbesteding moeilijkere sommetjes doen, maar meer niet. En daar moet Clement het mee doen. Als ze zelf geen stappen onderneemt staat Joulyan dus alsnog een Wajong-toekomst te wachten.

WISC-verbod Autisten
Laat het volgende kabinet nog eens onderzoek doen. Maar dan naar de gevolgen voor al die autisten die de afgelopen tien jaar op basis van de verkeerde intelligentietest begeleid zijn naar de rand van de maatschappij. En leg een verbod op de WISC-test bij autisten. Met een SON-test zijn deze kinderen natuurlijk niet minder autistisch, maar ze krijgen wel een eerlijker kans, zoals vroeger. En dat komt de Wajong-uitstroom alleen maar ten goede.

Met de benaming ‘autistisch’ of ‘autist’ refereert het artikel aan alle aan ASS (Autisme Spectrum Stoornissen) verwante aandoeningen, waaronder ook PDD-NOS en het Syndroom van Asperger.

Gerelateerde artikelen:

http://www.nrc.nl/binnenland/artikel/1109312793150.html ‘School overschat waarde IQ-test’

http://www.volkskrant.nl/archief_gratis/article594698.ece/Daar_komen_de_lichte_autisten

http://www.elsevier.nl/web/Nieuws/Nederland/189034/Waarom-onze-jongeren-niet-echt-ziek-zijn.htm

Informatie over de SON-test: www.testresearch.nl

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.