Hoogleraar Mackenbach schreef briljant boek
Array
Stel dat de Bijbelse barmhartige Samaritaan niet een halfdood geslagen Jood had ontmoet op de weg van Jerusalem naar Jericho, maar een smachtende, verstokte roker. Wat had hij dan gedaan? Wachten totdat de roker ziek werd en dan helpen? De roker voorlichten over de risico’s van het roken? Hem dwingen te stoppen met roken? Of moet hij hem uit compassie een sigaret aanbieden?
Met woorden van ongeveer deze strekking illustreert de Rotterdamse hoogleraar Maatschappelijke Gezondheidszorg Johan Mackenbach, dat rond preventie verschillende ethische standpunten denkbaar zijn. Hij doet dat op pagina 177 in het hoofdstuk Schuld en Boete van zijn nieuwe boek Ziekte in Nederland:gezondheid tussen politiek en biologie. In 335 bladzijden en tien hoofdstukken schetst hij een op omgevingsfactoren gerichte visie op het ontstaan van ziekte en bespreekt hij de variatie in het vóórkomen van ziekten in de geschiedenis, tussen landen en tussen groepen in één land (hoofdstuk 1 t/m 4).
Daarna stelt hij ziekte-oorzaken centraal: genetische oorzaken, gedrag en milieufactoren (hoofdstuk 5 t/m 7). Het boek eindigt met het beschrijven van gezondheidsbeleid, te weten het zorgbeleid, de ziektebestrijding en het public health beleid (hoofdstuk 8 t/m 10). Elk hoofdstuk bevat een uitvoerige lijst van geraadpleegde literatuur, prachtige illustraties en gemakkelijk te begrijpen statistische gegevens. Elk hoofdstuk begint met een persoonlijke introductie van een facet van Mackenbachs leven: bijvoorbeeld over de Kretenzische keuken waarvan hij genoot, maar die ook bekend staat om zijn preventie van hart- en vaatziekten. Elk hoofdstuk eindigt met dilemma’s scherp geformuleerd met bijvoorbeeld een Samaritaan die een verstokte roker ontmoet. Dit boek is briljant en geestig geschreven. Het is uitstekend geschikt voor onderwijs aan geneeskundestudenten en voor degene die zich wil inwerken in de problematiek van verspreiding en preventie van ziekten. Het boek is te bestellen bij uitgeverij Elsevier Gezondheidszorg.
Guus Schrijvers
