IGZ: Medicatieveiligheid langdurige zorg en zorg thuis moet fors verbeteren

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding 30 september 2010 - 08:45
Array

De medicatieveiligheid in de langdurige zorg en de zorg thuis is onvoldoende. Dat blijkt uit een onderzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). In de bezochte instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking beoordeelde de inspectie de veiligheid van de farmaceutische zorg als fors onvoldoende. Bij de bezochte thuiszorginstellingen was de medicatieveiligheid over de volle breedte zorgwekkend. Ook in driekwart van de verpleeghuizen en bij bijna alle verzorgingshuizen was de medicatieveiligheid niet volledig gewaarborgd.

Investeren in medicatieveiligheid is nodig om schade en menselijk leed in de gezondheidszorg te verminderen. In Nederland zijn er per jaar zo’n 16.000 ziekenhuisopnames als gevolg van geneesmiddelengebruik die mogelijk vermeden kunnen worden. Ouderen en gehandicapten gebruiken vaak meerdere medicamenten en lopen daardoor meer risico op verkeerd geneesmiddelengebruik. Dit was reden voor de inspectie om de belangrijkste risico’s in de farmaceutische zorg in instellingen voor langdurige zorg en zorg thuis te onderzoeken.

De inspectie bezocht in totaal 208 instellingen: 66 instellingen/locaties voor gehandicaptenzorg, 49 thuiszorginstellingen, 46 verpleeg¬huizen en 47 verzorgingshuizen. De mate waarin de bezochte instellingen voldeden aan wet- en regelgeving en veldnormen op het gebied van de farmaceutische zorg verschilde per sector.

Conclusies voor alle sectoren
Medicatieveiligheid staat of valt met een compleet en actueel medicatieoverzicht. Dit is in alle sectoren een belangrijk verbeterpunt. Zorg¬instellingen, (huis)artsen en apothekers moeten er daarom voor zorgen dat de medicatieoverdracht goed geregeld is. Actuele en complete medicatie¬gegevens kunnen het beste vastliggen in een medicatieoverzicht dat de apotheker aan de zorginstelling levert.

Ook (bij)scholing op het gebied van geneesmiddelen is vaak een zwak punt. Omdat ouderen en gehandicapten steeds meer in kleinschalige voorzieningen in de wijk wonen, is voor medicatieveiligheid de samenwerking van zorginstellingen met plaatselijke huisartsen en apothekers steeds belangrijker geworden. Alle betrokken partijen moeten zich daarom inzetten om die samenwerking rond de farmaceutische zorg goed vorm te geven en afspraken over samenwerking schriftelijk vastleggen. De inspectie constateert dat het veld naar aanleiding van dit onderzoek acties onderneemt.

Instellingen voor gehandicaptenzorg
In bijna alle bezochte instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking trof de inspectie een groot aantal hoge risico’s aan rond de farmaceutische zorg. Er zijn snel verbeteringen nodig op het gebied van het medicatieoverzicht per client, afhandeling van medicatiebewakingsignalen, jaarlijkse medicatiebeoordeling, opslag en toegankelijkheid van geneesmiddelen, kennis bij medewerkers over het uitzetten en toedienen van geneesmiddelen, bevoegdheid en bekwaamheid voor voorbehouden en risicovolle handelingen, het instellen van een geneesmiddelencommissie en de betrokkenheid van (huis)arts en apotheker.

Thuiszorginstellingen
Bij de bezochte thuiszorginstellingen was de medicatieveiligheid zorgwekkend. Bij bijna alle bezochte instellingen constateerde de inspectie op meerdere punten een hoog risico en bij een derde van de instellingen op één of meer onder¬werpen zelfs zeer hoge risico’s. De belangrijkste verbeterpunten zijn een actueel en compleet medicatieoverzicht vanuit de apotheek, controle bij zelf uitzetten van de medicatie, toedienen aftekenen op een medicatiedeellijst vanuit de apotheek, controle bij zelf klaarmaken van medicatie, beschrijven van de procedure farmaceutische zorg, (bij)scholing over geneesmiddelen en het verbeteren en formaliseren van de samenwerking met artsen en apothekers.

Verpleeghuizen
In de bezochte verpleeghuizen was de medicatieveiligheid over het algemeen redelijk gewaarborgd. Toch was in ruim driekwart van de bezochte verpleeghuizen verbetering op één of meer punten noodzakelijk. Vaak ontbrak bijvoorbeeld een actueel medicatieoverzicht per client of was de opslag en toegankelijkheid van geneesmiddelen niet goed geregeld. Ook is er meer controle nodig op het verstrekken en toedienen van geneesmiddelen.

Verzorgingshuizen
Ook in bijna alle verzorgingshuizen was verbetering in de farmaceutische zorg noodzakelijk. Het gaat om vergelijkbare verbeteringen als bij de verpleeghuizen. In de bezochte verzorgingshuizen dient echter bovendien de (bij)scholing over geneesmiddelen te verbeteren.

Vervolgacties van de inspectie
Van alle instellingen die op één of meer onderwerpen hoog of zeer hoog risico scoorden, eiste de inspectie direct actie. In 2010 zal de inspectie al deze instellingen actief volgen en een vervolgbezoek brengen. Als een instelling niet op tijd voldoende maatregelen neemt, worden andere handhavingsmaatregelen opgelegd, bijvoorbeeld verscherpt toezicht.

Afhankelijk van de ernst van het geconstateerde risico vroeg de inspectie actie van de instellingen. In ieder geval moesten alle instellingen met enig risico op één of meer onderwerpen een plan van aanpak ter verbetering van de medicatieveiligheid opstellen. De termijn waarop dit moest gebeuren en de mate van toetsing door de inspectie was afhankelijk van de ernst van het vastgestelde risico.

Meer informatie

Bron: IGZ

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen