Genderperspectief nog steeds noodzakelijk in wetenschappelijk onderzoek
ArrayHet Instituut voor Genderstudies verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen bestaat 25 jaar en organiseert op 15 en 16 oktober het congres Gender in Practice.
Belangrijkste buitenlandse spreker is prof. dr. Rebecca M. Jordan-Young, verbonden aan het Barnard College van de Colombia University in New York. Haar boek Brainstorm, zeer onlangs uitgebracht door Harvard University Press, belooft de gemoederen binnen en buiten de neurobiologie flink te beroeren. Jordan-Young onderzocht nagenoeg alle publicaties van neurobiologen over sekse en seksualiteit van de laatste veertig jaar en sprak met twintig toponderzoekers uit dit vakgebied. Zij kwam tot de verbijsterende conclusie dat de theorie dat hersenen voor de geboorte worden voorgeprogrammeerd tot mannelijk en vrouwelijk gedrag, op drijfzand is gebouwd.
Nog geen twee weken na publicatie wordt haar boek op de educatieve website van Nature al als beste boek over verschillen tussen de hersenen van mannen en vrouwen getipt, en zet de Amerikaanse Elle het boek in haar lijst van 25 highlights van het jaar.
Gender, klasse en kleur geven ander perspectief op kennis
Wat ooit begon als een instituut waarin meer aandacht werd gevraagd voor vrouwen als onderzoekers en onderwerp in de wetenschap, is genderstudies in de afgelopen vijfentwintig jaar uitgegroeid tot een volwaardige eigen discipline. Natuurlijk is af en toe ‘gewoon’ kritiek op al te eenzijdig onderzoek nodig, zoals wanneer blijkt dat bepaalde medicijnen alleen op mannen zijn getest. Maar genderstudies staat allang niet meer alleen voor bijzondere aandacht voor de positie van vrouwen. Genderstudies onderzoekt de complexe samenhang tussen mannelijkheid en vrouwelijkheid op diverse niveaus in cultuur, samenleving, politiek en wetenschap. Het Instituut voor Genderstudies aan de Radboud Universiteit Nijmegen paart deze specifieke invalshoek aan een diepgaande verankering in de bestaande disciplines, varierend van geneeskunde tot geschiedenis, en van filosofie tot managementwetenschappen. Een belangrijk en vruchtbaar uitgangspunt daarbij is dat geen enkele wetenschap kleurloos, universeel of neutraal is. Hooguit dient wetenschap die zichzelf als zodanig presenteert de ‘macht van de vanzelfsprekendheid’. Genderstudies ontrafelt zulke aanspraken op dé waarheid, en kiest zelf voor uitgesproken uitgangspunten waarbij gender, klasse en kleur er toe doen. Dat levert gewoonweg betere wetenschap op.
Nieuws ambities
Het Instituut voor Genderstudies aan de Radboud Universiteit Nijmegen is met zijn 25 jaar een van de oudste instituten in het land. Het is een instituut met gedreven wetenschappers die hun thuisbasis hebben bij de verschillende disciplines en die in het daar lopende onderzoek vragen inbrengen vanuit het genderperspectief. Het interdisciplinaire karakter en de directe verbinding met actuele maatschappelijke vraagstukken maakt het genderstudies onderwijs ook populair. Voor de gendercursus Extreme Makeover, waar het onderwerp vanuit allerlei disciplines wordt benaderd, hebben zich tweehonderd studenten ingeschreven. Er is al veel bereikt, maar de Nijmeegse onderzoekers zien nog steeds nieuwe ambities. ‘Zo wordt bij Managementwetenschappen onderzoek gedaan naar netwerken. Dat doen vrouwen toch echt anders dan mannen.’
Gender in Practice
De conferentie waarmee het Instituut haar jubileum viert draagt als thema ‘gender in practice’. Vanuit zeer diverse invalshoeken worden de mogelijkheden en moeilijkheden van deze nieuwe practical turn besproken. Deze vernieuwende aanpak focust op materiele en immateriele praktijken, varierend van de omgang met religieuze objecten tot genetische lichamen, van koloniale collecties tot herinneringspraktijken, van netwerken naar eetgewoontes. Door lichamen en neurobiologie weer centraal te stellen, waagt genderstudies zich dit keer in het hol van de leeuw.
Informatie over professor Rebecca M. Jordan-Young:
http://www.hup.harvard.edu/catalog.php?isbn=9780674057302
http://www.ru.nl/genderstudies/onderzoek/congres-2010-gender/virtuele-map/professor-rebecca/