Meer corruptie en fraude bij gemeenten
Het aantal onderzoeken naar (vermoedens van) corruptie en fraude dat jaarlijks in Nederlandse gemeenten plaatsvindt, is de afgelopen jaren fors toegenomen, van 135 rond 2003 naar 301 nu. In tweederde van de gevallen concluderen gemeentesecretarissen dat er ook werkelijk iets mis was, in een derde van die gevallen leidde het tot het inschakelen van politie en justitie. Dit en meer blijkt uit nieuw onderzoek van de onderzoeksgroep Integriteit van Bestuur van de Vrije Universiteit Amsterdam. In hoeverre dit ook speelt bij de WMO is niet onderzocht. Het is, volgens de onderzoekers, niet uit te sluiten dat een rol speelt bij verstrekkingen en aanbestedingen in het kader van de WMO. Gisteren presenteerden de onderzoekers een nieuw boek over de vraag hoe het landelijk staat met de integriteit van het lokale bestuur. Wat zijn de problemen, hoe actief zijn gemeenten in de weer met de integriteit van hun politici en ambtenaren en werkt dat beleid ook?
Onterechte bevoordeling en privébelang
Het zijn boeiende tijden voor wie zich bezighoudt met de integriteit van ons bestuur. Na wekenlange discussies over de integriteit van de leden van de Tweede Kamer, begon deze week het strafproces over de omkoping van diverse ambtenaren door een bouwbedrijf.
In de Nederlandse gemeenten, zo blijkt uit het nieuw onderzoek, gingen verreweg de meeste corruptie- en fraudeonderzoeken over ambtenaren (88 procent). Volgens opgave van de raadsgriffiers komt omkoping van gemeenteraadsleden weinig voor, andere vormen van dubieus handelen worden vaker gesignaleerd, zoals onterechte bevoordeling, onzorgvuldig omgaan met informatie en deelname aan besluitvorming bij privébelang.
Vorderingen in beleid
Uit het onderzoek komt naar voren dat het lokaal bestuur duidelijke vorderingen heeft gemaakt in aandacht voor integriteit en integriteitbeleid. Dat geldt zowel voor het lokale politieke als het ambtelijke bestuur, voor instrumenten gericht op regels, procedures, normen en sancties en de gerichtheid op het tegengaan van schendingen (hard controls) als voor initiatieven gericht op bewustwording en moreel besef om integriteitproblemen te voorkomen (soft controls). Wel is meer aandacht nodig voor een adequate registratie van wat er mis gaat (integriteitschendingen) en voor de instrumenten om op de stand van zaken te reflecteren (managementrapportages, verslaglegging en beleidsverantwoording).
Integriteit van het lokaal bestuur. Raadsgriffiers en gemeentesecretarissen over integriteit. Boom Lemma in Den Haag (ISBN ). Het onderzoek werd uitgevoerd door prof.dr. J.H.J. van den Heuvel, prof.dr. L.W.J.C. Huberts, dr. Z. van der Wal en K. Steenbergen M.Sc. van de onderzoeksgroep Integriteit van Bestuur van de Vrije Universiteit Amsterdam.
Bron: VU
