Water koken is goed maar waterleiding is beter
Array
Na de cholera epidemie van 1848 ontdekten Nederlandse epidemiologen (ze heetten toen nog medisch geografen) rond 1870, dat schoon water infectieziekten kon terugdringen. De zogeheten artsen-hygienisten gingen op basis van dit wetenschappelijk onderzoek het gebruik van schoon water bepleiten.
Zij hadden daarbij twee opties. Ten eerste konden ze bepleiten dat burgers voortaan vóór gebruik hun water zouden koken. Deze optie gaat uit van de eigen verantwoordelijkheid van burgers voor hun leefstijl. De tweede optie was het bepleiten van waterleidingen. Deze optie gaat ervan uit, dat de omgeving gezond wordt gemaakt en dat de overheid en niet de individuele burger maatregelen treft. Het is vooral de tweede optie geworden. Rond 1920, vijftig jaar na 1870, hadden vele woningen waterleiding en riolering. Niemand had het idee dat de overheid daarmee betuttelde.
Anno 2010 gaat het preventiebeleid in Nederland uit van de eerste optie: de eigen verantwoordelijkheid van de burger om chronische ziekten te voorkómen door niet te roken, weinig te drinken, op het eten te letten en zich te ontspannen. Maatschappelijke ofwel waterleidingoplossingen staan niet op de agenda. Hierbij is te denken aan bijvoorbeeld accijnsverhoging op alcohol en tabak, gezondheidetikettering van levensmiddelen, rookverbod in kleine cafés en het terugdringen van het aantal tabaks- en drankwinkels. ‘
Woorden van deze strekking sprak Erik Ruland op vrijdag 26 november tijdens de studiedag voor professionals van Indigo, een grote geestelijke gezondheidszorgorganisatie (Zie www.indigo.nl ), die in vele wijken en dorpen in Nederland werkzaam is. Ruland is zelfstandig adviseur voor gezonde wijken en leefstijlprogrammas. Indigo helpt vele depressieve patienten in een vroeg stadium. Natuurlijk is dat prima, maar soms zijn huizen, wijken, werk en instanties deprimerend. Dan zijn ook waterleidingoplossingen nodig: schonere huizen, wijken, werk en vriendelijker instanties.
In het felle debat dat volgde, gaven diverse professionals aan dat hun vak hulp verlenen is. Ze zitten in een spreekkamer en staan niet op de barricade. Prof.dr. Guus Schrijvers benadrukte, dat dat laatste niet hoeft. Elke professional heeft wel de taak maatschappelijke, zeg maar waterleidingoplossingen te ondersteunen. Zo heeft de Amsterdamse huisarts Sarphati nooit huisvuil opgehaald. Hij was ook geen politieke activist. Hij was wel een van de oprichters van de Amsterdamse reinigingsdienst. Tot zover dit bericht.
Op 15 december start de volgende Julius Masterclass Geïntegreerde Eerstelijn. De Masterclass bestaat uit dertien colleges, alle op de woensdag, van 15.00-19.00 uur. De laatste jaren ondergaat de geïntegreerde eerstelijnszorg grote veranderingen. Eén daarvan is het aanhalen van de relaties met preventie van chronische aandoeningen, met de eerstelijns GGZ zoals Indigo en met sociale groepen in de wijk.
Wilt u aan deze Masterclass deelnemen? Surf dan naar www.unitzorginnovatie.nl en klik door op Masterclasses. Fris uw kennis op en deel uw ervaringen met ervaren docenten en collega’s uit andere delen van het land. Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar. Het maximum aantal deelnemers bedraagt zestien. De groepsleiding bestaat uit de ervaren en gedreven docenten dr. Henk van de Steeg en drs. Diek Scholten.
