Parasitaire insecten resistent tegen overgewicht
Array
Evolutionair verlies van vetaanmaak door larvaal dieet
Zoveel snoepen als je maar wilt, en toch niet dikker worden: wie wil dat niet? Onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam ontdekten dat sommige insecten deze zoete droom waarmaken. Parasitaire wespen, vliegen en kevers hebben in de loop van de evolutie de eigenschap verloren om suikers in vetten om te zetten en kunnen daarom tijdens hun leven geen extra vetvoorraden aanleggen, ook niet als zij overvloedig te eten krijgen. Het onderzoek onder leiding van VU-biologen Jacintha Ellers en Bertanne Visser is deze week gepubliceerd in de Early Edition van het wetenschappelijke tijdschrift PNAS.Parasitaire insecten leggen hun ei in of op andere insecten, waarna de parasitaire larve zijn gastheer langzaam levend opeet. Tijdens hun ontwikkeling vermeerderen de larven de voedingswaarde van hun gastheer, onder andere door zijn hoeveelheid vetten te verhogen.
De evolutietheorie voorspelt dat door zo’n vetrijk dieet de eigen vetproductie verloren gaat, omdat het namelijk overbodig is en kostbaarder dan directe consumptie van gastheervetten. De VU-onderzoekers zochten uit of dit inderdaad het geval is. Ze verzamelden gegevens over het vermogen tot vetaanmaak bij meer dan negentig verschillende parasitaire en vrijlevende insectensoorten en lieten zien dat telkens wanneer de parasitaire levenswijze in de evolutie ontstaat, een verlies van vetaanmaak evolueert. Zo’n sterke samenhang wijst, aldus de onderzoekers, op een aanzienlijk selectief voordeel om de aanmaak van overmatige vetvoorraden te vermijden.
De resultaten van het onderzoek zijn uitzonderlijk, omdat vrijwel alle organismen – inclusief de mens – extra calorieen in vet opslaan als energievoorraad voor slechtere tijden. Welke veranderingen in de stofwisseling parasitaire insecten in staat stelt deze universele regel te breken, wordt momenteel onderzocht. De westerse mens in de huidige obesitas crisis mag hopen, dat de uitkomst daarvan de zoete droom verwerkelijkt.
Het artikel Loss of lipid synthesis as an evolutionary consequence of a parasitic lifestyle waarover in dit persbericht wordt geschreven, is gepubliceerd in: Proceedings of the National Academy of Sciences, April 2010. De auteurs zijn: Bertanne Visser, Cécile Le Lann, Frank J. den Blanken, Jeffrey A. Harvey, Jacques J. M. van Alphen en Jacintha Ellers.
