Nieuw kabinet zwijgt over privatisering Wga
ArrayHoewel het nieuwe kabinet-Rutte zwijgt over een mogelijke privatisering van de Wga, zien werkgevers en verzekeraars de regeling het liefst volledig privaat. Een kabinetsbeslissing daarover mag niet te lang op zich laten wachten, omdat de kans bestaat dat werkgevers met weinig risico op arbeidsongeschiktheid al privaat gaan en de onverzekerbare risico’s bij UWV laten.
De Werkhervattingsregeling gedeeltelijk arbeidsongeschikten (Wga) werd eind 2005 ingevoerd als onderdeel van de toen nieuwe Wet werk en inkomen naar arbeidsvermorgen (Wia) en geldt als uitkering voor werknemers die tussen de 35 en 80 procent arbeidsongeschikt zijn. Zij krijgen na twee jaar een uitkering, tot die tijd betaalt de werkgever zelf 70 procent van het loon door. Die kunnen zich verzekeren voor de kosten van de Wga-uitkering, zowel publiek bij het UWV als privaat. Volgens een tussenevaluatie van de regeling – vorig jaar uitgevoerd door onderzoeksbureau Ecorys – lijken beide vormen van dit hybride stelsel even effectief. Dertig procent van de werkgevers is op dit moment privaat verzekerd.
Toch stelde het kabinet-Balkenende IV in het coalitieakkoord dat de regeling geprivatiseerd moest worden. SZW-minister Donner begon dit jaar na de evaluatie voorzichtig met verkenningen over hoe de privatisering vorm zou moeten krijgen. Dat duurde niet lang, omdat het coalitieakkoord volgens Donner na de val van het kabinet niet langer als basis kon dienen. Met het voor het huidige stelsel positieve rapport van Ecorys in de hand stelde Donner de privatisering uit. Het nieuwe kabinet zwijgt over de Wga.
Aansluiting
Werkgevers zien graag dat de Wga volledig privaat verzekerd wordt, bleek eind september tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer. Volgens hen bieden private partijen een betere aansluiting met de al geprivatiseerde verzekeringen voor loondoorbetaling voor de eerste twee jaar arbeidsongeschiktheid. Afgelopen augustus spraken verzekeraars Achmea en ASR zich al uit voor privatisering. ‘De premies zullen lager worden bij privatisering, en voorspelbaarder,’ stelde bestuursvoorzitter Jos Baeten van ASR, die sprak van ‘een miljardenbezuiniging.’
Mariet Feenstra, secretaris sociale zaken bij het beleidsbureau van werkgeverskoepels VNO-NCW en MKB Nederland, verwacht dat private verzekeraars op lange termijn effectiever zullen zijn bij de re-integratie van arbeidsongeschikte werknemers en de schadelast voor de werkgever weten te beperken omdat zij meer dan het UWV de nadruk kunnen leggen op preventie en re-integratie. ‘Private verzekeraars bieden de mogelijkheid van een integrale aanpak en kunnen met werkgever en werknemer beter naar de toekomst kijken omdat ze al vanaf de dag van ziekmelding de werknemer aan de hand kunnen nemen,’ zegt ze. ‘Het UWV komt pas na twee jaar in beeld, omdat de eerste jaren privaat verzekerd zijn.’
Weerstand
Werkgevers en verzekeraars stuitten echter op weerstand van de vakbonden die net als SZW het positieve rapport van Ecorys aangrijpen om te pleiten voor behoud van het huidige stelsel. FNV-federatiebestuurder Leo Hartveld ziet ‘op dit moment geen aanleiding’ om volledig te privatiseren. ‘Dat leidt niet tot betere preventie en re-integratie,’ zegt Hartveld.
Probleem bij het uitstellen van een definitieve beslissing over privatisering is dat bedrijven en sectoren met relatief kleine risico’s op arbeidsongeschiktheid mogelijk wel privaat gaan – puur en alleen omdat voor hen de kosten van een private verzekering lager zijn. Verzekerden bij het UWV betalen uit solidariteit een minimum- en maximumpremie – vastgesteld op respectievelijk 0,07 procent voor bedrijven met een loonsom van een miljoen euro en geen arbeidsongeschikten tot 2,20 procent bij een loonsom van een miljoen euro en een arbeidsongeschiktheidslast van 15 duizend euro of meer. Voor deze onderneming is het daarom goedkoper om bij het UWV te blijven, omdat ze daar per arbeidsongeschikte goedkoper uit zijn.
‘Op dit moment loopt het nog niet zo’n vaart,’ zegt Feenstra, ‘maar dat is inderdaad wel een aandachtspunt. Met het oog op de hoge overgangskosten van publiek naar privaat ligt een volledige privatisering op korte termijn niet voor de hand, maar de minister kan geen jaren meer wachten met het doorhakken van een knoop.’ Ook SP-Kamerlid Paul Ulenbelt ziet de kans dat de goede risico’s uit het publieke stelsel stappen. ‘Daardoor worden de premies voor de achterblijvers hoger.’ Volgens FNV’er Hartveld is er echter ‘geen sprake van dat dat en masse gebeurt,’ zegt hij, wijzend op uitstroomcijfers. ‘Het hybride stelsel werkt, dus er is geen acute nood.’
Aan het einde van dit jaar verschijnt een eerste evaluatie van de Wia. Dan zal ook de discussie over privatisering van de Wga in de Kamer voortgezet worden. (RvdD)
Bron: SC Online