Financiële beloning stimuleert medicatietrouw
Array
Kosten van de zorg kunnen fors omlaag als patienten met psychosen beter meewerken aan behandeling
Patienten met psychosen werken beter mee aan hun behandeling als behandelaars slim inspelen op de individuele situatie en wensen van de patient. Bij patienten met een zware psychotische stoornis helpt het als ze worden beloond met contant geld. Ze nemen dan beter hun medicijnen in en komen afspraken met hun behandelaars beter na. Dat blijkt uit promotieonderzoek van psycholoog Tonnie Staring, verbonden aan het Erasmus MC.
Ongeveer de helft van de mensen met psychotische stoornissen gebruikt zijn medicatie niet of niet goed. Ze nemen bijvoorbeeld medicatie niet regelmatig of weigeren medicatie helemaal. Dit leidt ertoe dat patienten vaak zieker worden en dat ze vaker worden opgenomen. Dit drijft de kosten van de zorg onnodig op. ‘Het is daarom zowel voor de patienten als voor de samenleving belangrijk dat deze patienten hun therapie goed volgen’, zegt Staring.
Het is de onderzoeker gelukt een behandeling te ontwikkelen die patienten trouwer volgen. Deze nieuwe behandeling (Treatment Adherence Therapy) houdt meer rekening met de individuele situatie en de wensen van de patient. Zo werkt de ene patient niet mee omdat hij vergeetachtig is en vindt een ander de medicatie gewoon vervelend. Door patienten beter te begeleiden nemen ze hun antipsychotische medicatie trouwer en zijn minder vaak gedwongen opnames nodig. Van de patienten die meededen aan de nieuwe behandeling, werd in een jaar tijd slechts 2 procent gedwongen opgenomen, terwijl dat 12 procent was in het jaar voor de behandeling. Aan dit deel van het onderzoek hebben ruim 100 patienten meegedaan die aanvankelijk niet goed meewerkten aan hun behandeling.
Voor patienten met een zware psychotische stoornis (bv met waanbeelden en hallucinaties) werkt een andere benadering beter. Zij blijken hun medicatie zeer trouw te nemen als ze daarvoor worden beloond met contant geld. Aan dit deel van het onderzoek hebben vijf patienten meegedaan die gedurende één jaar om de twee weken 10 euro kregen als ze hun injectie met anti-psychotica accepteerden. Slechts één patient moest in dat jaar nog 17 dagen worden opgenomen, terwijl de patienten zonder financiele prikkel gemiddeld ruim honderd dagen werden opgenomen. De kosten van de beloning wegen ruimschoots op tegen de kosten die de patienten maken als ze hun behandeling niet goed volgen. Staring: ‘De beloning kostte 260 euro per patient per jaar, de prijs van nog niet één opnamedag.’
Dat de financiele beloning bij mensen met een zware stoornis beter lijkt te werken dan andere methoden komt mede doordat deze patienten minder goed informatie onthouden en gebruiken om hun lange termijn gedrag te sturen. ‘Daardoor zijn ze lastig te motiveren door hen erop te wijzen dat ze op de lange termijn beter af zijn met stabiel medicatiegebruik. Voor prikkels op de korte termijn zijn ze wel gevoelig.’ Staring krijgt soms de vraag of het wel ethisch is om mensen te prikkelen met geld. ‘Maar omdat er geen andere manier lijkt te werken voor deze groep, kun je je ook afvragen of het ethisch is om zieke mensen deze oplossing te onthouden.’
